Να αποκαλύψουμε στις δυτικές δυνάμεις τον ρόλο της Τουρκίας στην Ουκρανία, αλλά και να εμφανιστούμε οργανωμένα και με προτάσεις, ως παράγοντας ειρήνευσης και διαμεσολάβησης, ανάμεσα στη Ρωσία και στην Ουκρανία, προτείνει σε συνέντευξη του στην καθημερινή εφημερίδα της Καβάλας ΝΕΑ ΕΓΝΑΤΙΑ ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.
Ο ίδιος αναφέρθηκε εκτενώς στις εξελίξεις στο Ρωσοουκρανικό μέτωπο και την όξυνση στα πρόθυρα του πολέμου που υπάρχει στην περιοχή και ανέλυσε τη θέση και τον ρόλο που πρέπει να λάβει η Ελληνική Κυβέρνηση, δίχως να αρκείται να αναμασάει τις «ανησυχίες» για την περιοχή.
Μίλησε για το παράδειγμα των ελληνόφωνων πληθυσμών από την Μαριούπολη και πως απαιτήθηκε παλαιότερα από τη Ρωσία να μείνει η περιοχή εκτός πολεμικών επιχειρήσεων, ενώ αναφέρθηκε και στη συνεργασία Ουκρανίας-Τουρκίας στην πολεμική βιομηχανία και στις αδυναμίες ή παραλείψεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ακόμη και στο να πάρει επίσημη νομική θέση για τα όσα υποστηρίζει η Τουρκία σχετικά με την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.
Η Ουκρανία είχε παραδώσει τα πυρηνικά της όπλα στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στη Ρωσία
Η κατάσταση σήμερα στην Ουκρανία
Οι εξελίξεις Ρωσίας-Ουκρανίας έχουν τρεις προοπτικές, η μία είναι ο πόλεμος, δεν λέω ότι είναι σχεδιαζόμενος, η δεύτερη είναι να συνεχίζεται η ένταση που δεν είναι καλό και η τρίτη να βρεθεί μία λύση με διπλωματικά μέσα. Με άρθρο μου πρότεινα πως μπορούμε να πάρουμε μέτρα που να μην υποβαθμίζουν το ρόλο της Ουκρανίας, να μην την «Φινλανδοποιούνε», όπως λέμε στις διεθνείς σχέσεις, αλλά ταυτόχρονα να επιχειρήσει να έχει ένα σεβασμό, όχι σε αυτά που λέει ο Πούτιν, αλλά στις ανησυχίες που έχει λογικά. Το ένα είναι ότι δε θέλει στρατεύματα στην Ουκρανία ξένα, μία συμφωνία π.χ. ότι αυτά τα στρατεύματα δε θα πάνε κοντά στα σύνορα, αλλά θα είναι εκεί, γιατί και εκείνος έχει φέρει πολύ κοντά στα σύνορά του, αλλά η Ουκρανία είναι ανυπεράσπιστη. Το δεύτερο είναι να μην εξοπλίζεται η Ουκρανία, αλλά αυτό είναι θέμα της Ουκρανίας. Το θέμα είναι να μην υπάρχουν πυρηνικά όπλα. Η Ουκρανία, σας θυμίζω, τα είχε παραδώσει στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στη Ρωσία, που της έδωσε εγγύηση ότι δε θα της πειράξει την εδαφική ακεραιότητά της, όμως αυτές οι εγγυήσεις χάθηκαν από το 2014. Υπάρχουν συμβιβαστικές λύσεις, που λύνουν ένα πρόβλημα, το αδιαίρετο. Στα αδιαίρετα προβλήματα, όπως αυτό Ρωσίας-Ουκρανίας, υπάρχουν οι λύσεις της διπλωματίας.
