Η Ακρόπολη της Καβάλας [Μέρος B’]

Τα τείχη του φρουρίου


||  Ιστορικά και άλλα σημειώματα  ||


 

Του Ζήση Α. Βαπορίδη

 


Οι κορτίνες ψηλές, στενές, που μαζί με τις επάλξεις ακολουθούν την κλίση του εδάφους. Φέρουν στενούς περίδρομους με μικρά σκαλοπάτια στα οποία υπάρχουν υψομετρικές διαφορές. Η επικοινωνία των περιδρόμων με τη γη γίνεται με στενές σκάλες δημιουργημένες στο πάχος των τειχών και συνήθως κοντά στις γωνίες που σχηματίζουν οι κορτίνες μεταξύ τους. Οι επάλξεις διάτρητες από πολεμίστρες ορθώνονται πάνω από ένα στηθαίο περίπου μισού μέτρου.

Ολόκληρη η ακρόπολη είναι χτισμένη με ακατέργαστες πέτρες τοπικού γρανίτη, ανακατεμένες με κομμάτια από τούβλα και μάρμαρα σε δεύτερη χρήση, ενωμένες μεταξύ τους με άφθονο ασβεστοκονίαμα. Τα θραύσματα μαρμάρων συναντιούνται ιδιαίτερα στα ανώφλια και κατώφλια των πυλών της ακρόπολης, καθώς και στις εισόδους του κεντρικού κυλινδρικού πύργου και της φυλακής. [Θ. Χαραλαμπίδου, Καβάλα. Συνοικισμός Παναγία, Αθήνα 1999, σσ. 18-20]

H δεξαμενή είναι ημιυπόγεια και βρίσκεται μεταξύ του πύργου και του έσω τείχους με μικρή είσοδο. Ο κεντρικός κυλινδρικός πύργος φέρεται οικοδομημένος πάνω στα θεμέλια παλαιότερου, βυζαντινού κάστρου.

Ο Πύργος με τον νότιο περίβολο [φωτ. Αχιλλέα Σαββόπουλου]
Το βόρειο περίβολο [φωτ. Δ. Παπαδήμου, ΕΛΙΑ, 1960]

H αποθήκη πυρομαχικών «φυλακή»
Η εσωτερική πόρτα
Η σκάλα της ανατολικής πύλης της ακρόπολης εξωτερικά επί της οδού Ισιδώρου
Η βόρεια πύλη της ακρόπολης, εξωτερικά (Λ. Κατσώνη)

Η αποθήκη αυτή βρίσκεται πάνω στον Υπέρκαλο Πύργο. Η πύλη χρησίμευε για την επικοινωνία των δύο περιβόλων.

Ο Cousinery είχε περιγράψει τα εντειχισμένα αρχαία μάρμαρα… Διακρίνονται και σήμερα:

  1. στη ΒΑ γωνία του τείχους (Ισιδώρου), και
  2. κατά μήκος της βάσης του δυτικού τείχους.
Το φυλάκιο

Το εσωτερικό, αναπαλαιωμένο

Η ανατολική ακτή  18ος αιώνας

Η έξω από τα τείχη Β.Α. ράχη της χερσονήσου είναι ακατοίκητη. Tα τείχη όμως είναι σε καλή κατάσταση χάρη στη διαρκή συντήρησή τους. Η τελευταία που μνημονεύεται είναι του 1820 από τον Μεχμέτ Αλή. [Κ. Λυκουρίνος, «Η Καβάλα της οθωμανικής περιόδου (τέλη 14ου αι.- 1912). Η παλιά πόλη της Καβάλας (7ος π.Χ. – 20ός), εκδ. Το Κάστρο, Καβάλα 2005, σ. 446]

[Στο κέντρο της αεροφωτογραφίας του Θ. Παπαδόπουλου εμφανίζεται ένα τμήμα επισκευασμένου τείχους πάνω από τη θέση πετραδάκια (ονομασία που προέκυψε από τη διάλυση μεγάλων τμημάτων του τείχους που είχε καταρρεύσει).]

Το επισκευασμένο τμήμα
Στη βάση του τείχους διακρίνονται μεγάλα αποτμήματα