Από καταβολής ανθρώπινου πολιτισμού, οι συναλλαγές αποτελούσαν ίδιον των κοινωνιών, πόσο μάλλον σήμερα, όπου οι οικονομικοί όροι, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουν «κατακλύσει» τις ζωές όλων. Ο δε «οικονομικός αναλφαβητισμός» σε επίπεδο όρων και εξελίξεων αποτελεί νόσο διόλου αμελητέα, αλλά όχι ανίατη, ακόμη και για όσους δεν έχουν καμία σχέση με την επιστήμη των Οικονομικών…
Αυτό εξηγεί σε συνέντευξή του στο KAVALA POST ο Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Περικλής Γκόγκας, ο οποίος τονίζει ότι «τα οικονομικά είναι και πρέπει να είναι στην καθημερινότητά μας», με τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης πάνω στο εν λόγω αντικείμενο να αποτελεί απαραίτητη «πυξίδα» για την πλοήγηση στις αχανείς εκτάσεις των οικονομικών όρων και της διαρκώς μεταβαλλόμενης οικονομικής πραγματικότητας.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, μάλιστα, ο κ. Γκόγκας τοποθέτησε τη δική του ψηφίδα, όπου μαζί με τον υποψήφιο διδάκτορα του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου, Εμμανουήλ Σοφιανό, έχουν εκπονήσει ένα εξ’ αποστάσεως επιμορφωτικό πρόγραμμα το οποίο απευθύνεται σε όσους και όσες δεν έχουν διδαχθεί ποτέ οικονομικά, αλλά και σε όσους έχουν διδαχθεί, αλλά θέλουν να επικαιροποιήσουν και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους πάνω στις νέες εξελίξεις.
Τα οικονομικά είναι και πρέπει να είναι στην καθημερινότητά μας…
Η διάχυση της επιστημονικής γνώσης στον τομέα σας, τα οικονομικά, στο ευρύ κοινό είναι αυτοσκοπός στην ακαδημαϊκή καριέρα σας;
Πράγματι εδώ και 15 χρόνια, πέρα από τα επίσημα μαθήματα που διδάσκω στο ΔΠΘ και άλλα πανεπιστήμια, προσπαθώ σε κάθε ευκαιρία να ενημερώνω το ευρύ κοινό για τα όσα σημαντικά στα οικονομικά συμβαίνουν γύρω μας και μας επηρεάζουν σε κάθε έκφανση της ζωής μας.
Πλέον είναι πάλι στην επικαιρότητα όροι όπως πληθωρισμός, χρηματιστήριο ενέργειας, αποδόσεις ομολόγων, επιτόκια, κλπ. Θυμίζει την κρίση του 2010 που έφερε τα οικονομικά και σχετικούς όρους στα σπίτια μας και στις καθημερινές συζητήσεις μας. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Είναι αλήθεια αυτό, είτε το θέλουμε είτε όχι, τα οικονομικά είναι και πρέπει να είναι στην καθημερινότητά μας. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι θα πρέπει όχι απλά να είμαστε ακροατές, αλλά ενεργοί πολίτες με κριτική σκέψη και εμπεριστατωμένη άποψη.
Πώς μπορεί να το κάνει αυτό ένας απλός πολίτης που δεν έχει εξειδικευμένες γνώσεις στα οικονομικά;
Δεν είναι απαραίτητο να έχει κάποιος πτυχίο στα οικονομικά για να αποκτήσει μια χρηστική γνώση της λειτουργίας της οικονομίας, των επιχειρήσεων, της κατανάλωσης, των τιμών, του πληθωρισμού, κλπ.
Ποια άλλα κανάλια υπάρχουν όμως για να το πετύχει αυτό ο μη έχων εξειδικευμένες γνώσεις;
Πολλά, ειδικά στη σημερινή εποχή της πληροφορίας όπου η γνώση διαχέεται ελεύθερα και ταχύτατα σε όλους. Όλοι έχουμε εύκολη πρόσβαση τόσο σε συμβατικές μεθόδους μάθησης όσο και νέες, καινοτόμες και ευέλικτες.
Είναι πράγματι τόσο απαραίτητο για τον μέσο πολίτη να γνωρίζει οικονομικά;
Με το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης το 2010, τα οικονομικά μπήκαν ως αναγκαιότητα στην καθημερινή ζωή του κάθε πολίτη και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις και επιλογές που έπρεπε να κάνει για το μέλλον του. Ωστόσο, πολλές οικονομικές έννοιες και όροι παρουσιάζονταν στα Μέσα Ενημέρωσης, από ειδικούς και μη, ως δεδομένες, χωρίς καμία εξήγηση, με αποτέλεσμα όχι μόνον να μη γίνονται εύκολα αντιληπτές, αλλά και να παρερμηνεύονται ή και να προκαλούν σύγχυση στους πολίτες που δεν είναι ειδικοί στα οικονομικά και εξοικειωμένοι με όλους αυτούς τους όρους. Όπως και σήμερα.
Συνηθίζω να λέω χαριτολογώντας ότι όταν τα οικονομικά και οι οικονομολόγοι είναι επίκαιροι, δεν είναι καλά νέα
Η ύφεση λόγω Covid-19, ο πόλεμος και η ενεργειακή κρίση «ευθύνονται» τα τελευταία χρόνια για το ότι τα οικονομικά είναι και πάλι στην επικαιρότητα;
Συνηθίζω να λέω χαριτολογώντας ότι όταν τα οικονομικά και οι οικονομολόγοι είναι επίκαιροι, δεν είναι καλά νέα… Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Ακούμε για αύξηση της ποσότητας χρήματος, αυξήσεις στα επιτόκια, πληθωρισμό, τιμές, επιδοτήσεις, χρηματιστήρια ενέργειας κλπ και θεωρείται από όλα τα Μέσα Ενημέρωσης δεδομένο ότι οι πολίτες καταλαβαίνουν απόλυτα τις έννοιες και τις σχέσεις και αλληλοεπιδράσεις τους. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Ο καθένας και η καθεμιά είναι εξειδικευμένος στον τομέα του: νομικά, υδραυλικά, πωλήσεις, μεταφορές, εστίαση, ιατρική, κλπ. Καλό θα ήταν να έχουμε αρκετές γνώσεις σε πολλές επιστήμες, αλλά αν δεν έχουμε τόσο στη φιλοσοφία, χημεία και ανώτερα μαθηματικά, τελικά δεν επηρεάζει την καθημερινότητα και τις βασικές επιλογές μας, ενώ τα οικονομικά βρίσκονται πίσω από τις περισσότερες καθημερινές επιλογές μας.
Υπάρχουν τρόποι για να συμβαδίσει ο μέσος πολίτης με την οικονομική πραγματικότητα σε επίπεδο όρων και βασικών γνώσεων;
Προσωπικά για να συνεισφέρω σε αυτό έχω γράψει ένα βιβλίο τα «Οικονομικά για μη Ειδικούς» και από πέρυσι σχεδίασα, σε συνεργασία με τον υποψήφιο διδάκτορά μου Εμμανουήλ Σοφιανό και προσφέρουμε μέσα από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης του ΔΠΘ, το πρόγραμμα με τον ίδιο τίτλο. Είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να δίνει όλες τις απαραίτητες γνώσεις στους συμμετέχοντες, πιστοποιημένες με «Πιστοποιητικό Εξειδικευμένης Επιμόρφωσης» από το πανεπιστήμιο. Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτό το πρωτοποριακό πρόγραμμα, γιατί δείχνει να πετυχαίνει τον στόχο του να καλύψει αυτό το σημαντικό κενό τόσο για όσους και όσες δεν έχουν διδαχθεί ποτέ οικονομικά, αλλά ακόμη και για όσους και όσες είναι πτυχιούχοι, αλλά θέλουν να ανανεώσουν και να επικαιροποιήσουν τις γνώσεις τους.
Το πρόγραμμα είναι 200 ωρών και γίνεται με τρόπο ασύγχρονο
Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν σε αυτό; Είναι απαιτητικό;
Οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος και ενδιαφερόμενη που είναι τουλάχιστον απόφοιτος λυκείου μπορεί να συμμετέχει. Δεκάδες πολίτες το έχουν ολοκληρώσει στους δύο πρώτους κύκλους λειτουργίας του μέχρι τώρα και τα σχόλιά τους με το feedback προς εμάς είναι πολύ ικανοποιητικά. Το πρόγραμμα είναι 200 ωρών και γίνεται με τρόπο ασύγχρονο, δηλαδή μέσω διαδικτύου όπου ο κάθε επιμορφούμενος έχει το υλικό και μπορεί στον δικό του χρόνο, όποτε και όταν επιθυμεί, να μελετά τις βιντεοσκοπημένες διαλέξεις με παραδείγματα από την καθημερινότητά μας, αλλά και να εξασκείται και να αυτοαξιολογείται με κουίζ πολλαπλών επιλογών. Εκεί ενημερώνονται και εκπαιδεύονται σε έννοιες όπως ο κρατικός προϋπολογισμός, οι φόροι, το επιτόκιο, ο πληθωρισμός, η κεντρική τράπεζα, τα οικονομικά των επιχειρήσεων απλοποιημένα για τον καθένα, το συνάλλαγμα, κλπ.
Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να βρει κανείς εδώ ή να επικοινωνήσει μέσου του e-mail: [email protected]