Να αποκαλύψουμε τον ρόλο της Τουρκίας στην Ουκρανία
Η Ελλάδα τώρα θα μπορούσε να κάνει 2 πράγματα, το πρώτο, να εμφανιστεί ως μεσολαβητής με προτάσεις, -στην «Καθημερινή» είχα γράψει 8 τέτοιες- και να κάνει τον εαυτό της χρήσιμο στην ειρήνη και στη διπλωματία, αντί να πολυλογεί για λόγους επικοινωνιακούς και δεύτερον να μιλήσουμε για τον ρόλο της Τουρκίας. Το πρώτο είναι για την Κριμαία, ακόμη και αν έχει κάπου ρωσόφωνο πληθυσμό, όπως έχει τουρκόφωνο πληθυσμό η Βόρεια Κύπρος, δε μπορεί να γίνεται κατάληψη και να φτιάχνεται μία τάχα νέα δημοκρατία ή να επεκτείνεται μία υπάρχουσα. Πρέπει να πούμε στους δυτικούς ότι αυτά που κατηγορεί η Δύση τη Ρωσία τα κάνει και η Τουρκία και άρα θα έπρεπε να αποκαλύψουμε τι πραγματικά κάνει η Τουρκία και η αποκάλυψη του ρόλου της Τουρκίας θα έπρεπε να συνοδεύεται με παρατηρήσεις στην Ουκρανική κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να συνεχίζει να παράγει και να εξάγει στην Τουρκία μηχανές για drones ή πολεμικά αεροπλάνα και θα έπρεπε, εφόσον θέλει τη συμπαράσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να μαζευτεί. Η κυβέρνηση τα αφήνει αυτά και τρέχουνε και σε λίγο καιρό θα έχουμε δημιουργία εργοστασίου drones στην ίδια την Ουκρανία και πολύ φοβάμαι ότι η Ελλάδα ασχολείται με το αν θα γίνει πόλεμος, αλλά χωρίς να φτιάξει ένα σχέδιο, το οποίο και να συμβάλει στην ειρήνη στην περιοχή, αλλά και να αναδείξει τα προβλήματα που έχει η Τουρκία, όσον αφορά το διεθνές δίκαιο και τα δίκαια της Ελλάδος.
Πρέπει η Ελλάδα να υπερασπιστεί τα ελληνικά συμφέροντα και για τη Μαριούπολη και για τη συμπεριφορά της Τουρκίας
Το τότε και το τώρα για την ελληνόφωνη Μαριούπολη
Η Ελλάδα πρέπει να αναδείξει τοn ρόλο της, ως παράγοντα διαμεσολάβησης, αυτό που έχω πει εδώ και 30 χρόνια διαμεσολάβηση-διαιτησία-διαπραγμάτευση και να έχει έναν ενεργητικό ρόλο. Για παράδειγμα, πάρα πολλοί φοβούνται τι θα απογίνει η Μαριούπολη που κατοικείται από 150.000 πολίτες που έχουν όμως ελληνική προέλευση και ιθαγένεια. Εμείς, το 2015 που ήταν κρίσιμη η κατάσταση, είχαμε πει στη Ρωσία ότι θα συμμετάσχουμε με μεγάλη δραστηριότητα σε οποιαδήποτε δυτική επιθετικότητα, αν η Ρωσία δε σεβαστεί την Μαριούπολη και δεν την αφήσει έξω από τις πολεμικές διαδικασίες και την καταστροφή της περιοχής. Αυτό έπαιξε έναν ρόλο και τελικά έξω από τα χωριά της Μαριούπολης που είναι ελληνόφωνοι, σταμάτησαν και οι Ρώσοι την προέλασή τους. Δε θέλει μεγάλα λόγια, θέλει αυστηρή διπλωματία, ότι εγώ κατανοώ τις ανησυχίες σου Ρωσία, αλλά και ‘συ να καταλάβεις την ανησυχία της Ελλάδας, όσον αφορά τη Μαριούπολη. Πρέπει η Ελλάδα να γίνει δύναμη διαμεσολάβησης, να υπερασπιστεί τα ελληνικά συμφέροντα και για τη Μαριούπολη και για τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Τότε εμείς είχαμε φτιάξει ένα Κέντρο Υγείας στην Μαριούπολη, δώσαμε οικονομική στήριξη, είχαμε και μικρούς επενδυτές που στηρίξαμε και δώσαμε και ελληνικά διαβατήρια σε αυτούς που έχουν ανάγκες. Εγώ είμαι περήφανος για το Κέντρο Υγείας που φτιάξαμε, διότι αυτά πιάνουν τόπο και δένουν αυτόν τον πανάρχαιο πληθυσμό που είναι εκεί από την εποχή των Αργοναυτών μέχρι σήμερα.
