Του Δημήτρη Κυραναστάση
Σε λίγες μέρες πλησιάζει το τέλος μιας ακόμα χρονιάς και συνήθως τέτοιες στιγμές είναι κατάλληλες για απολογισμούς. Έτσι και εγώ αποφάσισα να γράψω για τους 10 δίσκους που μου άρεσαν περισσότερο το 2019. Δεν ήταν εύκολη δουλειά, καθώς υπήρχαν τουλάχιστον οι διπλάσιοι για παρουσίαση. Επέλεξα τους πιο σημαντικούς: Τζαζ, ροκ, λόγια μουσική της Ανατολής, μουσικός αυτοσχεδιασμός.
Από το αφιέρωμα αυτό δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι Καβαλιώτες δημιουργοί, είτε αυτοί που κατάγονται από την περιοχή είτε αυτοί που μένουν τα τελευταία χρόνια σε αυτή.
1. Rosal Trio | Τριανταφυλλιά
Ένα μουσικό σχήμα που αναφέρεται στη λόγια μουσική παράδοση της Ανατολής. Τρεις νέοι Μουσικοί, ο Μάκης Μπακλατζής, με καταγωγή από την Καβάλα, στο βιολί και το τραγούδι, ο Χάρης Λαουρέισεν στο κρητικό και πολίτικο λαούτο και ο Κωστής Πουλιανάκης στα κρουστά.
Επηρεασμένοι από τις παραδόσεις της Ελλάδας αλλά και ηχογεωλογικών τοπίων όπως της Τουρκίας, της Περσίας αλλά και της Ινδίας, οι τρεις μουσικοί χτίζουν μια σύγχρονη, προσωπική μουσική πρόταση, θεμελιωμένη πολύ βαθιά στο παρελθόν. Η μουσική, ορχηστική ως επί το πλείστον με μικρά διαλείμματα μελοποιημένων στίχων.
O δίσκος αυτός εκδόθηκε στα τέλη του 2018 αλλά παρουσιάστηκε δημόσια την άνοιξη του 2019
2. Σοφία Λαμπροπούλου & Βασίλης Κετεντζόγλου | Butterfly
Άλλος ένα δίσκος βασισμένος στη λόγια μουσική παράδοση της Ανατολής. Ένας μοναδικός διάλογος Ανατολής (κανονάκι) – Δύσης (κλασικής κιθάρας) πάνω σε μουσικές φορμές της έντεχνης μουσικής παράδοσης της Ανατολής. Ένας δίσκος που ηχογραφήθηκε στην Αθήνα (Lizard Studio) και εκδόθηκε στην Αμερική από τη δισκογραφική εταιρία Odradek Records με έδρα το Κάνσας.
Σύμφωνα με τα γραφόμενα των δημιουργών: «Το Butterfly (“Πεταλούδα”) είναι το πρώτο CD του ντουέτου μας και περιέχει κυρίως δικές μας συνθέσεις. Η πεταλούδα είναι ένα σύμβολο μεταμόρφωσης – μεταλλαγής. Όταν βρίσκεται στο κουκούλι της ο μόνος κόσμος που γνωρίζει είναι ό,τι βρίσκεται μέσα σε αυτό, αλλά έξω βρίσκεται ένας κόσμος έτοιμος να εξερευνηθεί. Γεμάτος από διαφορετικά άνθη, χρώματα, μυρωδιές και ήχους – όλα εξίσου σημαντικά για την ύπαρξη ενός γεμάτου αντιθέσεις, αλλά αρμονικού συνόλου. Τα κομμάτια μας είναι διαφορετικά και κουβαλούν τις προσωπικές μας επιρροές, αλλά έχουν ένα κοινό αίσθημα και ήθος – σε τέτοιο βαθμό που ο καθένας μας νιώθει τις συνθέσεις του άλλου σαν δικές του».
»Η “Πεταλούδα” μάς βγάζει τα όργανά μας από το “κουκούλι” τους, συνειδητά αποφεύγοντας επιδεικτικές βιρτουοζιτέ, και φιλοδοξεί να είναι ένα ταξίδι για την ψυχή σε έναν “κήπο” όπου η κιθάρα και το κανονάκι δεν συνυπάρχουν απλώς, αλλά ανθίζουν μαζί ως ένα. Θα είναι τιμή μας εάν είστε οι σύντροφοί μας σε αυτό το ταξίδι»!
