Η «μαΘητεία» του Χαράλαμπου Γαμβρέλη, μία επιστροφή στις ρίζες της αγιογραφίας

Ένας μαθητής του Φώτη Κόντογλου ο οποίος, δουλεύοντας σκληρά και επίμονα, απελευθερώθηκε από τον δάσκαλό του, με αποτέλεσμα να μπορεί να ακροβατεί με αξιοθαύμαστη χάρη ανάμεσα στην αγιογραφία και την κοσμική ζωγραφική...


 

Της Σαπφούς Αγγελούδη-Ζαρκάδα

 


Ήταν αργά το βράδυ της Πέμπτης όταν διάβηκα την είσοδο του Μεστζίτ του Imaret για να  δώ την έκθεση του Χαράλαμπου Γαμβρέλη «μαΘητεία». Περιλαμβάνει μόνο δεκαεπτά πίνακες, αλλά αυτό τελικά αποτελεί  προσόν, καθώς αυτά τα έργα είναι καρπός της πενηντάχρονης θητείας του στην αγιογραφία και αντιπροσωπεύουν προσωπικούς περιόδους, γι’ αυτό χρειαζόταν το καθένα τον ζωτικό του χώρο.

Ομολογώ ότι μου έλειψε ο χρόνος δημιουργίας τους, γιατί θα κατανοούσα καλύτερα την εξέλιξη της τέχνης του, αλλά οι καλλιτέχνες έχουν τους δικούς τους κώδικες και οφείλουμε να τους σεβόμαστε απολύτως.

Φωτό: Γιάννης Γκουζίδης

Με όλο λοιπόν το σεβασμό προσέγγισα το βράδυ αυτό τα έργα του και κατανόησα ότι φιλοτεχνήθηκαν με ασυνήθιστο μόχθο από έναν καλλιτέχνη που συνδυάζει τον ζωγράφο, τον αγιογράφο αλλά και τον επίμονο ερευνητή. Γεγονός σπάνιο για τη σημερινή εποχή της ταχύτητας και της υπερπροσφοράς.

Με άγγιξαν βαθιά η στατικότητα των μορφών, η ασυνήθιστη ανύψωσή τους, το χαμηλό τους βλέμμα, η ταπείνωση, η ελπίδα, η προσμονή, η εξαΰλωση, η δραματική συνύπαρξη του σκοτεινού με το  εκτυφλωτικό χρυσό.

Φωτό: Γιάννης Γκουζίδης

Διαπίστωσα αμέσως ότι τα δεκαεπτά αυτά έργα δεν έχουν φτιασίδια για να μας εντυπωσιάσουν, αποδεικνύουν όμως την εμπειρία, την τριβή, τη γνώση, τον σεβασμό και την ταπεινότητα ενός μαθητή του Φώτη Κόντογλου ο οποίος, δουλεύοντας σκληρά και επίμονα, απελευθερώθηκε από τον δάσκαλό του, με αποτέλεσμα να μπορεί να ακροβατεί με αξιοθαύμαστη χάρη ανάμεσα στην αγιογραφία και την κοσμική ζωγραφική.

Κι αυτό είναι μεγάλη κατάκτηση, αν σκεφτούμε ότι η ελληνική ζωγραφική των χρόνων του Βυζαντίου αλλά και των σκοτεινών χρόνων της οθωμανικής διοίκησης μεγαλούργησε και επέζησε ως εμάς κυρίως μέσω της αυστηρής άσκησης της αγιογραφίας. Και πραγματικά, με το έργο του ο Θάσιος καλλιτέχνης μάς δίνει την εντύπωση ότι επιτυγχάνει το ίδιο, στη σημερινή εποχή της καλλιτεχνικής υπερπροσφοράς.

Φωτό: Γιάννης Γκουζίδης

Συγκεκριμένα, ξαναγυρνά στις ρίζες της αγιογραφίας και ασκείται και βασανίζεται όπως ο ανώνυμος αγιογράφος της εποχής, για να δημιουργήσει έργα που με τις φόρμες, τη λιτότητα, το χρώμα και την επιδειξιότητά του μας αγγίζουν με τρόπο μοναδικό.

Τα εύσημα στον Θάσιο καλλιτέχνη Χαράλαμπο Γαμβρέλη!

Φωτό: Γιάννης Γκουζίδης