Τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος η ιδέα της συνύπαρξης φωτοβολταϊκών με αγροτικές καλλιέργειες, μέσω των λεγόμενων «αγροβολταϊκών». Ειδικά προγράμματα ενίσχυσης τέτοιων πρωτοβουλιών άρχισαν ήδη να αναπτύσσονται σε διάφορες χώρες.
Σήμερα και στην χώρα μας, τα αρμόδια υπουργεία σχεδιάζουν το νομικό πλαίσιο που θα εφαρμοστεί στο άμεσο μέλλον και θα αφορά στον τρόπο και τους όρους εγκατάστασης αγροβολταϊκών.
Τα αγροβολταϊκά συνδυάζουν αρμονικά την ανάγκη προστασίας της βιοποικιλότητας και των παραγωγικών αγροτικών εκτάσεων με την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Ο συνδυασμός των ΑΠΕ με τη γεωργία στο ίδιο αγροτεμάχιο επιφέρει σημαντικά οφέλη και για τα δύο μέρη. Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια προστατεύουν τις αγροτικές καλλιέργειες από τις ακραίες καιρικές συνθήκες όπως υπερβολική ζέστη το καλοκαίρι, καταιγίδες, παγετούς και χαλάζι το χειμώνα, ενώ παράλληλα τις βοηθούν να διατηρήσουν την υγρασία τους μειώνοντας έτσι τη χρήση νερού.
Αντίστοιχα, οι καλλιέργειες βοηθούν τα πάνελ καθώς η υγρασία που παράγουν μειώνει τη θερμοκρασία και αυξάνει την αποδοτικότητά τους. Μειώνονται επίσης τα κόστη συντήρησης του έργου, αφού η χλοοκοπή δεν είναι απαραίτητη όπως σε ένα συμβατικό φωτοβολταϊκό πάρκο, ενώ μειώνεται δραματικά και ο κίνδυνος πυρκαγιάς, αφού η έκταση είναι απαλλαγμένη από ξερά χόρτα, ενώ αρδεύεται τακτικά.
Πώς όμως μπορούν να συνδυαστούν αυτά τα δύο; Υπάρχουν διάφορα είδη σχεδιασμού, ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε έργου. Συνήθως, χρησιμοποιούνται υπερυψωμένα φωτοβολταϊκά πλαίσια κάτω από τα οποία υπάρχουν σειρές αγροτικών καλλιεργειών, στο ίδιο πάντα αγροτεμάχιο. Οι αποστάσεις μεταξύ των σειρών των πάνελ διαφέρουν και σχετίζονται με το είδος κάθε καλλιέργειας. Οι βάσεις στήριξης θα πρέπει να έχουν το κατάλληλο ύψος ώστε να υπάρχει ο απαραίτητος χώρος για τις καλλιέργειες.
Πιο σύνθετα συστήματα στήριξης δίνουν την δυνατότητα αλλαγής της κλίσης των φωτοβολταϊκών πάνελ ώστε αφενός να «ρυθμίζεται» η ποσότητα της ηλιακής ακτινιβολίας στην καλλιέργεια και αφετέρου να λειτουργεί και ως προστασία από καιρικά φαινόμενα όπως η χαλαζόπτωση, με τη βοήθεια κατάλληλου αυτοματισμού.
Συνήθως τα φωτοβολταϊκά πλαίσια τοποθετούνται σε ύψος κατάλληλο που φτάνει έως και 5 μέτρα και από κάτω φυτεύονται οι αγροτικές καλλιέργειες που σε αυτή την περίπτωση μπορεί να είναι από βατομουριές, μέχρι αμπέλια και ακτινίδια ή ακόμα και οπωροφόρα δέντρα. Επίσης, η απόσταση μεταξύ των σειρών των πάνελ συνήθως φτάνει τα 4 μέτρα επιτρέποντας τη διέλευση των αγροτικών μηχανημάτων.
Στις εγκαταστάσεις αγροβολταϊκών που ήδη λειτουργούν, σε χώρες του εξωτερικού, το παραγόμενο ρεύμα χρησιμοποιείται συνήθως για την κάλυψη των αναγκών της αγροτικής καλλιέργειας π.χ. για την λειτουργία αντλιών ποτίσματος, φόρτιση ηλεκτρικών αγροτικών μηχανημάτων κ.λπ., ενώ τυχόν περίσσευμα διοχετεύεται στο δίκτυο και ο αγρότης είτε το χρησιμοποιεί όταν το χρειαστεί χωρίς χρέωση (Net Metering) είτε λαμβάνει χρηματική αποζημίωση γι’ αυτό.
Η σύνδεση με τον ήλιο [και] των αγροτικών καλλιεργειών είναι κοντά!
O Λεωνίδας Γεωργόπουλος είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός MsC, ιδρυτής της ENFOS Solar