Της Αναστασίας Μιρλή
Έχουμε την ευλογία να ζούμε σε μια περιοχή που ζούσε και ζει με και από τη θάλασσα. Μεγάλος αριθμός ανθρώπων απασχολούνται σε δραστηριότητες που έχουν σχέση με αυτήν, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μικροί παράκτιοι αλιείς. Η Περιφέρεια ΑΜΘ έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή αλιευμάτων στη χώρα (26%) και επιπλέον διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό λιμνοθαλασσών (22) μισθωμένων κυρίως από αλιευτικούς συνεταιρισμούς.
Όπως είναι φυσικό, ο νομός μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τη θάλασσα και φέρει μια πλούσια και σπάνια αλιευτική πολιτιστική κληρονομιά. Μια κληρονομιά που ένα μέρος της μπορείς να το δεις, να το αγγίξεις γύρω σου γιατί έχει υλική ύπαρξη, όπως τα λιμάνια, το καρνάγιο, τα διβάρια των λιμνοθαλασσών ή ακόμα και τα σημαντικά εκθέματα του Ναυτικού Μουσείου Καβάλας.
Δουλεύοντας με τους ανθρώπους της αλιείας και των λιμνοθαλασσών της Καβάλας από τα φοιτητικά μου χρόνια μέχρι σήμερα, έχω βιώσει από κοντά τις αγωνίες και τις στεναχώριες τους, αλλά έχω δει και το πείσμα και το δυναμισμό τους. Έχω δει τη στεναχώρια τους όταν σηκώνουν το δίχτυ και είναι άδειο από ψάρια, αλλά γεμάτο τρύπες από τα δελφίνια ή όταν το δίχτυ ναι μεν έχει ψάρια, αλλά η τιμή που παίρνουν από τον έμπορο δεν καλύπτει ούτε τα έξοδα τους. Έχω δει την αγωνία τους για τις συνεχείς αυξήσεις στο κόστος, που για την φετινή χρονιά ξεπερνούν το 30%, εξαιτίας των τιμών στα καύσιμα, στα φελιζόλ, στον πάγο, στα εργαλεία ή εξαιτίας της ανάγκης να βάλουν όλο και περισσότερα εργαλεία για να πιάσουν ψάρια σε θάλασσες που σιγά σιγά αδειάζουν. Έχω δει τον εκνευρισμό τους όταν βλέπουν τεράστια τουρκικά σκάφη να ψαρεύουν κοντά στις ακτές μας και τις ιχθυόσκαλες μας γεμάτες από ψάρια τρίτων χωρών που ρίχνουν τις τιμές. Έχω νιώσει την απογοήτευσή τους όταν, είτε στη θάλασσα είτε στις λιμνοθάλασσες, δεν συμπεριλαμβάνονται στις αποζημιώσεις μετά από φυσικές καταστροφές. Και αυτά είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυτού του τόσο δύσκολου, αλλά και τόσο όμορφου συνάμα επαγγέλματος.
Η αναγκαιότητα για να γίνουν πράξεις πολιτικές που θα βοηθήσουν τον κλάδο να ανακτήσει τη δυναμική του, είναι πλέον εμφανής όχι μόνο σε όσους ασχολούνται με τον τομέα αυτό, επαγγελματικά και επιστημονικά, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει από την προηγούμενη διακυβέρνησή του επιδείξει την πρόθεσή του για τη στήριξη του αλιευτικού τομέα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους νόμους για τη μείωση των υπέρογκων μισθίων στις Λιμνοθάλασσες και την προσπάθεια ένταξης τους σε προγράμματα βελτίωσης των υποδομών τους. Όμως ακόμα υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν.
Πρωταρχικό μας μέλημα είναι να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις για τη μείωση του κόστους των ψαράδων στα καύσιμα, με επαναφορά του αγροτικού πετρελαίου, όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά και για τους αλιείς, οι οποίοι εξαρτώνται άμεσα από αυτό. Στις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ περιλαμβάνεται η ενεργοποίηση των αποζημιώσεων για φθορές στα αλιευτικά εργαλεία και απώλεια της παραγωγής τους που οφείλεται σε προστατευόμενα είδη, όπως τα δελφίνια και οι χελώνες. Για την περιοχή μας, όπου ο κόλπος Καβάλας είναι χαρακτηρισμένη θαλάσσια περιοχή NATURA2000, ακριβώς λόγω της υψηλής παρουσίας αυτών των ειδών, η εφαρμογή του επί 40 χρόνια ψηφισμένου νόμου είναι επιτακτική ανάγκη και θα αποτελέσει προσωπική προτεραιότητα. Επιπλέον, θα νομοθετηθεί η ένταξη της αλιευτικής δραστηριότητας σε καθεστώς αποζημιώσεων για ζημιές από φυσικές καταστροφές, κάτι που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο για όλα τα επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα.
