«Γλωσσικές πολιτικές στις χώρες της Μεσογείου» της Ελένης Καραντζόλα

Παρουσίαση βιβλίου στη Μεγάλη Αίθουσα του Imaret

Το Ερευνητικό Κέντρο ΜΟΗΑ και οι Εκδόσεις Επίκεντρο διοργάνωσαν την Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2016 στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου Imaret την παρουσίαση του βιβλίου «Γλωσσικές πολιτικές στις χώρες της Μεσογείου» της καθηγήτριας Ελένης Καραντζόλα. Το βιβλίο παρουσίασαν η καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας ΔΠΘ Ζωή Γαβριηλίδου, ο καθηγητής Βαλκανικών, Σλάβικων και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, η καθηγήτρια Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Αιγίου Παρασκευή Κεφαλά μέσω Skype και η συγγραφέας, ενώ την συζήτηση συντόνισε η δασκάλα και υποψήφια διδάκτωρ του ΔΠΘ Θωμαΐς Καρτσιώτου.

Η Μεσόγειος αναντίρρητα είναι ένας χώρος συνάντησης διαφορετικών πολιτισμικών παραδόσεων και πολιτικών σχεδίων. Όπως και σε άλλες γωνιές του κόσμου, υπάρχει πλήθος γλωσσών και κοινοτήτων, σε μια πολλαπλότητα σχέσεων μεταξύ τους. Και οι σχέσεις αυτές υπόκεινται σε συνεχείς αλλαγές, ως αποτέλεσμα των γλωσσικών κοινοτήτων τους και του σχεδιασμού και εφαρμογής συγκεκριμένων γλωσσικών πολιτικών. Στο βιβλίο η συγγραφέας εξετάζει, σε μια συγκριτική και ιστορική οπτική μέσα από 5 κεφάλαια, τις γλωσσικές ποικιλίες που de facto αναγνωρίζονται ως επίσημες εθνικές στις 23 χώρες της Μεσογείου, καθώς και τα γλωσσικά δικαιώματα που προβλέπονται για τις υπόλοιπες μειονοτικές ή μειονοτικοποιημένες γλώσσες και τους ομιλητές τους, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο. Όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο, «Για την καλύτερη κατανόηση των ηθελημένων προσπαθειών να επηρεαστεί η γλωσσική συμπεριφορά ατόμων ή ομάδων, διερευνώνται επίσης η αραβοποίηση στις χώρες του Μάγκρεμπ -ως σημαίνουσα μελέτη περίπτωσης των γλωσσικών πολιτικών στον χώρο της εκπαίδευσης-, σύγχρονες περιπτώσεις επιλογής συστήματος γραφής και ορθογραφικών αλλαγών σε διάφορες χώρες της Μεσογείου και οι γλωσσικές πολιτικές αναφορικά με τις τρεις κύριες μονοθεϊστικές θρησκείες της περιοχής». «Το βιβλίο καλύπτει ένα μεγάλο κενό στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία και έρχεται να ρίξει φως, με πολύ μεθοδικό τρόπο, σε γλωσσικές πολιτικές στην Μεσόγειο», τόνισε η κ. Γαβριηλίδου, επισημαίνοντας παράλληλα ότι το βιβλίο ασχολείται με ένα αντικείμενο με το οποίο ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί, τον γλωσσικό προγραμματισμό και τις γλωσσικές πολιτικές, οι οποίες άπτονται της κοινωνικής, εθνολογικής και θρησκευτικής εξέλιξης των λαών της Μεσογείου.

Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι: 1) Ζητήματα θεωρίας και ιστορίας του κλάδου της ΓΠΓΠ, 2) Γλωσσική οικολογία και επίσημε/ες γλώσσα/ες στις χώρες της Μεσογείου, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο κεφάλαιο, 3) Γλωσσικές πολιτικές στην εκπαίδευση: η περίπτωση της αραβοποίησης, 4) Γλωσσικές πολιτικές και δομικός προγραμματισμός: από τον εγγραφισμό στην ανανέωση και 5) Γλωσσικές πολιτικές και θρησκείες της Μεσογείου. Το βιβλίο διευρύνει τον ορίζοντα της γλωσσικής πολιτικής, που περιλαμβάνει και τις γλωσσικές μεταρρυθμίσεις σε χώρες της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, φωτίζοντας άγνωστες πτυχές της γλωσσικής μας ιστορίας, την «πυξίδα» για την ερμηνεία ακόμα και κοινωνικών και πολιτικών φαινομένων.