|| Ιστορικά και άλλα σημειώματα ||
Του Ζήση Α. Βαπορίδη
16/7/1846. Journal de Constantinople et des Inteérêts. Εφημερίδα της Κωνσταντινουπόλεως.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ,
Η Α.Εξ. Mazioum bey, Υπουργός της Δικαιοσύνης και ο Kapou Kéhia του Αντιβασιλιά, αναχώρησαν την Δευτέρα, με ένα κρατικό ατμόπλοιο για να τον ανταμώσουν στη Ρόδο, για την ασφάλειαν του η Α.Υ. Μέγας Ναύαρχος και η Α. Ε. Réchid pacha οφείλουν να αναχωρήσουν το Σάββατο για να τον συναντήσουν στα Δαρδανέλλια.
21/7/1846 Journal de Constantinople et des Inteérêts. ΑΙΓΥΠΤΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, 7 Ιουλίου
Η αργοπορία του αξιωματούχου, εντεταλμένου να παραδώσει στον Μεχμέτ-Αλή πασά την έγκριση της ελεύσεώς του στην Κωνσταντινούπολη, είχε ήδη δώσει λαβή για πολλά σχόλια, λίγο έως πολύ δικαιολογημένα· όμως η άφιξη, την 1η Ιουλίου, της οθωμανικής ατμοκίνητης φρεγάτας Esseri Djédid, στην οποία επέβαινε η Αυτού Εξοχότης Χαμίντ μπέης, αυλάρχης της Αυτού Αυτοκρατορικής Μεγαλειότητος, έθεσε τέρμα σε όλες τις εικοτολογίες.
Λίγες ώρες αργότερα ο πασάς υποδεχόταν τον Χαμίντ μπέη στο ανάκτορο του Ραζ-ελ-Τιν με όλες τις τιμές που άρμοζαν στον βαθμό του και στην αποστολή που είχε έρθει να εκπληρώσει.
Στο τέλος της ακροάσεως αυτής οδηγήθηκε εν πομπή στο ανάκτορο του Γκαμπαρί που είχε μεγαλοπρεπώς προετοιμαστεί για να του παραχωρηθεί ως ενδιαίτημα κατά την παραμονή του στην Αλεξάνδρεια.
Σε ένα αξιοσημείωτο πλήθος περιέργων δόθηκε η άδεια να επισκεφθούν το Esseri Djédid· και όλος ο κόσμος γοητεύθηκε από την πολυτέλεια αυτού του ατμοπλοίου, από την υπέροχη στολή του πληρώματος και από την εξαίρετη ευγένεια των επικεφαλής αξιωματικών.
Αμέσως μετά την άφιξη του Χαμίντ μπέη ο αντιβασιλεύς κάλεσε τον Σαΐντ πασά, που θα αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της Αλεξανδρείας κατά την απουσία του, για να του δώσει οδηγίες ως προς τη συμπεριφορά του και τους χειρισμούς του κατά την άσκηση της διοικήσεως.
Ο ίδιος επείγετο για την άμεση επίλυση πολλών ζητημάτων που βρίσκονταν σε εκκρεμότητα και δεν ήθελε κανένα εξ αυτών να μείνει στάσιμο μετά την αναχώρησή του.
Στις 3 του μηνός όλες οι προετοιμασίες είχαν ολοκληρωθεί και ο Μεχμέτ-Αλή πασάς δέχθηκε σε “ακρόαση αδείας” το προξενικό σώμα· και στις 4 του μηνός, πέντε η ώρα το πρωί, επιβιβάστηκε συνοδευόμενος από όλους τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, από πολλούς προξένους και από την αφρόκρεμα του εμπορίου.
Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός παρέστη μαζικά κατά την αναχώρηση του πασά, μέσα στις λέμβους των εμπορικών σκαφών διαφόρων εθνικοτήτων που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι, οι οποίες ήταν κομψά παρατεταγμένες και σχημάτιζαν μια διπλή σειρά από τα προπύλαια του ανακτόρου, όπου έλαβε χώρα η επιβίβαση, ως το ατμόπλοιο. Κατά τη διάρκεια της πορείας διαμέσου του πλωτού αυτού πλήθους οι επευφημίες και οι ζητωκραυγές δεν σταμάτησαν να ακούγονται.
Ο πασάς ήταν εμφανώς συγκινημένος από αυτά τα δείγματα αγάπης και τον βλέπαμε διαρκώς είτε όταν βρισκόταν στην λέμβο ανάμεσα στον Σαΐντ πασά και στον μικρό του γιο Μουσταφά μπέη, ο οποίος θα τον συνοδεύσει σ’ αυτό το ταξίδι, είτε στο κατάστρωμα του ατμοπλοίου να ανταποκρίνεται στις κολακευτικές αυτές εκδηλώσεις κουνώντας το μαντήλι του.
Οι κκ. γενικοί πρόξενοι της Γαλλίας και της Ρωσίας και ο Αρτίν μπέης ήταν τα μόνα πρόσωπα που ανέβηκαν μαζί με την Υψηλότητά Του στο Esseri Djédid με το οποίο Αυτή ορίστηκε να ταξιδεύσει.
Η ακολουθία του αντιβασιλέως επιβιβάστηκε στο αιγυπτιακό νεωστί ναυπηγηθέν ατμόπλοιο Siouth.