Με τις συνθήκες που επικρατούν στο επάγγελμα του αλιέα, δεν είναι διόλου παράλογο που σήμερα ο ψαράς είναι δύσκολο να βρει αλιεργάτη για να δουλέψει στο σκάφος του. Στο πλαίσιο της νέας σελίδας που θα γυρίσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την πραγματική ανάπτυξη της χώρας για όλους και όχι για την οικονομική ανάπτυξη των λίγων, συμπεριλαμβάνονται και κίνητρα για την ένταξη των νέων στο επάγγελμα. Νέων επαγγελματιών αλιέων, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να οργανώνονται σε ομάδες παραγωγών για να “σπάσουν” τα σιωπηλά καρτέλ των εμπόρων και να μπορούν να καταλήγουν σε δίκαιες διαπραγματεύσεις ή ακόμα και άμεσες πωλήσεις. Η καθιέρωση της ηλεκτρονικής δημοπρασίας στις ιχθυόσκαλες είναι ένα ακόμα βήμα για να μπορέσει να επιτευχθεί Δικαιοσύνη παντού. Πέραν αυτών όμως, είναι στόχευση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ η προώθηση του αλιευτικού τουρισμού στους παράκτιους αλιείς και στις λιμνοθάλασσες, τόσο για τη βελτίωση του εισοδήματός τους, όσο και για την διατήρηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της αλιείας, που περιέχει όλες εκείνες τις γνώσεις για τον τρόπο που ψάρευαν, τις ψαράδικες ιστορίες που διηγούνταν και άλλα τόσα που χάνεται μαζί με τους ανθρώπους που το διηγούνται.
Στον νομό μας έχουμε την τύχη να έχουμε τον παλαιότερο συνεταιρισμό αλιέων στην Ελλάδα, ο οποίος μισθώνει τις λιμνοθάλασσες του Δέλτα Νέστου. Έναν συνεταιρισμό που μας δείχνει το δρόμο στην βιώσιμη αλιεία. Αυτός ο συνεταιρισμός όμως, όπως και οι υπόλοιποι αντίστοιχοι που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα, από την κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν αναγνωρίζεται ως επαγγελματίας ψαράς! Αυτοί οι άνθρωποι είναι ο μόνος κλάδος, ο οποίος δεν έλαβε τη παραμικρή αποζημίωση την τελευταία τριετία (Covid, ενεργειακή κρίση, μειωμένες τιμές αλιευτικών προϊόντων και μειωμένη καταναλωτική ζήτηση, απαγόρευση αλιείας χελιού) κι όμως παρέμειναν ζωντανοί. Γι’ αυτούς τους αλιείς πρέπει να γίνει το ένα βήμα παραπάνω. Απαιτείται να γίνει σε κεντρικό επίπεδο η πιστοποίηση της ταυτότητας των προϊόντων των λιμνοθαλασσών και προώθηση των πολύτιμων αυτών προϊόντων, όπως το αβγοτάραχο.
Η σχέση μου με τους ανθρώπους της αλιείας και των λιμνοθαλασσών ξεκίνησε σε επιστημονικό επίπεδο, αλλά έχει εξελιχθεί σε ανθρώπινο. Προσωπικό μου στοίχημα αποτελεί η βελτίωση της ζωής αυτών των ανθρώπων. Για τον λόγο αυτό, σε τοπικό επίπεδο, απαιτείται να μπει σε εφαρμογή το νέο σχέδιο για την ανάπτυξη του Νομού, που στηρίζεται στο τρίπτυχο «πρωτογενής τομέας-τουρισμός-επιστήμη».
Η Αναστασία Μιρλή είναι Βιολόγος, Εκπαιδευτικός, Υποψήφια Διδάκτωρ ΔΠΘ και υποψήφια βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Καβάλας