|| Ιστορικά και άλλα σημειώματα ||
Του Ζήση Α. Βαπορίδη
Στις 11 Ιανουαρίου του 1913, η L’ Illustration γράφει στο πρωτοσέλιδό της:
ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗ: Ο τσάρος των Βουλγάρων σημειώνοντας το πέρασμά του από τη Μακεδονία αναρριχάται στα ερείπια του φρουρίου της Καβάλας, αρχαίας Νεάπολης του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου.
Ο ανταποκριτής της εφημερίδας L‘Illustration γράφει:
«Πριν φτάσουμε στη Θεσσαλονίκη, στις 19 του περασμένου Δεκέμβρη, είχαμε μια σύντομη και χρήσιμη συνάντηση με τον βασιλιά των Ελλήνων που ίσως δεν της δώσαμε αρκετή σημασία… Ο Βασιλιάς Φερδινάνδος είχε περάσει με την προσωπική του αμαξοστοιχία χωρίς βιασύνη και με μικρές στάσεις διαμονής σαν να ήταν μια περιοδεία ελέγχου των παράκτιων περιοχών της Θράκης και της κατεχόμενης Μακεδονίας από το de Dimotika [Διδυμότειχο] έως τη Θεσσαλονίκη, καθώς και τα εκεί νικηφόρα στρατεύματά του».
Στη Δράμα ο τσάρος συνάντησε επιφανείς κομιτατζήδες του VΜRO (τοπικά στελέχη των ομάδων Gortse Deltsev). Όλος ο ευρωπαϊκός Τύπος σημείωσε το γεγονός.
Ο Φερδινάνδος στην Καβάλα
O Tσάρος φτάνει οδικώς από τη Δράμα στην Καβάλα.
Ο Βασιλιάς Φερδινάνδος δείχνει ιδιαίτερη σημασία στις παρούσες πραγματοποιήσεις, που τις συνδέει με ένα ζωηρό ενδιαφέρον στην συμβολική ανασύσταση του παρελθόντος. Ενώ οι μπότες του πάτησαν τα απομεινάρια χιλιετηρίδων της παλιάς οχύρωσης της Καβάλας, σίγουρα σκέφτηκε ότι, ως πρώτος χριστιανός βασιλιάς από τη βυζαντινή καταστροφή, επανασυνδέονταν με τις ξεχασμένες παραδόσεις της νικηφόρου Δύσης.
Από την Καβάλα, ο βασιλιάς Φερδινάνδος μετέβη στις Σέρρες. «Και κατά τη διέλευσή του από τας Σέρρας ο Φερδινάνδος συναντήθηκε με τον Κομίτατζη Νικόλωφ, τον οποίο απεκάλεσε «τσάρο της Ροδόπης».
«Από τας Σέρρας, χωρίς να προειδοποιήσει επισήμως τους Έλληνες για την άφιξή του, ξαφνικά κατέβηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου μόνο οι γιοι του ήταν ειδοποιημένοι και τον περίμεναν στον σταθμό. Αφού καλωσορίστηκε στον σταθμό από τους πρίγκιπες Μπόρι και Κύριλλο, τον Πληρεξούσιο Υπουργό Stanciof, ο οποίος τους είχε συνοδεύσει, και ανώτερους αξιωματικούς των στρατευμάτων που είχαν στρατοπεδεύει στην πόλη, ο Φερδινάνδος κατέβηκε στο Γενικό Προξενείο της Βουλγαρίας στη Θεσσαλονίκη. Λίγο μετά, ο βασιλιάς πήγε να επισκεφτεί τον βασιλιά της Ελλάδας, στον οποίο απευθύνεται, και με τα πρώτα λόγια του λέει: «Ήρθα εδώ ως απλός τουρίστας». Οι δύο βασιλιάδες είναι τότε σύμμαχοι κατά των ΤούρκωνΜετά υποδέχτηκε τον βασιλιά των Ελλήνων και η παρακάτω φωτογραφία ελήφθη από τη δεύτερη συνέντευξη». [Σχόλιο και φωτογραφίες της Project Gutenberg’s, L’ Illustration, Νο 3647]
6/12/1912. Την επόμενη ημέρα (ήταν του Αγίου Νικολάου), ακολούθησε μια πανηγυρική λειτουργία στη ρωσική εκκλησία προς τιμήν του πρίγκιπα Νικολάου της Ελλάδος. Ο Βασιλιάς Φερδινάνδος έμεινε να παρακολουθήσει αυτή την τελετή πριν την ώρα του γεύματος που του προσέφερε ο βασιλιάς Γεώργιος, όπου έγινε η συνομιλία μεταξύ των δύο συμμάχων – στον απόηχο των πικρών διαφωνιών σχετικά με τη κατάληψη της Θεσσαλονίκης και για διάφορα άλλα πολύ έντονα περιστατικά που έγιναν εντός της πόλης, μετά από την κατάληψή της. Επισήμαναν δε ότι σίγουρα ήταν η πιο εγκάρδια και η πιο επίκαιρη. [Project Gutenberg’s. L’ Illustration, Νο 3647]
21/12/1912. Εφημερίδα ΑΤΛΑΝΤΙΣ Νέας Υόρκης.
Ο ΦΕΡΔΙΝΆΝΔΟΣ ΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ | Θεσσαλονίκη Δεκεμβρίου 20.
Ὁ Βασιλεὺς;τῆς Βουλγαρίας ἀφίκετο προχθὲς ἒνταῦθα. Ἐπεσκέφθη τὴν ἑσπέραν τῆς ἰδίας ἡμέρας τὸν βασιλέα τῆς Ἑλλάδος Γεώργιον, ἀποδόσαντα τὴν ἐπίσκεψιν χθὲς τὴν πρωΐαν. Ἡ ἂφιξίς του ὃλως ἀνεπίσημος καὶ χωρὶς ὑποδοχὴν.
Ὁ Βασιλεὺς Γεώργιος τὸν ἀνέμενε τὴν 9,30, ἀνηγγέλθη ὃτι θὰ ἀφίκετο τὴν 5ην ἀπογευματινὴν , ἒφθασε τὴν 3ην μ.μ., ὃτε οὑδὲν μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Β. Οίκογενείας ἦτο εἰς τὸν σταθμὸν.
Οἱ βασιλεῖς ἀντήλλαξαν ἐπισκέψεις δὲν ἒλαβον ὃμως χῶραν σπουδαῖαι πολιτικαὶ συζητήσεις. Ὁ Φερδινάνδος εἲπεν ὃτι ἐπισκέπτεται τὴν Θεσσαλονίκην ὡς περιηγητὴς μόνον. Ἐκεῖθεν θὰ μεταβῇ εἰς Δεμίρ Χισάρ ὃπως συναντηθῇ μετά τοῦ Βασιλέως Πέτρου τῆς Σερβίας.