Η Δυναστεία του εκ Καβάλας Ιμπραήμ Πασά [Μέρος Γ΄]

Ιστορικές αναφορές από τις πηγές για τον πρωτότοκο γιο του Vali Μεχμέτ Αλή και τη δράση του


||  Ιστορικά και άλλα σημειώματα  ||


 

Του Ζήση Α. Βαπορίδη

 


6/5/1825. Πτώση του Νεοκάστρου | Οι συνθήκες της παράδοσης υπογράφτηκαν στις 6 Μαΐου στην σκηνή του Ιμπραήμ.

Εκτός από τους αρχηγούς και τους καπεταναίους που κράτησαν τα όπλα τους, όλοι οι άλλοι αφοπλίστηκαν και μεταφέρθηκαν με ουδέτερα σκάφη στην Καλαμάτα. Ο Ιμπραήμ κράτησε για ομήρους τον Μαυρομιχάλη και τον Γιατράκο, για να τους ανταλλάξει με δύο πασάδες που είχαν αιχμαλωτίσει οι Έλληνες.

Από τις 17 Μαΐου 18225  ο Κολοκοτρώνης είχε αποφυλακιστεί και διοριστεί αρχιστράτηγος των Eλλήνων. Την 19/5/1825 O Ιμπραήμ νίκησε τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι… Ανατολικά από το χωριό Μανιάκι, στο ξωκλήσι «Aγία Ανάσταση», βρίσκονται τα κόκαλα εκείνων που πέσανε σε τούτη τη μάχη.

19/5/1825 O Παπαφλέσσας βρήκε ηρωϊκό θάνατο στο Μανιάκι κι άνοιξε για τον Ιμπραήμ ο δρόμος για την Τριπολιτσά. Ό Ιμπραήμ, αφού «ακίνητος κι άφωνος παρετήρησεν τον νεκρόν», γυρνά και λέει στους αξιωματικούς του: – Πραγματικά, στάθηκε ένας Ικανός και γενναίος άνθρωπος. Και καλύτερο θα ήταν, κι ας παθαίναμε άλλη τόση ζημιά, να τον πιάναμε ζωντανό, γιατί πολύ θα μας χρησίμευε. [Φώτιου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου: «Βίος Παπαφλέσσα», 1868.]

Στις 28/5/1825 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Μεσολόγγιον, τῇ 28 Μαΐου.

Ἀφ οὗ τὸ Νεόκαστρον ἐδοκίμασε τὴν πλέον στενὴν πολιορκίαν, ἀφ οὗ οἱ ἐν αὐτῷ μετεχειρίσθησαν ὃλα τὰ δυνατὰ μέσα διὰ νὰ τὸ σώσωσι, ἀλλὰ δὲν ἐδυνήθησαν, ἀφ οὗ οἱ Τοῦρκοι ἀπέβησαν (α΄) εἰς τὸ νησὶ τῆς Σφακτηρίας, καὶ πᾶσα συγκοινωνία τῶν ἡμετέρων μετὰ τῆς ξηρᾶς διεκόπη, καὶ ἑπομένως εὶς τοὺς πολιορκουμένους συνέβη ὁλοτελὴς τοῦ ὓδατος ἒλλειψις, τὴν ἐνδεκάτην τοῦ τρέχοντος τὸ Νεόκαστρον  παρεδόθη μὲ συνθήκας εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Σατράπου.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 10/6/1825  Μεσολόγγιον, τῇ 10 Ἰουνίου.

Ἀπὸ εἰδήσεις τῆς Πελοπονήσου μανθάνομεν, ὃτι ὁ Στρατηγὸς Κ.Θ. Κολοκοτρώνης έφορμήσας κατ΄αὐτὰς ἐναντίον τοῦ στρατοῦ τοῦ Ἰμπραήμ-Πασσᾶ, τοῦ ὲπροξένησε πολλὰ σημαντικὴν ζημίαν.