3. Rodopi Ensemble | Θράκη-Τα μονοπάτια του Διονύσου
Tρίτος δίσκος με αναφορά στη μουσική παράδοση, αυτή τη φορά της Θράκης, δεύτερος δίσκος με παρουσία Καβαλιώτη δημιουργού, του κανονίστα, συνθέτη και καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Cosmopolis Άλκη Ζοπόγλου. Ο δίσκος εκδόθηκε από την αγγλική εταιρία Αrc Music ενώ έφτασε στο νούμερο 21 σε σύνολο 100 δίσκων με αναφορά τις Μουσικές του Κόσμου από τον διεθνούς φήμης ιστότοπο Transglobal World Music Charts. Οι ίδιοι δηλώνουν ότι «η μουσική δεν έχει σύνορα» αλλά «ταξιδεύει από και προς κάθε κατεύθυνση».
Oι Rodopi ensemble αποτελούνται από τους: Κυριάκο Πετρά βιολί, Δρόσο Κουτσοκώστα τραγούδι και λαούτο, Γιώργο Παγκοζίδη κρουστά, Άλκη Ζοπόγλου κανονάκι και Νίκο Αγγούση κλαρίνο.
4. Thraks Punks | ΘΡΑΞ ΠΑΝΚC
Μουσική Παράδοση μέσα από μία punk οπτική. Το μουσικό τρίο Γιώργος Σταυρίδης, Βαΐτσης Χαρακοπίδης και Πάνος Γκίνης, από την Ορεστιάδα με μουσικά τους εργαλεία την γκάιντα το νταούλι και την ηλεκτρική κιθάρα, παρουσιάζουν τον δεύτερό τους δίσκο βασισμένο στη μουσική παράδοση της Θράκης στην punk εκδοχή της.
5. Φώτης Σιώτας & Θοδωρής Γκόνης | Τα δεύτερα
Ο Φώτης Σιώτας, γνωστός από τις συνεργασίες του με τους Θανάση Παπακωνσταντίνου και Σωκράτη Μάλαμα, συνεργάζεται τώρα με τον «Καβαλιώτη» στιχουργό και καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας Θοδωρή Γκόνη προσφέροντάς μας έναν εξαιρετικό, σύγχρονο λαϊκό δίσκο.
Ο Φώτης Σιώτας με όπλο την ανατρεπτική ενορχηστρωτική του άποψη, προσδίδει έναν προσωπικό ήχο στο δίσκο με τη συμβολή της ορχήστρας εγχόρδων (10 βιολιά και 3 βιολοντσέλα), ορχήστρα που ηχογραφεί όλη μαζί σαν ένα σώμα προσδίδοντας μία ηχητική συνοχή που έρχεται σε αντιπαραβολή με το δεξιοτεχνικό παίξιμο του μεγάλου σολίστα Μανόλη Πάππου.
Ο Θοδωρής Γκόνης με τη γνωστή του ικανότητα να ζωντανεύει τα πρόσωπα των στίχων του, δίνει ψυχή στους ήρωες των τραγουδιών του δίσκου.
Πλούσια σε συμμετοχές και σε επίπεδο ερμηνευτών ο δίσκος. Συμμετέχουν η Δήμητρα Γαλάνη, ο Γιάννης Διονυσίου, η Ιουλία Καραπάτακη και ο Σωκράτης Μάλαμας.
6. Deadfile | The Oddity of Human Structures
Ένας δίσκος που έρχεται από το νησί της Κέρκυρας. Ένας δίσκος ηχογραφημένος σε διπλό βιννύλιο από το Label L39 του πολιτιστικού χώρου «Πολύτεχνο», δίσκος ονειροπόλος, κινηματογραφικός, με gospel στιγμές… Τα κομμάτια που ξεχωρίζουν: το εναρκτήριο Ηollow of Land και τα Red Psalm, Black Old Hound.
To συγκλονιστικό του συγκεκριμένου δίσκου όμως είναι το πλήθος των οργάνων και των ηχοχρωμάτων: Έγχορδα, πνευστά, ηλεκτρικές κιθάρες… το σύνολο των μουσικών πάνω από 20! Πολλοί από αυτούς, φοιτητές και απόφοιτοι από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Ένα μεγάλο εγχείρημα που από όλες τις απόψεις πέτυχε.
7. Funky Franky [Γιώργος Φραγκίσκος] | Σχεδόν τυχαία
Ένας δίσκος-αμάλγαμα μάς έρχεται από το alter ego του Γιώργο Φραγκίσκου, τον Funky Franky. Blues, reggae, bossa nova είναι μερικά από τα στυλ που ακούμε στον δίσκο αυτό. Δίσκος αποτέλεσμα μιας μουσικής παρουσίας χρόνων.
