Πόσα «ευ» παράγει ο έρωτας και πόσα «δυσ-» προκύπτουν από τη διαχείρισή του από τους ανθρώπους; Μπορεί η αέναη μάχη των λέξεων σε μια αράδα στίχων να αλλάξει τον ρου των ανθρωπίνων σχέσεων ή η Τέχνη της Ποίησης δύναται να αλλάξει την ψυχολογία μόνον όσων θέλουν να σωθούν;
Η Παγγαιορίτισσα συγγραφέας, Εύκλεια Καράδαγλη μάς «συστήνει» τη νέα της -3η κατά σειρά- ποιητική συλλογή, αλλά και τη ζωοδόχο δύναμη της γραφής, απλά, λιτά και συμπυκνωμένα, όπως ο τίτλος της: «Εὖ», δύο γράμματα που μπορούν να περιβάλλουν χιλιάδες σκέψεις και έννοιες, χωρίς να έχουν ανάγκη από περιττές περιγραφές, ακριβώς όπως ο έρωτας…
Το νέο πόνημά της είναι απείθαρχο, όπως και η Τέχνη της Ποίησης, αλλά συνάμα έχει έναν ώριμο σκοπό: Το κέρδος της ψυχής. Άλλωστε, όπως λέει και η ίδια η ποιήτρια: «Ποιητής είναι ο ψυχολόγος που απαντά στις ανθρώπινες αγωνίες με λίγες λέξεις». Φ(ευ)…
Η ποίηση πρέπει να μπήγεται μέσα σου σαν καρφί
Ουκ εν τω πολλώ το ευ. Και εδώ κυριολεκτούμε. Η λιτότητα και η απλότητα διέπει και το 3ο σας πόνημα. Βίωμα ή συγγραφική τεχνική; Μήπως τελικά στην απλότητα βρίσκεται ο πλούτος;
Αν το «Εὖ» ήταν ένας πίνακας ζωγραφικής, θα είχε δημιουργηθεί με αδρές, καθαρές γραμμές. Ως συλλογή ποιημάτων, μεταλαμπαδεύει πολλά και ποικίλα μηνύματα, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά, για τον έρωτα, τον σύγχρονο άνθρωπο και τη σημερινή κοινωνία. Το ζητούμενο είναι ο αναγνώστης να αντιλαμβάνεται άμεσα αυτό που διαβάζει. Να τον αγγίζει, να προκαλεί μέσα του κραδασμούς και δονήσεις. Η ποίηση πρέπει να μπήγεται μέσα σου σαν καρφί, να σε λούζει σαν μια ξαφνική και δυνατή μπόρα και να σε οδηγεί σε διαδικασία κάθαρσης. Μέσα από την απλότητα της διατύπωσής της, την κατανοείς και μέσα από την ταύτισή σου με αυτήν, πλουταίνεις.
Κύρια συστατικά αυτής της ποιητικής συλλογής σας ο έρωτας, οι ανθρώπινες σχέσεις, η μοναξιά. Μέσα στα χρόνια της πανδημίας, είδατε να αλλάζουν ύφος οι παραπάνω έννοιες;
Πιστεύω ότι το ύφος των παραπάνω εννοιών άλλαξε για όσους δε συμπορεύθηκαν ποτέ μαζί τους και δεν κατανόησαν την ουσία τους. Υπάρχει και μια άλλη κατηγορία ανθρώπων. Αυτή που βύθισε άφοβα το χέρι στο μαλακό υπογάστριο του έρωτα, των ανθρωπίνων σχέσεων και της μοναξιάς και τράβηξε στην επιφάνεια στοιχεία που ανέδειξαν μια διαφορετική οπτική αυτών των εννοιών. Ο έρωτας δοκιμάστηκε, ζευγάρια βίωσαν την καθημερινή τριβή ή την αναγκαστική απόσταση. Άλλοι άντεξαν και αγαπήθηκαν στο μέγιστο και άλλοι όχι. Οι ανθρώπινες σχέσεις πέρασαν από διαδικασία σταχυολόγησης, γεγονός που μας οδήγησε να αντιληφθούμε ποιους θέλουμε να έχουμε πραγματικά δίπλα μας και από ποιους επιθυμούμε ν’ απέχουμε. Και κάποιοι μέσα από την επιβεβλημένη μοναξιά, ανακάλυψαν δεξιότητες που μέχρι πριν δεν τους είχαν γίνει αντιληπτές και δημιούργησαν. Το ζητούμενο είναι το κέρδος της ψυχής. Ακόμη και μέσα από δύσβατες συνθήκες.
Περιδιαβαίνοντας κανείς στα μονοπάτια των ποιημάτων σας, «βλέπει» έντονες εικόνες και κυρίως, βλέπει τη γυναίκα να έχει τη θέση που της αρμόζει, ακόμα και μέσα από την κάθαρση του έρωτα. Πόσο μακριά είναι, αλήθεια, αυτές οι εικόνες από τη βάναυση συμπεριφορά που βιώνει η γυναίκα τα τελευταία χρόνια;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που δε θα αρκούσαν σελίδες ολόκληρες για να απαντηθεί. Εγώ θα σας απαντήσω με μια μικρή φράση: Αν οι άντρες διάβαζαν περισσότερο ποίηση, θα κατανοούσαν πως μόνο με την αβρότητα ξεκλειδώνεις την καρδιά μιας γυναίκας.
