Ένα από τα παλαιότερα χειρόγραφα Ευαγγελίου στον κόσμο επιστρέφει μετά από 105 χρόνια στη Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης

Το Μουσείο της Βίβλου με έδρα την Ουάσιγκτον αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα το κειμήλιο-Η δημοπρασία του οίκου Christie’s και η διαμάχη της Εκκλησίας με το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον-Πότε θα γίνει η τελετή επαναπατρισμού του κειμηλίου στο Παγγαίο

Ένα πολύτιμο κειμήλιο του 10ου αιώνα, το οποίο είχε κλαπεί κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιστρέφει στη χώρα μας ύστερα από 105 χρόνια. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα χειρόγραφα Ευαγγελίου στον κόσμο.

Στη Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης ή, αλλιώς, Μονή Κοσινίτσης στο Παγγαίο, οι προετοιμασίες βρίσκονται στην τελική ευθεία για την υποδοχή του βιβλικού χειρογράφου που επιστρέφει στη θέση του την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022, όπως αναφέρει ο «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής».

Όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, το Μουσείο της Βίβλου με έδρα την Ουάσιγκτον αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα το κειμήλιο που αποτελεί ένα από τα παλαιότερα χειρόγραφα Ευαγγελίου στον κόσμο. Ο ίδιος ο ιδρυτής και πρόεδρος του Μουσείου της Βίβλου, Στιβ Γκριν, ιδιοκτήτης της αλυσίδας καταστημάτων χειροτεχνίας Hobby Lobby και η σύζυγός του, Τζάκι, θα δώσουν το «παρών» στην τελετή επαναπατρισμού μαζί με υψηλόβαθμα στελέχη, καθώς το Μουσείο προσπαθεί να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του επιστρέφοντας θησαυρούς που αποδεικνύεται πως είχαν κλαπεί από άλλες χώρες πριν πωληθούν σε δημοπρασίες και προστεθούν στην ιδιωτική συλλογή του ζεύγους Γκριν.

Το περγαμηνό Ευαγγέλιο που εκλάπη από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης Φωτογραφία: protothema.gr

Η δημοπρασία του οίκου Christie’s

Το μουσείο ανακοίνωσε ότι αναγνωρίστηκε από τον επιμελητή Μπράιαν Χάιλαντ ότι το συγκεκριμένο χειρόγραφο βρισκόταν μεταξύ των εκατοντάδων ανεκτίμητων αντικειμένων που λεηλατήθηκαν από το μοναστήρι κατά την εισβολή των βουλγαρικών στρατευμάτων τη Μεγάλη Δευτέρα 27 Μαρτίου 1917.

Μετά την αναγνώριση του αντικειμένου, το Μουσείο ενημέρωσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την επιθυμία του να επιστρέψει το κειμήλιο, δείχνοντας τον δρόμο στους Βρετανούς που αρνούνται πεισματικά να επιστρέψουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Με την άδεια του Πατριάρχη το χειρόγραφο παρουσιάστηκε από τον Οκτώβριο του 2021, ενώ ο κ. Βαρθολομαίος δάνεισε τρία ακόμα χειρόγραφα ως μέρος της συνεργασίας με μόνιμη έκθεση του Μουσείου της Βίβλου και ως μια χειρονομία ευγνωμοσύνης για την επιστροφή του κειμηλίου στο «σπίτι» του.

«Το Μουσείο της Βίβλου ελπίζει ότι και άλλες συλλογές στις ΗΠΑ που διαθέτουν επίσης χειρόγραφα από το μοναστήρι θα τα επιστρέψουν οικειοθελώς στο νόμιμο σπίτι τους», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Μουσείου.

Το χειρόγραφο αγοράστηκε σε δημοπρασία του οίκου Christie’s το 2011 και εντάχθηκε στη συλλογή του Μουσείου το 2014. Το συγκεκριμένο περγαμηνό χειρόγραφο Ευαγγέλιο του 10ου αιώνα είναι μικρογραφημένο και γραμμένο σε δύο στήλες, με 27 γραμμένες σειρές σε κάθε στήλη, διαστάσεων 18,1 x 14 εκ. Ορισμένες από τις σελίδες του έχουν γίνει πιο σκούρες από τον καπνό των κεριών και άλλες έχουν μουντζουρωθεί με την πάροδο των αιώνων από τους μοναχούς που γύριζαν τα φύλλα. Βρισκόταν σε μια βιβλιοθήκη με πάνω από 400 χειρόγραφα που μεταφέρθηκαν με μουλάρια από τις βουλγαρικές δυνάμεις μετά την εισβολή στη μονή, επισημαίνει ο «Ελεύθερος Τύπος».

Η διαμάχη της Εκκλησίας με το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον

Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε δικαστική διαμάχη με το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον προσπαθώντας να ανακτήσει τέσσερα χειρόγραφα που πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι έχουν κλαπεί από το ίδιο μοναστήρι. Το διοικητικό συμβούλιο του Πανεπιστημίου όμως αρνείται να τα παραδώσει, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για την προέλευσή τους.

Το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του 10ου αιώνα, πάντως, είναι το δεύτερο κειμήλιο που επιστρέφεται στο μοναστήρι από ίδρυμα του εξωτερικού, καθώς είχε προηγηθεί ένα χειρόγραφο του 9ου αιώνα, ο Κώδικας 1424, τον οποίο και είχε στην κατοχή της η Λουθηρανική Θεολογική Σχολή του Σικάγου και επαναπατρίστηκε το 2016 [διαβάστε εδώ], όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα.