Όλα τα σενάρια τα οποία προβλέπονται από το Σύνταγμα και μπορούν να εξαντλήσουν κυβέρνηση και αντιπολίτευση, προκειμένου να διαμορφώσουν τις πολιτικές εξελίξεις και την ισορροπία δυνάμεων, αναλύει ο Θάσιος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Γιώργος Σωτηρέλης στη συνέντευξη την οποία παραχώρησε στον ALPHA Radio 88,6 και τον δημοσιογράφο Νίκο Χαζαρίδη.
Όπως διευκρινίζει, δεν τίθεται ζήτημα να πέσει η κυβέρνηση με τυχόν αποχώρηση του κ. Καμμένου. Όπως διευκρινίζει, μπορεί οι πολίτες να πιστεύουν ότι χάνοντας τον κυβερνητικό του εταίρο η κυβέρνηση χάνει και την εξουσία, ωστόσο η Δεδηλωμένη δεν αφορά στην περίοδο που διανύουμε, αλλά σε αυτή μετά τις εκλογές.
Ακόμη, ο Θάσιος Συνταγματολόγος δηλώνει ότι θα επιθυμούσε μια άλλη συμφωνία των Πρεσπών, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, τα θετικά σημεία της συμφωνίας η οποία αναμένεται να κυρωθεί από τη Βουλή, με σημαντικότερο εξ αυτών το ότι αποκαθίσταται η ιστορική πραγματικότητα και διαχωρίζεται η αρχαία Μακεδονία από τη Βόρεια Μακεδονία.
Αναλυτικά τα όσα ανέφερε ο κ. Σωτηρέλης
Η τυχόν αποχώρηση των ΑΝΕΛ και τα σενάρια της επόμενης μέρας
Υπάρχει ένας διαχωρισμός, ο οποίος αφορά στον πολιτικό διάλογο και το Σύνταγμα. Εγώ θα μιλήσω σε ό,τι αφορά στο Σύνταγμα. Όλα όσα ακούγονται για τη Δεδηλωμένη είναι εντελώς άσχετα. Η Δεδηλωμένη είναι ένα τεκμήριο που αναγνωρίζει το Σύνταγμα, με το οποίο θωρακίζει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε μετά τις εκλογές να διορίζει κυβέρνηση που θα στηρίζεται από το εκλογικό αποτέλεσμα. Άρα, η Δεδηλωμένη αφορά την περίοδο μετά τις εκλογές, τώρα δεν υπάρχει, την ξεχνάμε.
Αυτός που διορίζεται πρωθυπουργός, υποχρεωτικά ζητάει μετά το διορισμό του ψήφο εμπιστοσύνης μέσα σε 15 ημέρες και από τότε πρέπει να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Πώς έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής; Ο πρώτος τρόπος είναι να τη ζητήσει από τη Βουλή, οπότε σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η πλειοψηφία των παρόντων, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 120 βουλευτές.
Τι σημαίνει αυτό; Αν οι παρόντες είναι 300, χρειάζεται 151, εάν είναι 280, χρειάζεται 141, εάν είναι όμως 200, δε χρειάζεται 101, αλλά 120. Η άλλη μορφή είναι η πρόταση δυσπιστίας, την οποία πρέπει να υποβάλλουν τουλάχιστον 50 βουλευτές και αυτή να εγκριθεί από 151 τουλάχιστον βουλευτές. Εδώ χρειάζεται αυξημένη πλειοψηφία, όσοι και αν είναι οι βουλευτές. Επομένως, η κυβέρνηση παραμένει στην εξουσία με τους δυο παραπάνω τρόπους. Άρα για να πέσει μια κυβέρνηση απαιτούνται δυο πράγματα: είτε να προηγηθεί πρόταση δυσπιστίας -και σε αυτήν την περίπτωση η αντιπολίτευση που θέλει να ρίξει η κυβέρνηση πρέπει να συγκεντρώσει 151 βουλευτές- είτε ο πρωθυπουργός να την προλάβει, ζητώντας ψήφο εμπιστοσύνης, οπότε σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει κυβέρνηση ανοχής.
Τι σημαίνει κυβέρνηση ανοχής; Σημαίνει ότι κάποιοι από τους βουλευτές αποφασίζουν σε κρίσιμες ψηφοφορίες να μη συμμετάσχουν, οπότε η πλειοψηφία των παρόντων είναι μικρότερη. Τέτοιες κυβερνήσεις ανοχής υπάρχουν σήμερα στην Ισπανία και στην Ιταλία. Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να κινηθεί πριν την αντιπολίτευση. Δηλαδή, αν αποχωρήσει αυτήν τη στιγμή ο κ. Καμμένος με κάποιους βουλευτές, αυτό δεν σημαίνει ότι πέφτει η κυβέρνηση.
