Παρακολουθούμε και περιγράφουμε καθημερινά τις ερμηνείες ριζικών κοινωνικών μεταβολών, που δημιουργούν έναν κόσμο για τον οποίο δεν έχουμε καταλήξει ακόμα στη τελική μορφή του και την επίδραση των επιπτώσεων αυτών των μεταβολών.
Αν στα τέλη του 20ού αιώνα κυριαρχούσαν οι τάσεις της διαίρεσης της εργασίας, της αστυφιλίας, η ενδυνάμωση της κεντρικής εξουσίας, η γενίκευση του δικαιώματος ψήφου, η εξάπλωση των δικτύων συγκοινωνιών και επικοινωνιών, που συνετέλεσαν στην αποδυνάμωση των πρωτογενών ομάδων όπως η ευρεία παραδοσιακή οικογένεια, και η αλλοτρίωση των ατόμων μέσα από διευρυνόμενα κοινωνικά σύνολα, η επόμενη μέρα αυτού του σύγχρονου κόσμου του 21ου αιώνα, σίγουρα θα μας βρει αντιμέτωπους με τον διαμελισμό των κοινωνικών σχέσεων, την αποξένωση την φυσική και καταναγκαστική κοινωνική απόσταση ή social distancing όπως μας εισήχθη ο ορισμός των νέων κοινωνικών μας σχέσεων.
Η νέα εποχή του κόσμου μας θα είναι ένα υπερβολικά πολύπλοκο μωσαϊκό με αδυναμία των κυβερνήσεων να διαχειριστούν την πρωτοφανή κοινικωνικο-πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Περισσότερο όμως, θα έχουμε χάσει την ατομικότητά μας και ότι χαρακτηρίζει ένα άτομο, δηλαδή την κριτική μας ικανότητα, την συνείδηση και την λογική, μετατρέποντας μας σε ένα σύνολο από άτομα, με μία νοητική ενότητα που συγχωνεύονται σε ένα κοινό αίσθημα και πνεύμα. Εγκαταλειμμένοι στο θυμικό μας έρεβος, φαντάσματα ενός εφιάλτη που λαχταρούν σαν την αντίστροφη όψη ενός νοσταλγικού ονείρου, να μετατρέψουμε το θλιβερό μας πεπρωμένο στη μόνη υπόσχεση διεξόδου από έναν αλύτρωτο κόσμο – μονάδες μιας νέας μάζας.
Αυτή η νέα μάζα αποτελεί μια ύλη παθητική και εύπλαστη. Σε αυτή μπορεί να υποβληθεί πλέον κάθε νέα ιδέα και να μεταδοθεί πολύ ευκολότερα αφού οι κοινωνικές συνθήκες επηρεάζουν τις συμπεριφορές των ατόμων, θωπεύοντας την κοινωνικότητα.
Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Κοινωνικής Δικτύωσης, καταφέρνουν να συντηρούν αποτελεσματικά την μαζικότητα, ενώ ουσιαστικά, εξαιτίας της προσωπικής σχέσης που αναπτύσσουν με αυτόν που βρίσκεται στην άλλη πλευρά της οθόνης, απομονώνουν αντί να συγκεντρώνουν.
Οι πληροφορίες που δεχόμαστε είναι ίδιες για όλους ή τουλάχιστον για το μεγαλύτερο μέρος θεατών, ακροατών και χρηστών του διαδικτύου. Με το να υποβαλλόμαστε από την κυριαρχική παρουσία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των Κοινωνικών Δικτύων σκεφτόμαστε, νιώθουμε και λέμε σχεδόν τα ίδια πράγματα.
Η ανθρώπινη ύπαρξη έχει παραδοθεί σε έναν κόσμο χωρίς οίκτο, όπου η ανησυχία και η αγωνία της, για τις αρνητικές πτυχές της κοινωνίας αποκαλύπτουν πλέον τις συνέπειες τους χωρίς την παραμικρή παραχώρηση. Γι’ αυτό και η ασυνείδητη δράση των εύπλαστων μαζών που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο εγκλεισμού, θα υποκαταστήσει την συνειδητή δραστηριότητα των ατόμων και αυτό θα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του νέου δυστοπικού κόσμου που έχει αρχίσει ήδη να δημιουργείται και μας περιμένει την επόμενη μέρα που θα βγούμε έξω.