Ναύπλιον τῇ 10 Ἰουνίου. Ὁ Ἰμπραήμ Πασσᾶς ἒπιασε τὰ στενὰ τῆς Πολιάνας, ὂπισθεν τῶν Δερβενίων, καὶ κατέβη εἰς τὴν πεδιάδα τῆς Καρύταινας· πεισματικωτὰτη ἒγινε καὶ ἀπὸ τὰ δύο μέρη ἡ μάχη, πρὶν καταλάβῃ ὁ ἐχθρὸς τὴν ὀχιυρὰν ταύτην θέσιν, ἢτις πρὲπει νὰ ἀποδοθῇ εἰς τὴν ὑπερβολικὴν των δραστηριότητα, καθότι ἐπῆγαν εἰς τὰ ὃπισθεν τῶν Δερβενίων πρὶν προφθάσῃ ὁ Κολοκοτρώνης.

Κατὰ τὸ παρὸν οἱ Ἒλληνες κρατοῦν τὰ πέριξ τῆς ῥηθείσης πεδιάδος· ἒκαυσαν δὲ τὴν Τριπολιτσὰν διὰ νὰ ἀφαιρέσουν τοῦ ἐχθροῦ πᾶσαν εὐκολίαν πόρου. Μη επιτευχθείσης της αναχαιτίσεως της προελάσεως του Ιμπραήμ εις Δραπάλα, ούτος εισήλθε την 10 Ιουνίου 1825 εις Τρίπολιν, ένθα και εγκατεστάθη, χρησιμοποιών αυτήν έκτοτε ως ορμητήριον δια την ολοσχερή κατάκτησιν και υποταγήν της Πελοποννήσου. [Γ. Κουμανάκου:“Αι εναντίον της Μάνης εκστρατείαι του Αιγυπτιακού Στρατού”.]

23/6/1825. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Γαστούνη, τὴν 23 Ἰουνίου.

Ὁ Ἰμπραὴμ εὑρίσκεται ὁλονένα κλεισμένος εἰς Τριπολιτσὰν. Ἐπροσπάθησε πολλάκις νὰ περάσῃ διὰ τοῦ Κάψα καὶ ἀπὸ τὸ χάνι τοῦ Μπιλάλη, ἀλλ ἐπέστεψεν ὀπίσω ἂπρακτος. Ἐσχάτως πάλιν ἐφάνη ἑτοιμαζόμενος εἰς μάχην· ἀλλὰ μόλις ἐπροχώρησε κατὰ μικρὸν ἒξω, ἐσταχολόγησε, καὶ πάλιν ἐπέστρεψε.  Ἀπὸ δύο ζωγρηθέντας  Ἂραβας γίνεται γνωστὸν, ὃτι ὁ ῥηθεὶς Πασσᾶς ἐπληγώθη εἰς τὴν δεξιὰν, μαχόμενος εἰς Μύλους μετὰ τοῦ στρατηγοῦ Καρατάσσου, μετὰ τοῦ  τακτικοῦ σώματος καὶ ἂλλων ἐν οἷς ὁ Κύριος Ὑψηλάντης.

Ο Κουντουριώτης, κουτός, αφού είδε οπού ναι αυτός αµαθής από αυτά, αντίς-να βάλη αρχηγόν να σώση την πατρίδα κι αυτός να δοξαστή, κατά δυστυχίαν από το όµως δεν ξέρει άλλο, κ έβαλε τον Σκούρτη να διοικήση και να οδηγήση και τους αρχηγούς της ξηράς ο θαλασσινός, απλός αξιωµατικός -ούτε και της θάλασσας τον πόλεµον δεν τον γνώριζε καλά.

Ελεγε των στεργιανών• “Ορτζα, ” “πότζα!””. Εκείνοι έλεγαν• “Τι λέγει αυτός, γαµώ το καυλί τ;”.

