Ιούνιος 1936: Όταν ο Βασιλιάς Γεώργιος επισκέφτηκε την Καβάλλα [φωτογραφίες]

---

||  Ιστορικά και άλλα σημειώματα  ||

---

 

Του Ζήση Α. Βαπορίδη

 

---

Τετάρτη 7:30΄μ.μ. της 17ης Ιουνίου 1936, ο Βασιλιάς προερχόμενος εκ Ξάνθης αφίχθη συνοδευόμενος υπό του Αυλάρχου, των υπασπιστών του, του Υπουργού Γεν. Διοκ. Θράκης, του Διοικητού του Δ΄ Σώματος Στρατού.

Η Υποδοχή προ της αψίδας, που είχε στηθεί στον χώρο της Δ΄ μοίρας αυτοκινήτων με την επιγραφή «Ζῆθει Βασιλεῖ», όπου του προσφέρθηκε ανθοδέσμη από τη δίδα Τζήφα, παρουσία του Δημάρχου Ν. Σερδάρογλου:

Τὴν ἐμφάνισιν τοῦ Βασιλικοῦ αὐτοκινήτου είσερχομένου εἰς τὴν πόλιν χαιρετίζει τὸ φρούριον διὰ τῶν νενομισμένων κανονιοβολισμῶν, ἐνῶ ἡ μουσική ἀνακρούει τὸ βασιλικό ἐμβατήριον καὶ ὁ παρατεταγμένος στρατὸς παρουσίαζε ὃπλα. Ὁ Βασιλεὺς ὁδηγήθη εἰς τὴν κατοικίαν τοῦ κ.Τσιμᾶ, διευθυντοῦ τῆς Α.Τ.Ε., ἀπὸ τὸν έξώστην τοῦ ὁποίου ἐχαιρέτησε τὸ πλῆθος. [Το αυτοκίνητο οδηγούσε ο ιδιοκτήτης του πρακτορείου αυτοκινήτων κ. Λούπης.]

Την 9,15΄της επομένης μετέβη εις το Στρατηγείον του Δ΄ Σώματος Στρατού, το μέγαρο γνωστό σαν «Μεραρχία».

Το επίσημο δείπνο στη Μεγάλη Λέσχη

Στο δείπνο που παρέθεσε ο Δήμος Καβάλας την 1η μ.μ. παρακάθισαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Χρυσόστομος, ο Υπουργός Γενικός Διοικητής Θράκης Νικολαΐδης, ο Δημαρχεύων Καβάλλας Κ.Ν Σερδάρογλου, ο Αρχηγός του Στρατιωτικού Οίκου Υποστράτηγος κ. Στρίμπερ, ο Διοικητής του Δ΄ Σώματος Στρατού κ. Ηλ. Πολίτης, εκ των υπασπιστών του οι κ.κ. Καφεζέζης, συνταγματάρχης ιππικού, και Αποκωρίτης, συνταγματάρχης μηχανικός, ο Νομάρχης και άλλοι τοπικοί παράγοντες.

18.06.1936. Εφημερίδα Ταχυδρόμος Καβάλλας:

Ἀπαγορεύεται: Ἡ ἀναρρίχησις ἀτόμων εἰς στέγας, στύλους, τοίχους, δένδρα. Τὸ ρίψιμον ἀνθοδεσμῶν ἐπὶ τοῦ αυτοκινήτου. Ἡ μετακίνησις ἀπό τοῦ ἑνός πεζοδρομίου είς ἂλλο, ἀπό μιᾶς θέσεως εἰς ἂλλην ἐπί τοῦ αὐτοῦ πεζοδρομίου. Ἡ ἐγχείρησις ἀπ’ εύθείας πρὸς τὸν Ἂνακτα ἀνθοδεσμῶν ἢ παντὸς ἂλλου ἀντικειμένου. Ἡ κυκλοφορία παντός εἲδους τροχοφόρου ἢ ζώων ἀπό τῆς 7 μ.μ. μέχρι τῆς 9 μ.μ. ἐπί τῆς ἀκολουθητέας ὑπὸ τῆς Α.Μ. διαδρομῆς. Κατά τὴν νύκταν τῆς 17^ης πρὸς 18^ην Ἰουνίου καί κατὰ τὴν 8 ½ μ.μ. θά φωταγωγηθῶσι τὰ Δ. Καταστήματα καὶ αἱ Τράπεζαι, διά συνθήματος 10 ἐγχρώμων φωτοβολίδων, βαλλομένων από τοῦ Φάρου, τῇ μερίμνῃ τοῦ Λιμενάρχου. Ἡ Λιμενική Ἐπιτροπὴ, συνενοουμένη μετά τοῦ Λιμενάρχου, θὰ προβῇ κατά τὴν κρίσιν της εἰς τὴν κατάλληλον φωταγώγησιν τοῦ Λιμένος.

