Σαπφώ Αγγελούδη-Ζαρκάδα:  Μνήμης Χάριν. Ζήσης Βαπορίδης φαρμακοποιός, λογοτέχνης (1932-2024)

Η γνωστή αρχιτέκτων και συγγραφέας αποχαιρετά τον μεγάλο Καβαλιώτη συγγραφέα και του εύχεται καλό ταξίδι στην αιωνιότητα

«Γεννήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας  στις 6 Δεκεμβρίου 1932 και στις 3 Φεβρουαρίου του 1933 βαπτίστηκε στην ελληνική εκκλησία του Αγίου Φρουμεντίου της πόλης. Ο πατέρας του, ο Αθανάσιος Ζ. Βαπορίδης με μακρινή καταγωγή από το Καστελόριζο, ήταν διευθυντής στο εκεί υποκατάστημα της Τράπεζας του Νέστορα Τσανακαλή, και πληρεξούσιος της εταιρίας Arabion Co, η οποία συγκέντρωνε την εσοδεία του καφέ της Αιθιοπίας. Μητέρα του ήταν η Ξανθιώτισα  Ζωή  (Ζίτσα)  Θ. Λιάκη (1906-1993), με καταγωγή από την πλευρά της μητέρας της τη Νέα Βύσσα της Ανδριανούπολης και από την πλευρά  του πατέρα της  το Μελένικο. Ο γάμος τους τελέστηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1931, στην ίδια εκκλησία. Όμως, η ευτυχία της οικογένειας θα κρατούσε μόνο τρία χρόνια  και λίγους μήνες. …

Ο Ζήσης Βαπορίδης. Αρχείο ιστοσελίδας Kavala Post.

Αρχές του 1935 ο Αθανάσιος ενόψει της επίθεσης της Ιταλίας κατά της Αβησσυνίας που εκδηλώθηκε τελικά τον Οκτώβρη, έστειλε την Ζίτσα και το δίχρονο Ζήση στο Τσιμπουτί της Γαλλικής Σομαλίας, για να πάρει το πρώτο υπερωκεάνιο για την πατρίδα. Εκείνος θ΄ ακολουθούσε αργότερα. Σε 32 μέρες έφτασαν στον Πειραιά κι από εκεί στην Ξάνθη, στην αγκαλιά της γιαγιάς Μαρίας, αληθινό στήριγμά του σ΄ όλες τις περιπέτειες της ζωής του. Τον άλλο χρόνο έπεσε ο κεραυνός του χαμού του άντρα της και η Ζίτσα μαυροφορέθηκε.

Την άνοιξη του 1937, η γιαγιά Μαρία με το μεγάλο της γιο το Μίμη, τη Ζίτσα και το μικρό Ζήση ήλθαν στην Καβάλα, όπου ζούσε η οικογένεια του πατέρα της και νοίκιασαν το μικρό σπίτι της οδού Χάριτος με τη ροδιά και την κληματαριά αγκαλιασμένες. Η Ζίτσα βυθίστηκε στην κατάθλιψη και η οικογένεια στη φτώχεια…

Το Σεπτέμβρη του 1938 η Ζίτσα άρχισε να συνέρχεται, κι έγραψε το Ζήση στο Δημοτικό των Ποταμουδίων. Στη συνέχεια παντρεύτηκε το βοηθό φαρμακοποιού Βασιλάκη Κουτεράνη, που στάθηκε αληθινός πατέρας για το παιδί της.

Το 1951 ο Ζήσης ξεκίνησε τις σπουδές του στην Φαρμακευτική Σχολή Αθηνών. Μετά την ολοκλήρωσή τους εγκαταστάθηκε στην Καβάλα, με τον πατέρα του άνοιξε το γνωστό σε όλους μας φαρμακείο στην οδό Δοϊράνης και αφοσιώθηκε στο επάγγελμά του. Εφεξής με την επίσης φαρμακοποιό γυναίκα του, τη Ζακυνθινή Αικατερίνη Πλέσσα ήταν από τα πιο κομψά και με αριστοκρατική αύρα, ζεύγη της πόλης μας.  Παράλληλα, εντελώς αθόρυβα, ασχολήθηκε με τη συλλογή αρχαίων νομισμάτων που χρονολογούνται από το 350 π.Χ. μέχρι το 700 μ.Χ. προερχόμενα από τη Θάσο, Τόπειρο,  Καβάλα και Αμφίπολη.

Το 1972 μαζί με τον πατέρα του συμμετείχε ως ιδρυτικό μέλος στην ίδρυση της Θρακικής Εστίας Καβάλας, εμβληματικού σωματείου της πόλης μας .