Τέλος-πάντων ο πατριωτισµός όλων αυτεινών και της συντροφιάς τους, η ψύχωση της φατρίας και η διαίρεση κι ο ενφύλιος πόλεµος και η διχόνοια των µεγαλοκέφαλων Κωλέτη και Μαυροκορδάτου, δια να µην δοξαστή ο ένας και χάση ο άλλος, και το “όµως”” του Κουντουργιώτη και το “όρτζα και πότζα” του “Σκούρτη και το “καυλί””των Ρουµελιώτων ο Μπραϊµης µπήκε σ την Πελοπόννησο και την έκαµε γη Μαδιάµ όχι από την παληκαριά των Αράπηδων, αλλά από αυτά οπού λέγω.

∆εκάξι-χιλιάδες ασκέρια, το άνθος των Ελλήνων, Ρουµελιώτες, Πελοποννήσιοι ύστερα βγάλαν και τους αρχηγούς τους από τη Νύδρα -Σπαρτιάτες κι απ άλλα µέρη, όλοι αυτείνοι κάθονταν εις τις Χώρες και εις τ άλλα χωριά και τρώγαν αρνιά και κόττες, κι ο Αράπης όταν τους εύρισκε τους ξεποδάριαζε κυνηγώντας.

Αυτά κάνει η διαίρεση κα ιη διχόνοια . [Ι. Μακρυγιάννη: Απομνημονεύματα..  Μεταγραφή από το πρωτότυπο του Γιάννη Βλαχογιάννη. Αθήνα 1907. σ. 7]

11/6/ 1825 κατέλαβε την Τριπολιτσά,

13/6/1825 Στη μάχη των Μύλων της Αργολίδας οι Μακρυγιάννης, Δ. Υψηλάντης, Λιακόπουλο, Κ. Μαυρομιχάλης και λίγοι Φιλέλληνες  σώζουν το Ναύπλιο.

Την 9η Ἰουλίου 1825 η απόπειρα τοῦ Κανάρη να εἰσέλθῃ εἰς τὸν λιμένα τῆς Ἀλεξανδρείας μὲ σκοπό τὴν πυρπόληση μὲ τὰ μπουρλότα του ἐπίκαιρους στόχους, ἀπέτυχε λόγῳ τῆς ἀπνοίας. [Stratford  Canning,  National Archives C7666.]

Πίνακας του Karl Krazeisen του ζωγράφου των αγωνιστῶν του 1821

Τον Νοέμβριο του 1825 πήγε στο Μεσολόγγι για να βοηθήσει στην πολιορκία της  πόλης.

8/11/1825 ΄ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ΄ Κρήτης. Λονδῖνον τὴν 8 τοῦ ἰδίου.

Ὁ Σατράπης τῆς Αἰγύπτου μετήλαξε μέγα μέρος τοῦ προϊόντος ἐκ τῶν πωλήσεω βαμβακίων, ὃσα ἒστειλεν ἐνταῦθα, εἰς ἀγορὰν ὃπλων καὶ πολεμεφοδίων, διά νὰ τὰ μεταχειρισθῇ κατὰ τῶν Ἑλλήνων. Πρὸ ὃλίγου ἐστάλησαν πρὸς αὐτὸν ἀπ ἐδὼ δύο ὁλόκληρα ἀπὸ ἐμπρηστικὰς μηχανὰς (razzi alla Congreve.) (Post)

24/8/1825. Ναύπλιον τῇ 6 Αὐγούστου.

Ἀπὸ γράμματα ἐκ τοὺ στρτοπέδου τῶν Βερβένων μανθάνομεν, ὃτι ὁ Ἰμπραὴμ Πασσᾶς εἰς τὴν  ἀπὸ Τριπολιτσὰν (ὃπου ἂφησεν ἱκανὴν φρουρὰν ) εἰς Νεόκαστρον μετάβασίν του, ἐκτυπήθη ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ στρατηγοῦ Κολιοπούλου κατὰ τὸ Ἰσάρι τῆς Καρυταίνης. Τὸ μικρὸν τοῦτο Ἑλληνικὸν σῶμα εἶχε τὴν ἀξιότητα νὰ ἐμποδίσῃ μὲ ἀκατάπαυστον πόλεμον δύω ὁλοκλήρους ἡμέρας τὴν δίοδον εἰς ὃλον σχεδὸν το τακτικὸν στρατὸν καὶ ἂτακτον στρατ. τῆς Αἰγύπτου, τὸ ὁποῖον τέλος διῆλθε μὲ μεγάλην φθορὰν του.

