Του Βασίλη Τραϊφόρου
Η«ανάπτυξη» της ελληνικής κοινωνίας έχει ως αποτέλεσμα την αυξανόμενη ποσότητα αποβλήτων-απορριμάτων. Τα Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ) είναι απόβλητα που παράγονται από τις δραστηριότητες νοικοκυριών, εμπορικών δραστηριοτήτων, κτιρίων, γραφείων, νοσοκομείων, από τον καθαρισμό των δρόμων κ.ά. Περιέχουν ένα ανομοιογενές συνοθύλευμα υλικών από υπολείμματα κουζίνας, κήπου, μέταλλα, γυαλί μέχρι χώματα και πέτρες.
Ολα αυτά έχουν μακροπρόθεσμη επιβάρυνση σε οικονομία και υγιεινή που πρέπει να διαχειρισθούν οι κοινωνίες μαζί με τον κύριο εκπρόσωπό τους που είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση (δήμοι-περιφέρειες).
Η πρόληψη και μείωση της παραγωγής των ΑΣΑ πρέπει να είναι ο πρώτος και επίμονος στόχος κάθε κοινωνίας και κάθε Αρχής και η πραγματοποίησή του επαφίεται κύρια στους δήμους που είναι και ο κύριος φορέας υλοποίησης. Εδώ, βεβαίως, υπεισέρχεται και η έννοια του δικαίου, που αφορά στους πολίτες της πόλης και αυτό είναι το σύστημα ΠΟΠ, δηλαδή το «πληρώνω όσο πετάω» που όπου έχει εφαρμοστεί έχει συμβάλλει στην πρόληψη και μείωση των αποβλήτων και στη δικαιότερη και πλήρως ανταποδοτική χρέωση των δημοτικών τελών.
Η ευρωπαϊκή πολιτική ως πρώτο της στόχο έχει την πρόληψη και τη μείωση μέσω της επαναχρησιμοποίησης των υλικών και θεωρεί ότι είναι οι πυλώνες προϋπόθεση απαραίτητη για όποιον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο στόχο και πριν από κάθε συζήτηση για την όποια προτεινόμενη λύση.
Σε αυτήν τη λογική εντάσσεται η διαλογή στην πηγή των οργανικών υλικών (υπολείμματα κουζίνας και κήπου) τα λεγόμενα ζημώσιμα υλικά που με την κομποστοποίηση και το παραγόμενο υλικό, το κομπόστ, συμβάλλει όχι μόνο ως εδαφοβελτιοτικό (λίπασμα), αλλά κυρίως μειώνει μέχρι και το μισό του όγκου των υπολειμμάτων.
Με βάση τα παραπάνω, κάποια ερωτήματα αβίαστα μπαίνουν σε αυτούς που έχουν την ευθύνη της πραγματοποίησης και διαχείρισης των ΑΣΑ στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, τη ΔΙΑΑΜΑΘ (Διαχείριση Απορριμάτων Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης).
- Γιατί δεν εφαρμόστηκε η αρχή «πληρώνω όσο πετάω»;
- Γιατί η κομποστοποίηση δεν έγινε πράξη;
- Γιατί ήταν ελλιπέστατη έως ανύπαρκτη η ενημέρωση των πολιτών;
- Υπήρχε μείωση η αύξηση των αποβλήτων την τελευταία πενταετία και αν συμβαίνει το δεύτερο σημαίνει πλήρης αποτυχία του φορέα υλοποίησης της ΔΙΑΑΜΑΘ;
Και ένα θέμα που αφορά στην Καβάλα. Αντιγράφω από την Α΄ Φάση Σχεδιασμού, μεταβατική περίοδος διαχείρισης (20016-2018) της ΔΙΑΑΜΑΘ: «Ο ΧΥΤΥ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) Καβάλας θα αποτελέσει την επέκταση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμάτων) Καβάλας.Το έργο της επέκτασης βρίσκεται σε τελική φάση περιβαλλοντικής αδειοδότησης ενώ οι μελέτες του έργου βρίσκονται σε φάση υλοποίησης. Εκτιμάται ότι το έργο θα συμβασιοποιηθεί εντός του 2017 ενώ η κατασκευή του θα ολοκληρωθεί το 2018».
Αυτά τα ωραία γράφονταν στους σχεδιασμούς αλλά όλα έμεινα μετέωρα, σαν το μετέωρο ποδάρι του πελαργού. Αντ’ αυτού, τα στερεά απόβλητα θάβονται και η διαφορά είναι ότι θρυμματίζονται για να μειωθεί ο όγκος τους, πληρώνοντας ο Δήμος και οι δημότες γι’ αυτήν τη διαδικασία υπέρογκα ποσά, δυσανάλογα με το προσφερόμενο αποτέλεσμα. Με τη διαδικασία των καφέ κάδων που μπορούσε να τους πάρει μέσω ΕΣΠΑ από την Περιφέρεια ο Δήμος θα γλίτωνε πολλά εκατομύρια. Διότι είναι «πολλά τα λεφτά, Αρη»… 2,5 εκ. δίνει σήμερα και 7,3 εκ. για την επέκταση.
Ίσως χρειάζεται η Δημοτική Αρχή να δει το θέμα από την αρχή του, χωρίς απολυτότητες, βεβαιότητες και προαπαιτούμενα.