Του Αθανάσιου Πάσχου
Σε λίγες μέρες κλείνουν δύο μήνες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης εντοπίζεται πλέον στις συνέπειες του πολέμου: ενέργεια, επισιτισμός, ακρίβεια, που πλήττουν τα νοικοκυριά και επιτείνουν τις συνθήκες ακραίας φτώχειας στον πληθυσμό (πληθωρισμός Μαρτίου: 8,9%, ο μεγαλύτερος των 26 τελευταίων χρόνων).
Σήμερα, 80 χρόνια μετά τον Β’ ΠΠ μια σύγχρονή ευρωπαϊκή χώρα, η Ρωσία, επιτίθεται σε ομόθρησκούς της χριστιανούς ορθόδοξους και προβαίνει σε θηριωδίες, με τα στρατεύματά της να διαπράττουν σοβαρά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας: μαζικές δολοφονίες-εκτελέσεις αμάχων, βιασμοί, βασανιστήρια, ομαδικοί τάφοι, προσφυγικές ροές, πέραν των συστηματικών καταστροφών ζωτικών μη στρατιωτικών υποδομών (ηλεκτρικές/πετρελαϊκές εγκαταστάσεις-νοσοκομεία-σχολεία-θέατρα-εκκλησίες-εμπορικά κέντρα).
Τα εγκλήματα στην πόλη Μπούκα και αλλού προκάλεσαν διεθνή αποτροπιασμό και οργή για κατάφωρη παραβίαση των Συμβάσεων της Γενεύης, «εγκλήματα πολέμου» δηλ. που φέρεται να διέπραξαν τα Ρωσικά στρατεύματα.
Τα ίδια και πολύ χειρότερα από αυτά τα εγκλήματα διέπραξε η Τουρκία το 1974 κατά την εισβολή της στην μαρτυρική Κύπρο πριν 48 χρόνια, πλην όμως ουδείς Τούρκος πολιτικός ηγέτης ή στρατιωτικός κατηγορήθηκε ως ύποπτος τέλεσής εγκλημάτων πολέμου.
Ο κος Ζελένσκι, που το δυτικό σύστημα προσπαθεί να τον ανεβάσει στο βάθρο των ηρώων, στην επιεικώς πρόχειρη ομιλία του στο Ελληνικό Κοινοβούλιο στις 7 Απριλίου και παρά την ευκαιρία που του έδωσε προλογίζοντάς τον ο Πρόεδρος της ΒτΕ κ.Κωνσταντίνος Τασούλας (σε σχετική μνεία του για την τραγωδία της Κύπρου που είναι ταυτόσημη με την εισβολή στην Ουκρανία), δεν έκανε ούτε έστω μια ήπια ή προσποιητή αναφορά στην Κύπρο και στην αναθεωρητική Τουρκία, πράττοντας το ίδιο και στο Κυπριακό Κοινοβούλιο. Ενώ Ελλάδα-Κύπρος ως μέλη της ΕΕ συμπαρίστανται ομόθυμα, αμέριστα και «εμπράκτως» στα δεινά της Ουκρανίας.
Η εκ μέρους του άστοχη-προσβλητική συμπεριφορά προς το Ελληνικό Κοινοβούλιο, με προβολή βίντεο δύο δήθεν ομογενών(!) μαχητών του «τάγματος Αζοφ», δεν αποκλείεται να ήταν σκόπιμη ή ακόμα «υπόδειξη» της Τουρκίας από την οποία εξαρτάται στρατιωτικά-διπλωματικά-οικονομικά.
Κατά τον «Economist Democracy Index 2021», η Ουκρανία έλαβε την 86η θέση, από 167 χώρες, ως «Υβριδικό Καθεστώς-Hybrid Regime» όπως η Τουρκία-103η, ενώ η Ρωσία είναι 124η ως «Αυταρχικό Καθεστώς-Authoritarian Regime), η Ελλάδα 34η.
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο (jus in bello) ρυθμίζει το δίκαιο του πολέμου, προσπαθεί να περιορίσει τα δεινά που προκαλούνται από τον πόλεμο, καθορίζεται δε από τις Συμβάσεις της Γενεύης που συνοπτικά προβλέπουν: α)την προστασία των αρρώστων-τραυματιών-ιατρικού-θρησκευτικού προσωπικού β)τη φροντίδα τραυματιών, ασθενών και ναυαγών των ΕΔ στη θάλασσα γ)τη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου δ)την προστασία όλων των αμάχων ε)την απαγόρευση χρήσης ναρκών ξηράς-χημικών-βιολογικών όπλων
Ο εισαγγελέας του ΔΠΔ της Χάγης Καρίμ Χαν έχει ήδη ξεκινήσει έρευνες προκειμένου να αποφανθεί αν όντως έχει διαπραχθεί έγκλημα πολέμου στην Ουκρανία. Αν διαπιστωθούν εγκλήματα πολέμου τότε μπορεί να απαγγελθούν ονομαστικές κατηγορίες στους άμεσα εμπλεκόμενους τοπικούς στρατιωτικούς Ρώσους διοικητές. Το να οδηγηθεί ο ίδιος ο Πούτιν στο ΔΠΔ της Χάγης και να κατηγορηθεί ως ύποπτος τέλεσης εγκλημάτων πολέμου είναι απίθανο να συμβεί όσο παραμένει στο Κρεμλίνο.
Συμπεράσματα
Πρόβλεψη μας είναι ότι αυτός ο πόλεμος θα διαρκέσει επί μακρόν γιατί πηγάζει από τον εγωισμό μιας υπερδύναμης, της Ρωσίας, που δεν θέλει να δείξει ότι χάνει ή μέχρι να αποκτήσει όσα σχεδίασε και παρά τον προσωρινό αποκλεισμό της από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Οι συνέπειες σε παγκόσμια βάση θα γίνουν μεγαλύτερες σε όλους τους τομείς που προαναφέρθηκαν (ενέργεια-μεταφορές-επισιτισμός-πληθωρισμός/ακρίβεια-φτώχεια) και νέες ισορροπίες θα αναδειχθούν στο παγκόσμιο γεωπολιτικό και οικονομικό σύστημα, με την ευχή και ελπίδα η χώρα μας να βγει κερδισμένη μέσα από ψύχραιμες και καλά μελετημένες επιλογές της παρούσας ηγεσίας της.
Η Τουρκία που θα βγει μάλλον ωφελημένη από αυτή την κρίση δεν πρέπει να μας ανησυχεί και ούτε να ασχολούμαστε μονίμως με αυτό, αλλά να ενσκήψουμε με σοβαρότητα στις δικές μας δυνατότητες και επιλογές, αξιοποιώντας τον στρατιωτικό, συμμαχικό, Ευρωκοινοτικό και διπλωματικό τομέα έτσι ώστε να είμαστε πάντα ισχυροί και σε εγρήγορση, ικανοί να αποτρέψουμε οποιαδήποτε απειλή.
Για να μη βρεθούμε ποτέ στη θέση της Ουκρανίας επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχουμε και να γίνουμε μια χώρα όπως το Ισραήλ που δεν φοβάται, ή μάλλον, το «τρέμουν» οι γείτονές του.
Ο Αθανάσιος Πάσχου είναι Υποπτέραρχος ε.α. (ΟΙΚ), MSc Διεθνές Ανθρωπιστικό-Οικ. Δίκαιο