Πώς κατοχυρώνεται νομικά ένα e-shop;

Η δημιουργία ενός επιτυχημένου ηλεκτρονικού καταστήματος δεν είναι δύσκολη υπόθεση, αλλά χρειάζεται σωστή κατεύθυνση και προετοιμασία...


 

Του Γιώργου Αποστολίδη

 


Στις μέρες μας, εξαιτίας του παρατεταμένου lockdown άλλα και του ολικού ή μερικού κλεισίματος της αγοράς, ένα πολύ μεγάλο μέρος των Ελλήνων καταναλωτών στράφηκε προς το ηλεκτρονικό εμπόριο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως το 2020 το ηλεκτρόνιο εμπόριο γνώρισε τρομακτική ανάπτυξη στην Ελλάδα και μάλιστα ξεπέρασε και τις πιο ευοίωνες προβλέψεις.

Το 2019 ο τζίρος των ηλεκτρονικών συναλλαγών έφτασε τα 5,8 δις ευρώ και οι προβλέψεις για το 2020 έδειχναν μικρή αύξηση. Ωστόσο, για το έτος που μας πέρασε ο τζίρος των ηλεκτρονικών συναλλαγών ξεπέρασε τα 10 δις ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει απόλυτα το μέγεθος και τη δυναμική του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Το αν και κατά πόσο τα επίπεδα θα παραμείνουν εξίσου υψηλά και μετά το πέρας της πανδημίας είναι άγνωστο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι άνθρωποι έμαθαν να εργάζονται, να αγοράζουν και να συναλλάσσονται ηλεκτρονικά. Πολλοί, και ειδικότερα οι νεότεροι καταναλωτές, θα συνεχίσουν να προτιμούν τις νέες μεθόδους σε μόνιμη βάση στο μέλλον.

Από τη στιγμή λοιπόν που οι καταναλωτές στράφηκαν προς το διαδίκτυο για την αγορά προϊόντων, ήταν θέμα χρόνου να στραφούν εκεί και οι πωλητές και για τον λόγο αυτό παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση στον αριθμό των ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shop) που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), επιχειρήσεις με ηλεκτρονικό κατάστημα μπορούν να πετύχουν έως και 20% περισσότερες πωλήσεις σε σχέση με τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που δεν έχουν παρουσία στο διαδίκτυο.

Όπως όμως συμβαίνει και στην περίπτωση των φυσικών καταστημάτων, έτσι και στην περίπτωση των ψηφιακών, υπάρχουν ορισμένοι κανόνες οι οποίοι πρέπει να πληρούνται, ώστε ο πωλητής να είναι νομικά προστατευμένος και να μπορεί να προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους πελάτες του. Στο άρθρο αυτό αναφέρουμε τα βασικότερα σημεία τα οποία ο διαχειριστής ενός ηλεκτρονικού καταστήματος πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη, ώστε η λειτουργία του ηλεκτρονικού καταστήματος να είναι ασφαλής τόσο για τον ίδιο όσο και για τους πελάτες του.

Αρχικά και πριν ακόμα στηθεί το e-shop είναι απαραίτητο να γίνει σωστή επιλογή επωνυμίας, εμπορικού σήματος, domain name και ηλεκτρονικής διεύθυνσης, ώστε οι πελάτες να μπορούν εύκολα να εντοπίσουν το e-shop και τα προϊόντα που εμπορεύεται και να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγχυση με καταστήματα που ενδεχομένως να έχουν παρόμοια ονομασία. Η ονομασία και το εμπορικό σήμα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προσέλκυση πελατών και στο χτίσιμο μιας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ πωλητή και καταναλωτή.