Ορισμένα από τα ιδρυτικά μέλη της Θρακικής Εστίας. Καθιστοί από αριστερά στην πρώτη σειρά: Στέλιος Λαλένης, Νικόλαος Βραχνίδης (Πρόεδρος), Ανδρέας Μανδαλάκης. Όρθιοι από αριστερά στη δεύτερη σειρά: Ζήσης Βαπορίδης, Χαράλαμπος Λαλένης, Δημοσθένης Δημοσθενόπουλος, Κουτρούλης. Αρχείο Θρακικής Εστίας.

Μετά τη συνταξιοδότησή του, ο κύριος Ζήσης μας εξέπληξε, με το μεγάλο του ταλέντο ως συγγραφέας λογοτεχνικών και ιστορικών βιβλίων. Στο πρώτο του λογοτεχνικό βιβλίο «Κόκκινα τριαντάφυλλα για μια πριγκίπισσα της Κίνας», που κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Δίον το 2009, διαπραγματεύτηκε με μαεστρία το μύθο της Ανατολής, πώς δηλαδή το αηδόνι για χάρη της αγάπης, έβαψε με το αίμα του ένα ως τότε πάλλευκο ρόδο. Το 2015, κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο του, από την Κάπα Εκδοτική, «Λυκούργος ο βασιλιάς του Παγγαίο και άλλοι μύθοι της περιοχής», με ονόματα, θεσμούς και παμπάλαια έθιμα που αναφέρονται στην Ελληνική Γραμματεία. Το παρουσίασε σε χίλιους τόσους στίχους, με λέξεις μόνο Ελληνικές. Το 2020 πάλι από την Κάπα Εκδοτική, κυκλοφόρησε το σχεδόν αυτοβιογραφικό του έργο «Ιστορίες μιας πόλης. Με τα μάτια ενός παιδιού που γέρασε στην αγκαλιά της», αφιερωμένο στην αγαπημένη του γιαγιά Μαρία.

Από το 2021 και εφεξής, ξεκίνησε στην ιστοσελίδα ΚΑVALA POST με τίτλο «Ιστορικά και άλλα σημειώματα», τη δημοσίευση ιστορικών σημειωμάτων με αξιόλογη βιβλιογραφία για τον Μεχμέτ Αλή, τον ανδριάντά του, άλλα μνημεία της πόλης, την τηλεφωνία της Καβάλας, διάφορα ιστορικά γεγονότα της πόλης, κλπ.

Τελευταία ολοκλήρωσε ένα άλλο πολυσέλιδο ιστορικό πόνημα για την πόλη μας, από την αρχαιότητα ως τα μέσα της δεκαετίας του 1970, το οποίο δεν πρόλαβε να το δει να κυκλοφορεί.

Ευτυχώς έγκαιρα, στις 19 Ιουνίου 2023, η Θρακική Εστία και ο Δήμος Καβάλας βράβευσαν με ειδική τελετή στη Μεγάλη Λέσχη, το Ζήση Βαπορίδη. Είχε προηγηθεί η δωρεά της νομισματικής του συλλογής στο Δήμο Καβάλας. Ήταν ένας συγκινητικός φόρος τιμής στον ευπατρίδη της πόλης μας, το πάλαι ποτέ μικρό αγόρι, που η πολυκύμαντη ζωή του του «έδωσε φτερά», που του  επέτρεψαν να μορφωθεί και να προχωρήσει στη ζωή του, μη ξεχνώντας όμως να ανακαλεί γεγονότα-σταθμούς του παρελθόντος του δικού του και της πόλης μας, ερευνώντας τα. Πέθανε, πλήρης ημερών, το Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2024.

Η βράβευσή του από το δήμαρχο. Αρχείο ιστοσελίδας Kavala Post

Θα τον θυμόμαστε πάντα, εξαιρετικά ευγενή, μειλίχιο, κομψότατο, αντιπρόσωπο μιας εποχής όπου οι άνθρωποι, δοκιμάστηκαν μεν από τη Κατοχή, τη φτώχεια, το στίγμα της ορφάνιας, το θάνατο, τις καταστροφές, γεγονότα που δεν τους στέρησαν την όρεξη για ζωή, ανεξαρτησία, πρόοδο, επαφή και γνωριμία με το διαφορετικό και το καινούριο.

Καλό ταξίδι στην αιωνιότητα κ. Ζήση, θα μου λείψει η πραότητα, η σοφία σας και οι συζητήσεις μας, επί παντός επιστητού»!