Του Αθανάσιου Πάσχου
Πριν έναν μήνα έγιναν οι καταστροφικοί σεισμοί στην ΝΑ Τουρκία. Δεν είχαν προηγούμενο σε ένταση, έκταση, αριθμό θυμάτων και σε καταστροφές υποδομών. Πριν λίγες μέρες έγινε το τρομερό σιδηροδρομικό ατύχημα στα Τέμπη που συγκλόνισε το πανελλήνιο. Δεν είχε προηγούμενο στα ελληνικά χρονικά, με πολύ μεγάλο αριθμό θυμάτων, κυρίως νέων σπουδαστών πέραν της καταστροφής υποδομών, δικτύου και συρμών.
Στην Τουρκία δεν υπήρχε ανθρώπινη αιτία δημιουργίας του σεισμού που θεωρείται και είναι ένα φυσικό φαινόμενο, μια φυσική καταστροφή και δεν ευθύνεται για την πρόκλησή του ο ανθρώπινος παράγων. Τα σαθρά κτίρια που κατέρρευσαν ήταν η βασική αιτία της εκατόμβης των χιλιάδων νεκρών.
Αίτια-ευθύνες-παραλείψεις
Στα Τέμπη υπήρξε τραγικό σφάλμα ανθρώπινου παράγοντα (σταθμάρχης) που αποδεικνύεται τελικά ότι ήταν η κορυφή του παγόβουνου καθόσον αποκαλύπτονται σιγά-σιγά τα βαθύτερα αίτια, οι παθογένειες και οι μεγάλες ευθύνες ιθυνόντων σε ανώτερα και ανώτατα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης και της πολιτικής εξουσίας και η υποκρυπτόμενη σύγκρουση ιδιωτικών συμφερόντων, πέραν της «απείθειας» αρμοδίων κρατικών φορέων στο να συμμορφωθούν με το ευρωπαϊκό δίκαιο και την ειδική για το θέμα αυτό «Οδηγία» της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Στους Σεισμούς της Τουρκίας το ανθρώπινο σφάλμα εντοπίζεται κυρίως στην ανεύθυνη και παράνομη δόμηση χωρίς αντισεισμικό σχεδιασμό παρά την έντονη σεισμικότητα της περιοχής και το χειρότερο στην κρατική ανοχή και έγκριση της δόμησης αυτής από ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια. Πολλοί μίλησαν εκεί για συναλλαγή, οικονομικά συμφέροντα και εκτεταμένη διαφθορά. Ας ελπίσουμε ότι στην Ελλάδα, οι κατά καιρούς νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, πέραν των δημοσιονομικών εσόδων, δεν είχαν να κάνουν με ..εκπτώσεις στην στατικότητα των κτιρίων και τον αντισεισμικό κανονισμό.
Και στις δύο περιπτώσεις, Tουρκίας-Eλλάδας, τα ανθρώπινα λάθη, οι παραλείψεις και τα οικονομικά συμφέροντα σε όλα τα επίπεδα εξουσίας και διοίκησης ήταν αυτά που φαίνεται οδήγησαν στην απώλεια ανθρώπινων ζωών. Όπως πάντα, εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι, δυστυχώς θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους, στην κρατική αδιαφορία, στην αναξιοκρατία, την κομματική πελατεία, μαζί με τις σκοπιμότητες του κρατικού μηχανισμού, ζωτικά ζητήματα προστασίας και ασφάλειας του πολυτιμότερου αγαθού που είναι η ανθρώπινη ζωή.
Οι ομοιότητες στις δύο χώρες φυσικά δεν είναι απολύτως ίδιες, εντοπίζονται όμως στο ότι ο κρατικός μηχανισμός λειτουργεί χωρίς έμφαση στην πρόληψη του κάθε κινδύνου και στην αδιαφορία τήρησης των προτύπων τυποποίησης και ασφάλειας. Το κυριότερο, δεν εφαρμόζεται στην ελληνική τουλάχιστον διοίκηση η βασική αρχή για τον έλεγχο και επίβλεψη της συμμόρφωσης των αρμοδίων, στο εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαίσιο και στις αποφάσεις της διοίκησης.