Δεν έχει καν απαντήσει η Ελλάδα στην αμφισβήτηση των ελληνικών νησιών από την Τουρκία
Δεν αρκεί να αναμασάνε αυτά που λένε τα πρωτοσέλιδα και τις ειδήσεις για δυσοίωνο μέλλον, πρέπει να προβάλλεται το ελληνικό συμφέρον, πώς αυτό συμπίπτει με το ευρύτερο συμφέρον της περιοχής, πώς θα το προωθήσω και ποιοι είναι οι στόχοι μου, εδώ δεν υπάρχουν ούτε στόχοι ούτε τίποτα. Με μεγάλη ανησυχία διάβασα ένα άρθρο για τα ελληνοτουρκικά χθες με ορισμένες πληροφορίες. Η Τουρκία έχοντας έναν πολύ έμπειρο διπλωμάτη στον ΟΗΕ, έφτιαξε ένα γράμμα πριν τέσσερις μήνες που αμφισβητούσε την ελληνικότητα των νησιών του Αιγαίου, επικαλούμενος τις συνθήκες του Παρισιού της δεκαετίας του ’20, λέγοντας ότι εμείς δε δικαιούμαστε να έχουμε εξοπλισμούς στα ελληνικά νησιά και εφόσον έχουμε, παύουν να ισχύουν οι συνθήκες εκχώρησης αυτών των νησιών στην Ελλάδα και παύουν να είναι ελληνικά. Πρόκειται για μία κάκιστη νομική πλατφόρμα που έχουν φτιάξει οι Τούρκοι και προχθές επανήλθαν πάλι με μία δεύτερη ανάλογη επιστολή. Ποιο είναι το καταπληκτικό που μαθαίνει από τον τύπο; Ότι η Ελλάδα μετά από τέσσερις μήνες δεν έχει απαντήσει στον ΟΗΕ με νομικό κείμενο για τις προκλήσεις της Τουρκίας απέναντι στα δίκαιά μας.
Απούσα ξανά η Ελλάδα από το «Λιβυκό»
Εγώ είπα στον σημερινό υπουργό πως είναι καιρός να ασχοληθούμε με τα πραγματικά προβλήματα της χώρας και όχι να σκεφτόμαστε πώς θα προβληθεί ή αν θα πάει καλά ο κ. Μητσοτάκης. Αν θέλει, ας αφήσει την εξωτερική πολιτική και να πάει να διεκδικήσει την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Του φεύγουν αρκετά θέματα, του έφυγε ότι η Ιταλία καλεί σε καινούργια διάσκεψη για το Λιβυκό και πάλι δεν έχει καλέσει την Ελλάδα, ενώ επί δικιάς μου υπουργίας, τους επιβάλλαμε στο Παλέρμο, όταν κάνανε τη δεύτερη κοινή διάσκεψη, να καλέσουν και να δεσμευτούν ότι η Ελλάδα θα είναι μόνιμα και σταθερά παρούσα σε όλες τις διασκέψεις. Τι είναι αυτά; Χάσιμο θέσεων. Μόνο επικοινωνιακά παιχνίδια, τι ωραία που είπε την τάδε απάντηση κτλ. Η ουσία της εξωτερικής πολιτικής πρέπει να είναι η κατάκτηση θέσεων, η προώθηση των θέσεών μας, χωρίς να κάνουμε επικοινωνιακά παιχνίδια. Δε μας ενδιαφέρει να προκαλούμε κανέναν, μας ενδιαφέρει να κερδίσουμε θέσεις στο διεθνές γίγνεσθαι. Ο υπουργός Εξωτερικών πρέπει να ασχολείται με την ουσία της εξωτερικής πολιτικής και όχι με τις φανφάρες.
Ακούστε στο παρακάτω ηχητικό απόσπασμα ολόκληρη τη συνέντευξη του Νίκου Κοτζιά στον ALPHA Radio 88,6