Πάνω στα συντρίμμια των ιδεών, που άλλοτε τις θεωρούσαν αξιώματα και τώρα καταχωνιασμένες στο χρονοντούλαπο, των εξουσιών διαδοχικά συντριμμένων από τις επαναστάσεις, τις κλονισμένες πεποιθήσεις μας και την βύθιση των παλαιών στηριγμάτων των κοινωνιών, ερχόμαστε να επί-ζήσουμε σε έναν κόσμο όπου η συνειδητή προσωπικότητα έχει εξαφανιστεί και τα αισθήματα και οι ιδέες όλων των μονάδων – ατόμων είναι προσανατολισμένα προς την ίδια κατεύθυνση ή καλύτερα την απομάκρυνση τηρουμένων των κανόνων του Social Distancing.
Το εκπληκτικό αυτή της εξαφάνισης της προσωπικότητας είναι ότι όσο ανόμοιο και αν είναι το επίπεδο της ζωής των ατόμων, ο χαρακτήρας τους και η διανοητική τους αντίληψη θα συμπεριφερθούν το ίδιο, χαρακτηριστικό της νέας μάζας που έχει σχηματιστεί πίσω από τις κλειστές πόρτες, τα ακίνητα μέσα, την κοινωνική αποδόμηση και την επιβαλλόμενη φυσική απόσταση, όλα προσταγές της ατομικής ευθύνης και υπό την κυρίαρχη υποβολή των μέσω ενημέρωσης.
Βγαίνοντας έξω τι μας περιμένει λοιπόν;
Σαν μέρος αυτής της νέας δημιουργούμενης μάζας έχω ήδη κατέβει πολλά σκαλιά στη κλίμακα του πολιτισμού. Αναγκάζομαι να είμαι ενστικτώδης, ένας βάρβαρος δηλαδή, προκειμένου να “κερδίσω” την επιβίωσή μου και να οδηγηθώ σε πράξεις που βλάπτουν περισσότερο τα φανερά μου συμφέροντα. Δεν αγγίζω άλλους ανθρώπους, δεν θέλω να συγχρωτίζομαι, δε με αφήνουν να αγκαλιάσω τις κόρες μου, δε μπορώ να δω τους φίλους μου και να συζητήσω τις ιδέες μου μαζί τους, να διαφωνήσω ή να ασπαστώ μέρος αυτών. Δεν με αφήνουν να μεταλαμπαδεύσω αλλού τις ιδέες και τις διαφωνίες που πήρα μαζί μου. Να κουβαλάω μόνο τις πληροφορίες και την υποβολή που μου διοχετεύουν περίτεχνα.
Ένας κόκκος άμμου δηλαδή, ανάμεσα σε άλλους κόκκους άμμου, που ο άνεμος παίρνει και σηκώνει κατά βούληση. Ένας άνθρωπος χωρίς διακριτικά γνωρίσματα, ένας κενός χώρος που επενδύεται υπό το πρίσμα ενός μαρτυρικού αδιεξόδου και ηθικά διφορούμενου:
Να ζήσω ως βάρβαρος σε έναν “έξω” κόσμο έχοντας χάσει κάθε ανεξαρτησία, ιδέες και συναισθήματα ή να συμμετέχω στην αναρχία των πνευμάτων και σε όποια καινούργια δύναμη αναπτυχθεί εν μέσω αυτής της αναρχίας καθώς και σε μια εγκόσμια διεκδίκηση του αναρχικού αποκαλυπτικού προφητισμού που θα επέλθει από την επιστήμη;.
Ο Κωνσταντίνος Δέδες είναι συγγραφέας