9/8/1825   ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Γαστούνη, τὴν 9 Αὐγούστου.

Εἰς τὰς 5 τοῦ τρέχοντος συνεκροτήθη καὶ πάλιν ἑτέρα μετὰ τῶν Ἀράβων, μάχας εἰς ταῖς Καρυαῖς, ἐν ᾗ ὁ στρατὸς μας ἐθριάμβευσε μὲ σημαντικοτάτην τοῦ ἐχθροῦ φθορὰν· ἐν τούτω ὃμως τῷ μεταξὺ ἒλαβε καιρὸν ὁ Ἰμπραΐμης καὶ ἀπέρασε διευθυνόμενος πρὸς Νεόκαστρον, ἀφήσας 2000 εἰς Τριπολιτζάν καὶ 3500 εἰς Ἃγιον Ἠλίαν καὶ Ἲσαρι.

 24/8/1825 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Εἰδήσεις ἐκ Πελοποννήσου. Ἀπόσπασμα γράμματος τοῦ στρ. Νικήτα Σταματελόπουλου πρὸς τὴν ἐνταῡθα Ἐπιτροπήν. Ἐκ Δημιτζάνης τὴν 24 Αὐγούστου.

Οἱ ἓξ χιλιάδες Ἂραβες, τοὺς ὁποίους ὁ Ἰμπραΐμης, ἀναχωρήσας διά τὴν Μοθώνην ἂφησεν εἰς Δαβιὰν, Μύλους καὶ τὰ πέριξ τῆς Τριπολιτζᾶς ἐκτυπήθησαν χθὲς ἀπὸ τὸν Γεν. Ὁπλαρχηγὸν μὲ τόσην γενναιοκαρδίαν τῶν Ἑλλήνων τὴν ὁποίαν  νὰ σᾶς ἐξιστορἠσω δὲν δύναμαι.

29/8/1825 Πύργος· τὴν 29 Αὐγούστου. Ὁ Ἰμπραΐμης μὲ ὃλον τὸ στράτευμά του παραμένει εἰς Τριπολιτζὰν. Ὁ γεν. ὁπλαρχηγὸς μετὰ τῶν στρ. Α. Λόντου, Νοταροπούλου καὶ Κανέλου Δελιγιάννη εἶναι εἰς τὰ πέριξ στρατοπεδευμένοι μὲ 8.000 στρατιοῦ. Περμένοντας ἐκεῖσε καὶ οἱ ἀπὸ Δημιτζάνης στρ. Δ. Μπαμποῦτας καὶ Νικήτας Σταματελόπουλος μὲ 4.000 στρατιώτας.

1/11/1825 Μανθάνομεν ὡσαύτως, ὃτι ὁ Ἰμπραΐμ-πασσας ἀπελπισθεὶς τοῦ λάβῃ τὴν περιμενομένην βοήθειαν ἀπεσύρθη εἰς Μοθώνην, ἀφήσας ἰκανήν στρατιωτικὴν φρουρὰν διὰ νὰ ὑπερασπίζεται τὴν Τριπολιτζὰν. Οὓτο λοιπὸν ὁ στρ. Κολοκοτρώνης ἐπὶ κεφαλῆς ἐννέα χιλιάδων ἒτρεξεν εἰς ἀποκλεισμὸν τοῦ Ἰμπραΐμη, ἐν ᾧ ὁ στρ. Νικήτας μέ ἐξακισχιλίους πολιορκεῖ στενὰ τοὺς ἐν Τριπολιτζᾷ· ἐλπίζομεν ἀκολούθως νὰ ὁμιλήσωμεν περὶ τοὺτων μὲ περισσοτέραν βεβαιότητα. [Γ. Κουμανάκου:“Αι εναντίον της Μάνης εκστρατείαι του Αιγυπτιακού Στρατού.]