Στη συνέχεια, είναι ζωτικής σημασίας το ηλεκτρονικό κατάστημα να χρησιμοποιήσει όρους χρήσης και πολιτική απορρήτου που έχουν γραφτεί αποκλειστικά για αυτό, ώστε να είναι κομμένοι και ραμμένοι στις δικές του ανάγκες. Πολλές φορές υιοθετείται η ανέξοδη πρακτική της αντιγραφής τέτοιων νομικών κειμένων από ιστοσελίδες άλλων καταστημάτων, η οποία ωστόσο εκτός από παράνομη, ελλοχεύει και πολλούς κινδύνους για τον επιχειρηματία. Τα έγγραφα αυτά τα οποία πρέπει υποχρεωτικά να βρίσκονται αναρτημένα σε κάθε e-shop, αναφέρουν τους επιμέρους όρους που ρυθμίζουν τις ηλεκτρονικές συμβάσεις που καταρτίζει το κατάστημα με τους πελάτες, τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζονται τα προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο του προμηθευτή όσο και του καταναλωτή.

Το διαδίκτυο δίνει την δυνατότητα μαζικών πωλήσεων και συναλλαγών, δημιουργεί όμως και την ανάγκη αυξημένης διαφάνειας και φερεγγυότητας στην εξυπηρέτηση. Ο καταναλωτής δεν ενδιαφέρεται πλέον μόνο για την τιμή και την ποιότητα των προϊόντων, αλλά και για την ορθή ενημέρωση για τους όρους της συναλλαγής. Δεν είναι τυχαίο πως το 54% των αγοραστών προχωράει σε αγορά, μόνο αφού λάβει αυτή την ενημέρωση.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο λειτουργεί με τους δικούς του όρους και κανόνες και διαφοροποιείται σε μεγάλο βαθμό από το παραδοσιακό εμπόριο. Στις ηλεκτρονικές συναλλαγές ο καταναλωτής απολαμβάνει αυξημένης προστασίας και ιδιαίτερων δικαιωμάτων τα οποία ο πωλητής  πρέπει να γνωρίζει και να σέβεται, γιατί σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να διαταραχθεί η σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας που υπάρχει με τους καταναλωτές, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη δημοσίευση κακών κριτικών. Οι κριτικές αυτές λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη από τους καταναλωτές πριν προβούν σε μια αγορά. Επομένως, η σωστή γνώση της νομοθεσίας που αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι απαραίτητη.

Τα οφέλη του διαδικτύου για ένα κατάστημα είναι αμέτρητα, καθώς ο επιχειρηματίας μπορεί να δραστηριοποιηθεί ξεπερνώντας τους γεωγραφικούς περιορισμούς και να αυξήσει υπέρμετρα το πελατολόγιο του. Ταυτόχρονα όμως, ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος και για τον λόγο αυτό το e-shop πρέπει να είναι απόλυτα προστατευμένο.

Επιτακτική ανάγκη είναι η κατοχύρωση του εμπορικού σήματος της επιχείρησης, ώστε να μην μπορεί κανείς να το αντιγράψει ή παραποιήσει. Πρόκειται για μια νομική διαδικασία η οποία κατοχυρώνει το εμπορικό σήμα έναντι τρίτων, καθώς το καθιστά περιουσιακό στοιχείο του επιχειρηματία και κατά συνέπεια δεν επιτρέπεται η χρήση του από κανέναν άλλο, χωρίς την σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη του. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως ο ανταγωνισμός δεν είναι απλά μεγάλος, αλλά συνήθως είναι και αθέμιτος.

Η δημιουργία ενός επιτυχημένου ηλεκτρονικού καταστήματος δεν είναι δύσκολη υπόθεση, αλλά χρειάζεται σωστή κατεύθυνση και προετοιμασία. Ο κάθε ενδιαφερόμενος έμπορος πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κάθε ενδεχόμενη τεχνική και νομική δυσκολία που θα προκύψει, γεγονός που μπορεί να επιτευχθεί μόνο έπειτα από σωστή ενημέρωση.


Ο Γιώργος Αποστολίδης είναι δικηγόρος Καβάλας, κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος στο Δίκαιο Πληφοροφικής (LLM Internet Law and Policy)