Επιρροές του δημιουργού ο Tom Waits, o Δημήτρης Πουλικάκος, τα Περιθιώτικα τραγούδια, η Λένα Πλάτωνος, μα πάνω από όλα η σχέση του με τον «πρίγκιπα» Παύλο Σιδηρόπουλο. Και σε αυτό τον δίσκο το πλήθος των μουσικών που συμμετέχουν είναι μεγάλο.
8. Μπάμπης Παπαδόπουλος | Παραλογές του Άχρηστου
Νέο δίσκο μέσα στο 2019 κατέθεσε και ο Μπάμπης Παπαδόπουλος. Ο κιθαρίστας που καθόρισε τον ήχο στις Τρύπες αλλά και σε δίσκους του Θανάση Παπακωνσταντίνου, σε έναν ακόμη εξαιρετικό δίσκο που αποτελείται από 10 ορχηστρικές συνθέσεις. Συνθέσεις που πλέκει με έναν μοναδικό τρόπο τον ήχο του μπουζουκιού του Χρυσοπουλιώτη Δημήτρη Βλαχομήτρου με το κουαρτέτο εγχόρδων (δύο βιολιά, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο).
Κορυφαίο κομμάτι του δίσκου, το «Grecania όπως άνοια και όχι όπως Βαλκάνια / κι οι φίλοι αναχωρούν σιγά-σιγά». Στο καταληκτικό κομμάτι Αναστοχασμός συμμετέχει ορχήστρα πνευστών 9 μουσικών με την παρουσία στο κλαρινέτο του Καβαλιώτη Δημήτρη Λεοντζάκου.
9. Billy Pod [Βασίλης Ποδάρας] | Drums To Heal Society
Ένας από τους ωραιότερους δίσκους για το 2019 είναι ο jazz δίσκος Drums To Heal Society του ντράμερ Βασίλη Ποδάρα. Γνωστός ήδη από τη συμμετοχή του στους Next Step και τη συνεργασία με τον Γιώργο Κουντραφούρη, καταθέτει εδώ τον πρώτο του προσωπικό δίσκο.
Ένας δίσκος jazz με έντονες electro και soul πινελιές. Ο δίσκος αποτελείται από 4 συνθέσεις του Billy Pod, μία διασκευή του Limit to your love (Feist/Gonzales), μια σύνθεση του Γιώργου Κοντραφούρη και τέσσερις στιγμιαίες συνθετικές εικόνες που δημιουργήθηκαν στο στούντιο.
10. Κυριάκος Σφέτσας | Greek Fusion Orchestra Vol. 2
Καταενθουσιαστήκαμε πέρτσι με την έκδοση από την Teranga Beat, δισκογραφική εταιρία με έδρα την Αιθιοπία, μέρους της ανέκδοτης δουλειάς του Κυριάκου Σφέτσα για την Greek Fusion Orchestra, από το μακρινό 1976. Φέτος είχαμε τη χαρά να γνωρίσουμε το δεύτερο μέρος της δουλειάς αυτής με την κυκλοφορία του Vol. 2.
Εδώ, η Ελλάδα τιμάται ως εκείνο που πάντα ήταν, πέρα από τις διαχρονικές ιδεοληψίες των κατοίκων της με τη Δύση, τα Βαλκάνια και μία εκδοχή της Ανατολής. Ως ένα πολιτισμικό σταυροδρόμι, δηλαδή, στο οποίο η ντόπια μουσική παράδοση μπορεί να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με την τζαζ και με τις κατακτήσεις του progressive rock των 1970s, δίχως κανείς να αισθανθεί καπελωμένος.
Ακόμα κι αν εδώ είναι η τζαζ εκείνη που παίρνει (ελαφρώς) το πάνω χέρι, με την έννοια ότι οδηγεί τη διαδρομή των συνθέσεων, σε αντίθεση με το Vol. 1, όπου σημείο εκκίνησης ήταν συνήθως η παράδοση.
Τόσα χρόνια μετά, το ακυκλοφόρητο αυτό υλικό αποτυπώνεται πραγματικά εντυπωσιακό, κάνοντάς σε να αναλογιστείς τι ευκαιρία χάθηκε στην εποχή του για να μπει το εγχώριο στο παγκόσμιο, με ατόφια δημιουργικό τρόπο.
O Δημήτρης Κυραναστάσης είναι μουσικός, μουσικός παραγωγός