Του Χρυσόστομου Κεβρεκάκη
Στην αποτυπωμένη στο βιβλίο του άποψη, ο Ευάγγελος Βενιζέλος μάς λέγει ότι η Δημοκρατία λειτουργεί εξ ορισμού συγκυριακά μέσα από τους κύκλους των περιοδικών εκλογών, αλλά κρίνεται εντέλει ιστορικά, εξ αποτελέσματος και εκ των υστέρων. Δηλαδή, τα αποτελέσματα των δημοκρατικών επιλογών (αποφάσεων κάθε κυβέρνησης), μας λέγει, φαίνονται στο βάθος του ιστορικού χρόνου του μέλλοντος.
Με λίγα λόγια, τυχόν δυσάρεστες προσωρινά επιλογές-αποφάσεις δεν πρέπει να τις κρίνουμε συγκυριακά, μέσα στην προσωρινότητά τους, αλλά ο ιστορικός χρόνος θα αναδείξει την ορθή αξιολόγησή τους. Και μας λέγει επίσης ότι ο θεσμός που προσπαθεί να συμφιλιώσει τη σχέση της Δημοκρατίας με την συγκυρία και την Ιστορία, λέγεται Σύνταγμα.
Όσοι ενστερνίζονται την άποψη αυτή, όπως ο γράφων, ίσως πρέπει να συμφωνήσουν ότι είναι νωρίς να κρίνουμε τις αποφάσεις-επιλογές των πρόσφατων κυβερνήσεων που μας βάλανε στα Μνημόνια, αλλά ο βαθύς ιστορικός χρόνος είναι αυτός που θα «δείξει» την ορθότητα αυτών των αποφάσεων-επιλογών.
Όμως, επικαλούμενος από τα διαβάσματά μου την αποτυπωμένη άποψη του Δασκάλου και σημαντικότερου συνταγματολόγου της χώρας Δημητρίου Τσάτσου –την οποία είμαι βέβαιος ότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος ενστερνίζεται– «Η αξιολόγηση του Συντάγματος, και της αξιοπιστίας της θεσμικής του πραγμάτωσης, δεν αποτελεί μόνο προεργασία και πρόγνωση για το μέλλον της πολιτείας μας αλλά γίνεται και για την αποσαφήνιση του παρελθόντος».
Έτσι, σήμερα είναι μεν νωρίς για να κρίνουμε τις σχετικά πρόσφατες δημοκρατικές επιλογές των κυβερνήσεων (ας πούμε των τελευταίων 10 χρόνων), μπορούμε όμως με σχετική ασφάλεια να κρίνουμε σήμερα εξ αποτελέσματος και εκ των υστέρων τα αποτελέσματα των δημοκρατικών επιλογών από το 1974 και εντεύθεν (δηλαδή, σε ένα αρκούντως ικανοποιητικό ιστορικό βάθος), δεδομένου ότι αφενός μεν ο ιστορικός χρόνος δεν είναι μόνον αυτός που ξετυλίγεται μπροστά μας αλλά και αυτός που παρήλθε, αφετέρου δε από το 1974 ολοκληρώθηκαν πολλοί κύκλοι περιοδικών εκλογών από τις οποίες προέκυψαν πολλές κυβερνήσεις, οι οποίες έκαναν τις δικές τους επιλογές, οι οποίες όμως επιλογές οδήγησαν εκ του αποτελέσματος και εκ των υστέρων στα Μνημόνια.
Όποιος, λοιπόν, πράγματι συμμερίζεται αυτή την άποψη (σχετικά με την αποσαφήνιση του παρελθόντος) που είναι και κοινώς αποδεκτή άποψη, πρέπει να συμφωνήσει υποχρεωτικά και με την, κατ’ επαγωγήν της αποδοχής αυτής, άποψη, σύμφωνα με την οποία «Στην πολιτεία μας, ό,τι συμβαίνει τώρα, οφείλεται στο ό,τι έχει συμβεί μέχρι τώρα».
Ο Χρυσόστομος Κεβρεκάκης είναι πρ. πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καβάλας