19.06.1936: Η Καβάλλα υποδέχεται τον Βασιλιά Γεώργιο Β΄

19.06.1936. Εφημερίδα Ταχυδρόμος Καβάλλας:

Συμφώνως μὲ τὸ καταρτισθὲν πρόγραμμα ἡ χθεσινή ἡμέρα τῆς ἐνταῦθα παραμονῆς τῆς Α.Μ. τοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Β΄ ἢρχισεν διὰ τῆς στέψεως τοῦ Ἡρώου τῶν ἐν τοῖς πολέμοις εσόντων. Ἀπὸ πολὺ ἐνωρὶς ἀκόμη πλήθη κόσμου εἶχον συγκεντρωθῇ εἰς τὸν Δημοτικὸν κῆπον καὶ τὸν παρ’ αὐτοῦ χῶρον ἀπὸ τῆς 8.30 δὲ πρωϊνῆς τμήματα στρατοῦ καὶ οἱ μαθηταὶ εἶχον παραταχθῇ κατ’ ἀντιζυγίαν ἐπί τῆς ὁδοῦ Βενιζέλου ἀπό τῆς οἰκίας τοῦ κ. Τζιμᾶ μέχρι τῆς Τραπέζης Ἀνταλλαξίμων.

Ἡ στέψις τοῦ Ἡρώου, ἣτις ἐπρόκειτο νὰ γίνῃ τὴν 9ην π.μ., ἀνεβλήθη διά τὴν 10^ην. Ἐντὸς τοῦ Δημοτικοῦ Κήπου ἐγκαίρως εἶχον καταλάβει τὰς θέσεις των οἱ ἐπίσημοι καὶ αἱ διάφοροι ἀντιπροσωπεῖαι. Τὴν 10.10 φθάνει μετὰ τῆς ἀκολουθίας του φορῶν στολὴν ἐκστρατείας ἡ Α.Μ. ὁ Βασιλεὺς εἰς τὸν ὁποῖον ἀποδίδουν τιμᾶς αἱ μουσικαὶ τῆς Φρουρᾶς καὶ τοῦ Δήμου. Τὰ πλήθη ἐπὶ τῇ ἐμφανίσει τοῦ Ἂνακτος ἐξέσπασαν εἰς οὐρανομήκεις ζητοκραυγᾶς καὶ χειροκροτήματα.

Ὁ Ἂναξ κατερχόμενος τοῦ αὐκινήτου του λαμβάνει ἀπὸ τὰς χείρας τοῦ ὑπολοχαγοῦ τοῦ πυροβολικοῦ κ. Τοῦμπα τὸν δάφνινον στέφανον τὸν ὁποῖον καταθέτει εἰς τὴν βάσιν τοῦ βάθρου τοῦ μνημείου καὶ ἀκολούθως ὁπισθοχωρεῖ καὶ εἰς στάσιν προσοχῆς χαιρετᾶ, ἐνῶ ἡ μουσικὴ τοῦ Δήμου ἀνακρούει τὸν Ἐθνικὸν Ὓμνον.

Ακολούθησε δεξίωση στη Δημαρχεία, όπου προσερχόμενος δέχτηκε ανθοδέσμη από μια μαθήτρια, παρουσία ανέκφραστου πλήθους. Στον Δήμο, μετά τα τυπικά δέχτηκε προσωπικότητες της πόλης και διάφορους αξιωματούχους και αντιπροσωπείες εργατών. Με την ευκαιρία της αφίξεως του Βασιλιά πολλοί επώνυμοι είχαν την ευκαιρία να προβληθούν προσφέροντες διάφορα ποσά στη Μητρόπολη, τα οποία διατέθηκαν στους αναξιοπαθούντες, όπως ο κ. Ραϋμόν Μισραχή 50.000 δρχ. κ.ά.

18.06.1936. Εφημερίδα ΑΤΛΑΝΤΙΣ Νέας Υόρκης

Είς Καβάλλαν ἒφθασεν ἡ βασιλικὴ ἀκολουθία περί τὴν 5^ην ἑσπερινήν καθ’ ἣν ὣραν ὁ λαός  ἀνέμενεν ἐν συναγερῷ τὸν βασιλέα. Ἡ ὑποδοχή ὑπῆρξε μεγαλειώδης καὶ συγκινητική καθ’ ὃλην τὴν χθεσινὴν νύκταν «Καβάλλα φωταγωγημένη ἐπανηγύριζε τὴν ἐπίσκεψιν τοῦ βασιλέως. Τὸ ἀντιτορπιλικὸν «Ψαρὰ» εὑρίσκεται ἀπο τῆς πρωΐας τής χθὲς εἰς τὸν λιμἐνα τῆς Καβάλλας. Ἐν Καβάλλᾳ ὁ Βασιλεὺς ἐπεσκέφθη τὰ έργοστάσια τῆς καπνοβιομηχανίας καί έδέχθη τὰς ὲπιτροπὰς τῶν καπνεργατῶν, οἳτινες ἐζήτησαν ἀπ’ αὐτὸν τὴν πλήρη ἀποκατάστασιν τῶν συνδικαλιστικῶν των ἐλευθεριῶν. Είς ὁλην τὴν Βόρειον Ἑλλάδα πίπτουν ἀπὸ χθὲς ραγδαῖαι βροχαί, πολλαχοῦ δέ ἐσημειώθησαν καί χαλαζοθύελλαι. [ΚΑΛΛΟΓΕΡΙΚΟΣ]

17.06.1936. Εφημερίδα ΒΡΑΔΥΝΗ Αθηνών

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΔΕΧΕΤΑΙ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΑΣ: Ἡ Α.Μ. ὁ Βασιλεὺς ἒχει δώσει ἐντολὴνεἰς τὴν ἀκολουθίαν Του ὃπως τοῦ παρουσιάζουν ἀνεξαιρέτως ὁλους τοὺς πολίτας οἱ ὁποῖοι ζητοῦν νὰ τὸν ἲδουν. Οὑτω χθὲς τὴν ἑσπέραν ἐδέχθη τὸν ἐκ Κρήτης ἀγωνιστὴν Ἐμμανουἠλ Γαράκην, ὁ ὁποῖος ἦτο  προστατευόμενος τῆς Βασιλίσσης Σοφίας ἀπό τῆς ἐποχῆς τῶν Βαλκανικῶν πολέμων, κατὰ τοὺς ὁποίους ήγωνίσθη γενναίως καὶ ἐδέχθη πολλά τραύματα. Ἣδη ὃμως παραμένει ἂνεργος ἀπὸ ὀκταμήνου μὴ δυνάμενος νὰ θρέψῃ τὰ τέκνα του, διὰ τοῦτο δὲ ἐζήτησεν τὴν Βασιλικὴν προστασίαν. Ἡ Α.Μ. ὁ Βασιλεὺς ἒδοσεν ἐντολὴν εἰς τὸν ὑπασπιστὴν Του κ. Στρίμπερ νὰ κρατήσῃ τὸ ὂνομα τοῦ Γαράκη, ὑποσχεθεὶς εἰς αὐτὸν ὃτι θὰ συνεχίσῃ τὴν προστασίαν τῆς Μητρὸς του.

Ἐν συνεχείᾳ ὁ Βασιλεὺς ἐδέχθη τὸν γενικὸν γραμματέα τοῦ σωματείου τῶν στιβαδόρων καπνεργατῶν, έπιτροπὴν φυματικῶν καπνεργατῶν καὶ ἀκολούθως τὰς μητέρας τῶν ἐξορίστων κομμουνιστῶν, αἱτινες καὶ Τῷ ὑπέβαλον ὑπόμνημα ἐκ μέρους τῆς Ἐργατικῆς Βοήθειας διὰ τὴν ἐπαναφορὰν τῶν ἐξορίστων, τὴν κατάργησιν τῶν ἐπιτροπῶν ἀσφαλείας καὶ τὴν χορήγησιν γενικῆς ἀμνηστείας.

ΑΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΕΞΟΡΙΣΤΩΝ: Ἐκ μέρους τῶν μητέρων ὡμίλησεν πρὸς τὸν Βασιλέα, ἡ μητέρα τοῦ ἐξορίστου Δημοτικοῦ Συμβούλου , Νεγρεπόντη ἡ ὁποία Τοῦ εἶπε  τὰ ἐξῆς: «Μεγαλειότατε, πολλὰ τὰ ἒτη Σου. Να χαίρεσαι τὰ νεᾶτα Σου παιδί μου». Ὃταν ὁ Βασιλεὺς τὴν ἠρώτησε διατὶ ἐξωρίσθη τό παιδὶ της, ἡ Νεγρεπόντη. Τοῦ εἶπε: «Τὰ καιδιά δὲν ἒκαμαν τίποτε. Ἀγωνίζονται νὰ μᾶς δώσουν ψωμί ποὺ πεινᾶμε καὶ ἡ Ἀσφάλεια τὰ έξορίζει χωρὶς λόγο καὶ ἀδίκως. Πεινᾶμε καὶ φρόντισε νὰ γυρίσουν πίσω τά παιδιά μας». ὁ Βασιλεὺς  ὑπεσχέθη νὰ ἐξετάσσῃ τὸ ζήτημα. Ὁ  Βασιλεύς ὃταν εἶδε τὰ πυροτεχνήματα τὰ ὁποῖα ἐκάησαν πρὸς τιμήν Του εἰς τὴν Καβάλλαν, ἠρώτησε τοὺς περιστοιχίζοντας Αὐτὸν πόσο στοιχίζουν. Ὃταν δὲ ἒμαθε τὴν τιμὴν των παρετήρησεν ὃτι ὀρθότερον τὰ χρήματα να διετίθεντο εἰς τοὺς πτωχοὺς.

19.06.1936. Εφημερίδα Ταχυδρόμος Καβάλλας

ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΙΑΝ ΜΩΧΑΜΕΤ ΑΛΥ: Μετά τὴν λῆξιν τῶν ἀκροάσεων περὶ τὴν 12^ην μεσημβρινὴν ἡ Α.Μ. συνοδευόμενος ὑπὸ τῆς ἀκολουθίας του, τοῦ Ὑπουργοῦ Γεν. Διοικητοῦ Θράκης κ. Νικολαΐδου και τοῦ Σωματάρχου κ. Ἠλ. Πολίτου, μετέβη καὶ ἐπεσκέφθη τὴν οἰκίαν τοῦ Ἱδρυτοῦ τῆς Αἰγυπτιακῆς Δυναστείας Μωχάμετ Ἂλυ. Παρ’ ὃλον ὃτι δὲν εἶχεν εἰδοποιηθῇ ὁ Διευθυντὴς τῶν ἐνταῦθα Αἰγυπτιακῶν Βακουφικῶν Κτημάτων Χουσεΐν Φαχμῆ βέης περὶ τῆς Βασιλικῆς Ἐπισκέψεως, οὗτος κατέφθασεν ἐγκαίρως εἰς τὴν οἰκίαν, ὃπου ἐχαιρέτησεν στρατιωτικῶς τὸν Ἂνακτα, ὁ ὁποῖος φιλοφρονέστατα ἐχαιρέτησεν τὸν Χουσεΐν Φαχμῆ βέην διὰ χειραψίας.