Η ποίηση είναι απείθαρχη. Σε παίρνει η ίδια από το χέρι και σε οδηγεί
Άλλο ένα χαρακτηριστικό των ποιημάτων σας: Όσο και αν φαίνεται κοινότυπο το θέμα του έρωτα, η διαχείρισή του, τού δίνει μια ξεχωριστή, μοναδική ταυτότητα μέσα σε κάθε ποίημα. Συγγραφικός αυτοσκοπός ή σας βγήκε αβίαστα;
Στην ποίηση δεν υπάρχει αυτοσκοπός. Ή και αν υπάρχει, είναι δύσκολο να συντονιστεί η πένα με αυτόν. Δεν ξυπνάς ένα πρωί και λες: «Σήμερα θα γράψω πολιτική ή ερωτική ποίηση». Η ποίηση είναι απείθαρχη. Σε παίρνει η ίδια από το χέρι και σε οδηγεί. Συνοπτικά, ο ποιητής γίνεται έρμαιο στα χέρια της ποίησης και κατευθύνεται από αυτήν.
Η ποίηση ήταν ανέκαθεν η πιο προσιτή μέθοδος ψυχοθεραπείας για τον αναγνώστη. «Δουλεύει» το ίδιο και για τον ποιητή;
Φυσικά και «δουλεύει» και σε πιο έντονη μορφή μάλιστα. Θεωρώ πως η ποίηση είναι «συμπυκνωμένη» ψυχολογία. Για να είναι ευτυχής ο ποιητής, πρέπει να βρει τον τρόπο ώστε το αποτύπωμα που αφήνει στις ζωές των άλλων να τους κάνει κι εκείνους ευτυχείς. Είναι γνωστό ότι ο ίδιος ο Φρόυντ είχε μεγάλη επαφή με τη λογοτεχνία, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην ποίηση. Η γνώση αυτή τροφοδοτούσε σε σημαντικότατο βαθμό την ψυχολογική του σκέψη, αλλά και τον τρόπο γραφής του. Συχνά η λογοτεχνία τον επηρέαζε γεννώντας του ιδέες και διαισθήσεις για την ανθρώπινη κατάσταση. Ποιητής, λοιπόν, είναι ο ψυχολόγος που απαντά στις ανθρώπινες αγωνίες με λίγες λέξεις.
Πώς είναι να μάχεσαι με τη μοναξιά μέσα από τις λέξεις σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η μοναξιά σε κάθε λέξη, σε κάθε στροφή, σε κάθε άνθρωπο;
Θέμα εκπαίδευσης του μυαλού είναι όλα. Γεννιόμαστε μόνοι και πεθαίνουμε μόνοι. Στο ενδιάμεσο στάδιο που λέγεται ζωή, απλά εκπαιδευόμαστε για να διαχειριστούμε αναίμακτα και δημιουργικά τη μοναξιά μας.
«Εὖ». Είναι δυο γράμματα που φέρνουν στην επιφάνεια την πιο φωτεινή εκδοχή μιας λέξης
Πότε σας κέρδισε η ποίηση; Υπήρξε κάποια συγκεκριμένη αφορμή;
Η ίδια η ποίηση είναι η αφορμή. Κάποιοι γεννιούνται με την ποίηση μέσα τους, ζουν και καρποφορούν για την ποίηση και πεθαίνουν αφήνοντας πίσω τους ποίηση.
Πιστεύετε στον έρωτα;
Πιστεύω στον ενθουσιασμό μιας πρωτόγονης σωματικής και πνευματικής έλξης. Με την πάροδο του χρόνου ο ενθουσιασμός μετουσιώνεται είτε σε βαθιά αγάπη που σε κάνει να επιθυμείς να μοιραστείς τη ζωή σου με κάποιον άνθρωπο είτε σε πλήρη αποδόμηση η οποία και σε ωθεί να φύγεις μακριά.
Το «ευ» της τελευταίας σας συλλογής είναι ευνόητο ότι παραπέμπει στο όνομά σας. Παραπέμπει και σε κάτι άλλο;
Δεν είναι τυχαίο, ίσως ότι πολλές όμορφες λέξεις με αισιόδοξο μήνυμα (βλέπε: ευτυχία, ευλογία, εύνοια, ευκολία κτλ) ξεκινούν με το πρόθημα ευ. «Εὖ». Είναι δυο γράμματα που φέρνουν στην επιφάνεια την πιο φωτεινή εκδοχή μιας λέξης και αλλάζουν την οπτική απέναντι στην ίδια μας τη ζωή. Με οδηγό λοιπόν αυτά τα δύο γράμματα, δημιούργησα το «Εὖ», επιθυμώντας να προσφέρω στον αναγνώστη μια εκδοχή του έρωτα και των ανθρωπίνων σχέσεων, που μπορεί να διακρίνει μόνο όποιος διαβάζει με την καρδιά.
Αν σας ζητούσαν να επενδύσετε μελωδικά τα ποιήματά σας, πώς θα το κάνατε; Με κλασσική μουσική ή με ροκ νότες;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα ήθελα να απαντηθεί από τους αναγνώστες του «Εὖ».
*Η Εύκλεια Καράδαγλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μουσθένη Καβάλας, στους πρόποδες του Παγγαίου όρους. Σπούδασε fashiondesigner στη Θεσσαλονίκη, μα ο χώρος της μόδας δεν την κράτησε, μιας και στο μυαλό της υπήρχε πάντα έντονη η διάθεση της γραφής και της αποτύπωσης των συναισθημάτων της. Αντλεί έμπνευση από το σημείο μηδέν, τις ελλείψεις της ψυχής, μα κυρίως από τον έρωτα και τις ψυχικές αλλοιώσεις που προκύπτουν μέσα από αυτόν. Η γραφή της διακρίνεται από το διάχυτο ερωτικό συναίσθημα, την αμεσότητα, τον λυρισμό και την εικονοπλασία. Η αέναη αντιπαράθεσή της με τις λέξεις γεννάει ποιήματα.
Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη συγγραφέα με τη σελίδα της στο Facebook εδώ και στο Instagram εδώ.