Σε αυτήν συναριθμούνται ο γαμπρός του Κιαμίλ πασάς, εκτελών χρέη γραμματέως, ο αρχίατρός του Γκαετάνι μπέης, ο διερμηνέας του Χοσρέβ μπέης, ο Γιακούμπ μπέης και οι κκ. Ζιζίνιας και Τοσίτσας, γενικοί πρόξενοι του Βελγίου και της Ελλάδος.
Στις έξι, τα δύο ατμόπλοια είχαν σηκώσει άγκυρα και είχαν αναχωρήσει υπό τις επευφημίες του πλήθους. Ο πασάς θα πάει πρώτα στην Ρόδο, όπου πρέπει να κάνει την καραντίνα του.
Πιστεύεται ότι η παραμονή του στην Κωνσταντινούπολη δεν θα υπερβεί τις εικοσιπέντε μέρες.
Κατά την επιστροφή του θα επισκεφθεί την Καβάλα, την γενέθλια πόλη.
[Μετάφραση Βασίλη Ζήση Βαπορίδη.]
JOURNAL DE CONSTANTINOPLE, ECHO DE L’ORIENT 11 août 1846
Η Υψηλότης Του o Μεχμέτ Αλή λέγεται πως θα παραστεί στις γενικές εξετάσεις της ιατρικής σχολής του Γαλατά-Σεράι που πρόκειται να διεξαχθούν αύριο, παρουσία του σουλτάνου και των υπουργών της Αυτού Αυτοκρατορικής Μεγαλειότητος.
Αφήνοντας την Κωνσταντινούπολη, η Υψηλότης Του o Μεχμέτ Αλή πασάς θα περάσει μερικές ημέρες στην Καβάλα προκειμένου να επισκεφτεί τον τόπο γεννήσεώς του και από εκεί θα μεταβεί απευθείας στην Αλεξάνδρεια.
JOURNAL DE CONSTANTINOPLE, ECHO DE L’ORIENT 1ᵉʳᵉ Année, Nᵒ 2. Dimanche, 16 août 1846
Κωνσταντινούπολη, 16 Αυγούστου
Η Υψηλότης Του ο Μεχμέτ Αλή πασάς, κυβερνήτης της Αιγύπτου, του οποίου η αναχώρηση αρχικά είχε διαφανεί πως θα συμβεί το Σάββατο, δεν θα εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη παρά αύριο το βράδυ.
Η Υψηλότης Του θα επιβιβαστεί στο οθωμανικό πλοίο Esseri Djedid μαζί με τον αυλάρχη της Αυτοκρατορικής Του Μεγαλειότητος, τον Αμίντ μπέη, ο οποίος θα τον συνοδεύσει αυτή την φορά ως το Κάιρο.
Τα μέλη της ακολουθίας του Μεχμέτ Αλή πασά θα επιβιβαστούν στο συνοδό αιγυπτιακό πλοίο.
Όπως είχαμε αναγγείλει στο προηγούμενο φύλλο, ο κυβερνήτης της Αιγύπτου θα σταθμεύσει στην Καβάλλα προκειμένου να επισκεφθεί τον τόπο γεννήσεώς του, όπου έχουν γίνει μεγάλες προετοιμασίες για την υποδοχή του.
Κατά την διάρκεια της ολιγοήμερης παραμονής του θα καταλύσει στο ίδιο οίκημα όπου έζησε τα πρώτα έτη της νεότητάς του.
Με συναισθήματα που γίνονται αντιληπτά πρωτίστως από όσους βρίσκονται για πολλά χρόνια μακριά από τον τόπο που έχουν γεννηθεί και τα οποία θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε ‘‘λατρεία των ενθυμίων’’, η Υψηλότης Του λέγεται πως διέταξε ουδεμία αλλαγή να γίνει στο ενδιαίτημα, παρά μόνον όσες επισκευές κριθούν απολύτως απαραίτητες, επιθυμώντας να ξαναδεί όλα όσα είχε για πολλά χρόνια αφήσει και να ξαναβρεί έτσι άθικτες τις εντυπώσεις της παιδικής του ηλικίας και τα ενθυμήματα της οικογένειάς του.
Αξιωματικοί του στρατού και του ναυτικού, ένας από τους ιατρούς των ανακτόρων, ο δρ. Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, καθώς και ο πρώτος διερμηνεύς του ναυστάθμου, ο Ρουστέμ μπέης ‒ ο οποίος ήταν μέλος της ακολουθίας του αυλάρχου όταν ο τελευταίος είχε μεταβεί στην Αλεξάνδρεια για να παραλάβει τον Μεχμέτ Αλή- θα επιβιβαστούν επίσης στο Esseri Djedid και θα συνοδεύσουν την Υψηλότητά Του ως το Κάιρο.
Κατά την επιστροφή του το Esseri Djedid θα διεκπεραιώσει την καραντίνα του στην Χίο.
Ο Μεχμέτ Αλή πασάς αναχώρησε από την Αλεξάνδρεια στις 4 Ιουλίου· αφίχθη εδώ στις 19· συνεπώς η παραμονή του στην Κωνσταντινούπολη διήρκεσε πλέον του ενός μηνός, η δε απουσία του από την Αίγυπτο δεν αναμένεται να διαρκέσει λιγότερο από 50 ή 55 ημέρες.