Κακή ιεράρχηση διάθεσης πόρων Π/Υ
Η μη ιεράρχηση κατανομής των πόρων του κρατικού Π/Υ από τα αρμόδια υπουργεία ανάλογα με τη σοβαρότητα κάθε τομέα και χωρίς έμφαση στην ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής είναι ένα ζήτημα πολύ σοβαρό και έχουν ευθύνη για τις τυχόν πρόχειρες επιλογές τους οι αρμόδιοι επί της Οικονομίας. Δεν μπορείς να δίνεις πόρους π.χ. για εκδηλώσεις και να τους στερείς από την ασφάλεια των υποδομών και μεταφορών που εκατομμύρια πολίτες χρησιμοποιούν καθημερινά.
…Κροκοδείλια δάκρυα
Οι δηλώσεις και τα συγνώμη που ακολούθησαν τα συμβάντα αυτά από πολιτικούς και ειδικούς που δεν ..πρόλαβαν τα γεγονότα, ότι η έρευνα για απόδοση ευθυνών θα φθάσει στο κόκκαλο, ότι όλα θα διορθωθούν (..εκ των υστέρων), δεν είναι παρά κροκοδείλια δάκρυα και υποσχέσεις προς σμίκρυνση του περιβόητου πολιτικού κόστους, που θα ξεχαστούν στην πορεία του χρόνου μέχρι κάποιο άλλο γεγονός να αλλάξει την ατζέντα της επικαιρότητας.
Άλλωστε ο παραιτηθείς υπουργός Κ.Καραμανλής στο κείμενο της παραίτησής του μίλησε για «..διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος»
ΟΧΙ στο «…πάμε και όπου βγει»
Πάντως από το Συμβάν αυτό προκύπτει ότι θα πρέπει ο πολίτης να είναι πολύ επιφυλακτικός απέναντι σε κάθε κρατική λειτουργία και φορέα που κατά τεκμήριο λειτουργεί προς όφελός του [δημόσια διοίκηση, δήμοι, νοσοκομεία, μεταφορές(καράβια-αεροσκάφη-τρένα-λεωφορεία-κλπ)]. Να ΑΠΑΙΤΕΙ τη σωστή τήρηση των κανόνων.
Να μην πιστεύει αβασάνιστα όσους έχουν τη ζωή του στα χέρια τους, να ερευνά προληπτικά, για να μην ακουστεί ξανά αυτό που αυτόπτης μάρτυρας στα Τέμπη άκουσε στον ασύρματο το:«..πάμε και όπου βγει..». Να ξεχάσουμε τη Μάνδρα(2017), το Μάτι(2018), το «ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ»(Πάρος-2000), τις φωτιές «Ηλείας»(2008), τον χιονιά «Ελπίδα»(2022);;;
Διπλωματία των σεισμών…
Είναι γεγονός ότι τα ατυχήματα και οι φυσικές καταστροφές επηρεάζουν το κοινωνικό συναίσθημα και τους λαούς μας σε ελλάδα-τουρκία, που δείχνουν αυτόματα συμπόνια εκατέρωθεν. Στη βάση αυτή κατόπιν ακολουθούν ασμένως οι πολιτικές ηγεσίες παραμερίζοντας, προσωρινά τουλάχιστον, τις στρατηγικές και λοιπές διαφορές στα εθνικά ζητήματα, έτσι που καθιερώθηκε όλο αυτό να αποκαλείται ως «η διπλωματία των σεισμών».
Στο κλίμα αυτής της παράδοξης διπλωματίας ευτυχώς πέφτουν οι τόνοι για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα. Τούτο είναι σίγουρα χρήσιμο, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε μια πιθανή επανέναρξη των συνομιλιών σε ήπιο κλίμα, όσον αφορά στην μέχρι σήμερα αδιάλλακτη στάση της τουρκικής ηγεσίας.
Χωρίς αυταπάτες
Να μην έχουμε όμως αυταπάτες, οι διαχρονικοί και διακηρυγμένοι στρατηγικοί στόχοι της τουρκίας και του λεγόμενου βαθέως κράτους δεν αλλάζουν (cassus belli-γαλάζια πατρίδα-Τουρκο/Λυβικό μνημόνιο-αποστρατικοποίηση νησιών Αιγαίου κ.α) και μόλις τα γεγονότα καταλαγιάσουν αναμένουμε να ξεκινήσουν οι γείτονες την ίδια προκλητική πολιτική που δίνει πολιτικό «μπόνους» στην τουρκική ηγεσία όταν καλλιεργεί την μισαλλοδοξία και το ανθελληνικό κλίμα.
Ο Αθανάσιος Πάσχου είναι Υποπτέραρχος ε.α. (ΟΙΚ), Msc Διεθνές Οικ-Ανθρωπιστικό Δίκαιο, πρ. Διοικητής Νοσοκομείου