Ὁ βασιλεὺς περιεργάσθη λεπτομερῶς ὃλα τὰ διαμερίσματα τῆς οἰκίας, ζητήσας καὶ διαφόρους πληροφορίας λεπτομερειακῆς φύσεως ἀπὸ τὸν βέην, ὃστις καὶ εὐχαρίστως τὰς παρέσχεν. «Ἐπίσης, ὁ Ἂναξ ἠρώτησε τὸν βέην διατὶ τὸ ἂγαλμα τοῦ Μωχάμετ Ἂλυ εἶνε ἐστραμμένον πρὸς τὴν οἰκίαν καὶ ἐδόθη ἡ ἀπάντησις ὃτι τοῦτο συμβολίζει ὃτι ὁ Μωχάμετ Ἂλυ μετὰ τοὺς πολέμους καὶ τοὺς ἀγῶνας του καὶ τὴν ἀποκατάστασιν τῆς χώρας του ἒρχεται εἰς τὴν οἰκίαν του διὰ νὰ ἀναπαυθῇ. Ἐπίσης ὁ Ἂναξ διεξῆλθεν ὃλα τά βιβλία παρουσιάσεων καθῶς καὶ τὸ τοιοῦτο τοῦ 1913 ὃπου εὗρεν τάς ὑπογραφὰς τοῦ ἀειμνήστου πατρὸς του Βασιλέως Κωνσταντίνου καθῶς καὶ τὴν ἰδικὴν του.

Με την ευκαιρία της ανεπίσημης επίσκεψης του Βασιλιά Γεωργίου Β΄ στο σπίτι του Μεχμέτ Αλή στις 19 Ιουνίου 1936 θα γίνει για λίγο μερική αποκάλυψη του αγάλματος της πλατείας. Από τα βιβλία των παρουσιάσεων βρίσκονται σήμερα μόνο φωτοτυπίες μερικών σελίδων των ετών 1948-1949 στα ΓΑΚ Αρχεία Καβάλας.

Αναχώρηση από το σπίτι του Μεχμέτ Αλή: Ὁ Βασιλεὺς παρέμεινε εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Ἱδρυτοῦ τῆς Αἰγυπτιακῆς Δυναστείας περὶ τὰ 20 λεπτὰ τῆς ὣρας, κατευθυνθεὶς ἀκολούθως εἰς τὴν Μεγάλην Λέσχην, ὃπου παρεκάθησεν εἰς γεῦμα παρατεθὲν πρὸς τιμὴν του ὑπὸ τοῦ Δήμου. Εἰς τό γεῦμα τοῦτο παρεκάθησαν περί τὰ 25 πρόσωπα. Μετὰ τὸ γεῦμα ὀ Ἂναξ ἀπεσύρθη εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ κ. Τσιμᾶ ἳνα ἀναπαυθῇ.

Και μια σύμπτωση!: «Ο Νικόλαος Σερδάρογλου υπήρξε (Δημαρχών) από 23 Αυγούστου 1935 μέχρι 18 Ιουνίου 1936. Ο δε Μιχαήλ Λολίδης (Δημαρχών) από 19 Ιουνίου 1936 μέχρι 17 Φεβρουαρίου 1937 [Κώστας Π. Παπακοσμάς, Τοπικοί Άρχοντες Καβάλας, πτυχιακή εργασία]. Κάτι συνέβη την ημέρα της υποδοχής; Με επακόλουθο την καρατόμηση του Δημάρχου. Ενδεχομένως να ενόχλησε η δημοσίευση της ανακοίνωσης του Ν. Σερδάρογλου, συγκεκριμένα εκείνο το «ηὐδόκησε νὰ μὲ διατάξῃ»!

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΛΑΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΚΑΒΑΛΛΑΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΟΙ ΟΤΙ:
Η Α.Μ. ὁ Βασιλεύς ηὐδόκησε νὰ μὲ διατἀξῃ ὃπως δημοσιεύων διά τοῦ Τύπου άνακοινώσω τὴν ἐπιθυμίαν Του, δι ἧς «ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΝ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΛΑΣ ΤΟΣΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΜΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗΝ ΟΣΟΝ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΠΟΙΗΣΙΝ Η ΟΠΟΙΑ ΤΟΥ ΕΓΕΝΕΤΟ».
Ἐν Καβάλλᾳ τῇ 18) 6)36
Ὁ Δημαρχῶν Καβάλλας
Ν. ΣΕΡΔΑΡΟΓΛΟΥ

Ἡ Α.Μ ὁ Βασιλεύς θὰ ἀναχωρήσῃ ἐκ Καβάλλας διά Δράμαν ὣραν 5.μ.μ.