|| Ιστορικά και άλλα σημειώματα ||
Του Ζήση Α. Βαπορίδη
Με τις νικηφόρες προελάσεις κυρίως των ελληνικών δυνάμεων και την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, αλλά και τις επιτυχίες των συμμάχων μας Μαυροβουνίων και Σέρβων καθώς και την πολιορκία της Αδριανούπολης από τους Βουλγάρους, δυτικά του Έβρου δημιουργήθηκε ένα μεγάλο κενό, γιατί οι Τούρκοι μάζεψαν τις διαθέσιμες δυνάμεις τους για την προστασία των περιοχών γύρω από την Πρωτεύουσα.
Το γεγονός εκμεταλλεύτηκε ο Τσάρος της Βουλγαρίας Φερδινάνδος.
30.11.1912: Τὴν 30ην Νοεμβρίου του 1912 ἒρχεται [στην Καβάλα] μέσω Δράμας ο Διάδοχος τοὺ θρόνου τῆς Βουλγαρίας,ὁ Βόρις, συνοδευόμενος καὶ ὑπὸ τῆς Α.Υ. τοῦ ἀδελφοῦ του Κυρίλλου. «Λαβόντες έγκαίρως γνῶσιν ἐξερχόμεθα καί ἡμεῖς εἰς προϋπάντησιν κατά τὴν ὁρισθεῖσαν ὣραν εἰς ἀπόστασιν μικρὰν ἒξω τῆς πόλεως». [Επισκόπου Μυρέων Αθανασίου, Απομνημονεύματα: Βουλγαρικαί Θηριωδίαι, σελ. 46.]
Στη φωτογραφία: Οι βουλγαρικές αρχές κατοχής στον δρόμο της Δράμας (VΙΙ Μεραρχίας) προσφέρουν κατά το έθιμο δια του Βουλγάρου Δημάρχου Χρήστου Δέντσωφ «άρτον και άλας», στον τότε διάδοχο της Βουλγαρίας Βόρι. Πίσω του, ο Κύριλλος. Ο Επίσκοπος και οι πρόκριτοι της πόλης τους χαιρέτησαν με το «ως εύ παρέστησαν». Στο δε γεύμα που παρακάθισαν σε σπίτι Ορθόδοξου συνομίλησε με τον Επίσκοπο Μυρέων με σεβασμό. Το βράδυ οι πρίγκιπες επέστρεψαν στη Δράμα. Μετά μερικές μέρες κατέφτασε και ο Φερδινάνδος.
Στο ύψωμα δυτικά από το Αγίασμα του Αγ. Παντελεήμονα (Α΄. Δεξαμενή). Διακρίνονται και στις δύο φωτογραφίες οι Τουρκικοί στρατιωτικοί καταυλισμοί του 18ου αιώνα.
Αρχές Δεκεμβρίου 1912 ο Τσάρος της Βουλγαρίας ξεκίνησε από τη Σόφια ένα ταξίδι θριάμβου με το ειδικό τρένο…
Στο Διδυμότειχο τον υποδέχτηκαν βάζοντας “υποπόδιο” ένα τουρκικό σπασμένο σπαθί για την πρώτη επαφή του με το κατακτημένο έδαφος. Πίσω του ο πρίγκιπας Κύριλλος [;]. Η επιγραφή της φωτογραφίας εξηγεί:
«Το πρώτο βήμα του Τσάρου για τη νίκη επί των τουρκικών όπλων». Δι’ ἐπισκέψεων εἰς τὰ καταληφθέντα ὑπὸ τῶν Στρατευμάτων του ἐδάφη ἠθέλησε νὰ ἀσφαλίσῃ αὐτὰ ἀπὸ διεκδικήσεων ἑλληνικῶν ἰδίᾳ. «Φερδινάνδος», Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν,Ἐλευθερουδάκης, σ. 580-5
Από το Ντεντέ Αγάτς (Αλεξανδρούπολη) μέσω Γκιουμουτζίνανας (Κομοτηνής) και Ξάνθης έφθασε στη Δράμα, όπου τον υποδέχθηκαν στρατιωτικές μονάδες της μεραρχίας του Στρυμώνα και Κομιτατζίδες.
Από τη Δράμα οδικώς -αναχώρησε την επομένη με τους ευτελείς του- για την πόλη που ουδέποτε είχε επισκεφτεί και ούτε κανένας άλλος Τσάρος είχε αξιωθεί να την καταλάβει, στους Βυζαντινούς χρόνους!