Δεν είναι υπόθεση εργασίας μια κυβέρνηση ανοχής
Κυβερνήσεις ανοχής δεν είχαμε στην Ελλάδα, αλλά κυβερνήσεις συνεργασίας οι οποίες ήρθαν για να μείνουν και κατά συνέπεια δεν είναι απίθανο να έχουμε και κυβερνήσεις ανοχής στην Ελλάδα.
Το θέμα νομιμοποίησης της κυβέρνησης
Αυτό είναι πλέον μια πολιτική αξιολόγηση. Θέλω να τονίσω ότι το Πολίτευμά μας είναι Κοινοβουλευτικό. Το κρίσιμο, συνταγματικά ζήτημα για μια κυβέρνηση, είναι αν έχει τη νομιμοποίηση από το Κοινοβούλιο. Ο καθένας μπορεί να λέει ότι θέλει. Αν θυμάστε, όταν είχαμε την κυβέρνηση Παπαδήμου, έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ «ο δοτός πρωθυπουργός». Τι θα πει δοτός πρωθυπουργός; Πρωθυπουργός είναι αυτός που έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, τελεία και παύλα. Όλα τα άλλα είναι φιλολογίες.
Τι θα γίνει αν δεν εξασφαλίσει ο κ. Τσίπρας τη σχετική πλειοψηφία στη συμφωνία των Πρεσπών
Η πλειοψηφία που απαιτείται είναι κι εδώ η πλειοψηφία των παρόντων που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 75. Οι 151 είναι ένα πολιτικό όριο που το έβαλε ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Πώς το εννοεί ο πρωθυπουργός, αν πάρει 145; Ότι δε θα περάσει; Εγώ πιστεύω ότι θα περάσει, θα ξαναπεράσει από τη Βουλή. Αν δεν ψηφιστεί, με μια νέα πλειοψηφία μπορεί να μην περάσει η συμφωνία. Βέβαια δημιουργούνται κάποια τετελεσμένα για το ΝΑΤΟ. Εάν η πίεση είναι τόσο μεγάλη για να μπουν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, τότε αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ένα μπάι-πας και τότε το διαπραγματευτικό μας χαρτί δεν θα το έχουμε. Αυτή είναι η διαφορά.
Ο «φάκελος» της συμφωνίας των Πρεσπών
Θα προτιμούσα να ήταν καλύτερη η συμφωνία, δηλαδή το όνομα είναι μια επιτυχία γιατί έγινε σαφές ότι δεν πρόκειται για το σύνολο της Μακεδονίας. Το Βόρεια Μακεδονία αποδίδει την ιστορική πραγματικότητα. Εκεί που υπάρχει θέμα είναι στην ταυτότητα, δε μιλάει για υπηκοότητα. Για τη γλώσσα, θα προτιμούσα τον όρο «Σλαβομακεδονική».
Η συμφωνία μπορεί να αποτελέσει βάση νέων διεκδικήσεων από τη γειτονική χώρα;
Πρέπει να διαχωρίσουμε και τα μεγέθη της χώρας. Ο στρατός της είναι σε κατάσταση νηπιακή, εξάλλου υποτίθεται ότι εντάσσεται στο ΝΑΤΟ για να μην μπορεί να κινηθεί επιβουλευτικά προς τη χώρα μας. Η δυνατότητα διεκδικήσεων θα είναι πολύ μικρότερη από ό,τι τώρα, τα επιχειρήματά τους συρρικνώνονται πάρα πολύ.
Ήταν η κατάλληλη στιγμή για τη λύση αυτή;
Στα εθνικά μας θέματα δυστυχώς ισχύει το «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Σας θυμίζω ότι το σχέδιο Άτκισον προέβλεπε ελληνική Κύπρο με μια μόνο βάση τουρκική. Από τότε είδατε πού φτάσαμε. Νομίζω ότι σε αυτήν τη φάση που υπάρχει η πίεση της Ρωσίας σε ό,τι αφορά την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ήταν η καταλληλότερη στιγμή για να προχωρήσουμε. Εάν δεν προχωρούσαν τώρα τα πράγματα, θα μας έκαναν μπάι-πας, χωρίς να πάρουμε όσα πετύχαμε. Δεν θα χρειαζόταν καν τη δική μας συμφωνία. Η μεγαλύτερη επιτυχία, ως χώρα, είναι να επιβάλλουμε σε όλους τους χάρτες η χώρα να αναφέρεται ως Βόρεια Μακεδονία. Βέβαια, η κυβέρνηση όφειλε να αναζητήσει τη μεγαλύτερη εθνική συναίνεση, ο πρωθυπουργός συμπεριφέρθηκε, όπως το συνηθίζει, ως συνδικαλιστής και όχι ως εθνικός ηγέτης που θέλει να τη φέρει στον αντίπαλο. To ζήτημα είναι να μη ταυτίζεται η αρχαία Μακεδονία με τη Βόρεια Μακεδονία. Έχω μεγάλη ευαισθησία για το θέμα, αλλά πιστεύω ότι αυτή μου η τοποθέτηση είναι ρεαλιστική.