Toυ Θανάση Σοφιανού
Γενάρης και Φλεβάρης είναι οι μήνες κατά τους οποίους αναπαράγονται οι γάτες και οι… βασιλόπιτες. Εντάξει, είναι έθιμο, είναι παράδοση, είναι αιτία για να βρεθούν γηραιοί και νέοι, μακρινοί και κοντινοί συγγενείς και φίλοι, αλλά η αναγωγή του σε μέγιστο θέμα, μετά το Μακεδονικό (σ.σ.: σε λίγο θα εκλείψει κι αυτή παρομοίωση και τι θα κάνουμε) υποβαθμίζει την ίδια την ιεροτελεστία μιας παραδοσιακής κοπής βασιλόπιτας (ή τουλάχιστον για όσους πιστεύουν ότι είναι ιεροτελεστία).
Κι αυτή η υποβάθμιση έχει επέλθει προ πολλού, από τη στιγμή που τις –κατά κόσμον δημοσιογραφικόν και μη- πιτακοπές τις συνιστούν 9 στους 10 πολιτικούς. Αυτοί ξέρουν… Όπως και όλοι όσοι πρέπει να συμμετέχουν (των πολιτικών έπονται μια σειρά επαγγελμάτων, όπως φωτογράφοι, δημοσιογράφοι, ηχολήπτες) στην «πολιτικοποίηση» της κοπής της βασιλόπιτας κάθε συλλόγου.
Η υπερπροβολή μιας κοπής Πρωτοχρονιάτικης πίτας δεν της δίνει υπεραξία, πέρα από αυτή που της αναλογεί, εκτός και αν η εκδήλωση συνοδεύεται από άξια δημοσιοποίησης παρεπόμενα, όπως είναι ένας οικονομικός ή διοικητικός απολογισμός, μια βράβευση, μια σημαντική ανακοίνωση. Ειδάλλως, οι 200 πιτακοπές συλλόγων στην Καβάλα δεν εξυπηρετούν κανέναν, πέρα από τους επαγγελματίες κυνηγούς φλουριών (έστω 1 ευρώ κάθε φλουρί, έχουμε 200 ευρώ συν τα δώρα που συνεπάγεται η εύρεσή του, είναι ένα καλό μεροκάματο).
Κρατήστε low profile στις κοπές της βασιλόπιτας. Ούτως ή άλλως, το ειδικό ενδιαφέρον των περισσότερων πιτακοπών αφορά μόνο στους πολιτικούς κι ακόμα κι αυτοί βαριούνται. Δεν αποκτά υπεραξία η υπόσταση ενός συλλόγου αν στην κοπή της βασιλόπιτας έχει τους περισσότερους βουλευτές ή δημάρχους.
Και το πιο βασικό: Μια κοπή Πρωτοχρονιάτικης πίτας ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΗ για να παρουσιαστεί και στον απολογισμό του εκάστοτε συλλόγου. Είναι σαν τα βιογραφικά: Γράφεις ότι για 2 μέρες κούρευες χελώνες για να γεμίσει το έντυπο. Τουτέστιν, όποιος δεν έχει να παρουσιάσει έργο στον απολογισμό, έχει πίτες (ευτελής, αλλά εύλογος ο συνειρμός της λέξης).
Του χρόνου, λοιπόν, είθε να ξαναγίνουν οι κοπές βασιλόπιτας μια εσωτερική, όμορφη και οικογενειακή εκδήλωση, αφορμή για να καλαμπούρι, διασκέδαση, χορό και ό,τι ευχαριστεί τον καθένα, για να ξεκινήσει καλά η χρονιά, όπως είναι και το νόημα του εθίμου κι όχι μια προεκλογική, ακαλαίσθητη, βαρετή και εκβιαστικά δημόσια κοινωνική εκδήλωση η οποία γίνεται για τους άλλους και όχι για εκείνους που τη διοργανώνουν (σαν τους γάμους ένα πράμα) και μετά να τα ξαναλένε στην επόμενη πιτακοπή.
Και κάτι τελευταίο αλλά όχι έσχατο: Αν θέλετε να δώσετε στις κοπές πίτας την αξία που τους αναλογεί, αντί να ξοδεύετε ένα κάρο λεφτά για μια ανούσια και decadence βεγγέρα, δώστε το ποσό σε μια οικογένεια ή σε ανθρώπους (ας είναι και από τον εκάστοτε σύλλογο) που δεν μπορούν να κόψουν όχι βασιλόπιτα, αλλά ούτε… λάσπη. Χωρίς φανφάρες και 500 δελτία Τύπου. Έτσι ναι, θα δικαιωθεί και η επίκληση των εκατοντάδων συλλόγων της πόλης ότι «προσφέρουμε κοινωνικό έργο». Κι ας είναι για μια φορά τον χρόνο…