Γεννήθηκε το 1991 στην Καβάλας. Σπούδασε Νομική στη Θεσσαλονίκη και έπειτα παρακολούθησε Μεταπτυχιακό Γλωσσολογίας στην Αθήνα. Ωστόσο, τον «κέρδισε» η μουσική στην οποία αποφάσισε να «δοθεί» ολοκληρωτικά τρία χρόνια πριν…
Η αγάπη του για την κλασική κιθάρα τον οδήγησε να μαθητεύσει στο πλευρό του διεθνούς φήμης κλασικού κιθαρίστα και σύνθετη Παναγιώτη Μάργαρη. Οι Καβαλιώτες είχαμε την τύχη να τους απολαύσουμε μαζί λίγο καιρό πριν επί σκηνής του θεάτρου Αντιγόνη Βαλάκου σε μια συναυλία-«πρελούδιο στον έρωτα» [διαβάστε περισσότερα και δείτε φωτογραφίες και βίντεο εδώ].
Πρόσφατα κυκλοφόρησε η πρώτη του δισκογραφική δημιουργία, αποτελούμενη από προσωπικές του συνθέσεις, με τίτλο «Νόστιμον ήμαρ-The Day of Return» (MLK, Nuevo Productions, 2020), στην οποία συμμετέχουν, εκτός από τον «δάσκαλο» Παναγιώτη Μάργαρη, καταξιωμένοι μουσικοί όπως ο Θύμιος Παπαδόπουλος (πνευστά) και ο Χρήστος Θηβαίος.
Από την Ολλανδία όπου διαμένει μόνιμα εδώ και λίγο καιρό, ο Στράτος Εμμανουηλίδης μίλησε στο KAVALA POST.
Ο τίτλος “νόστιμον ήμαρ” σηματοδοτεί τη δική μου επιστροφή στην αφετηρία, σε μια αθώα συναισθηματική πατρίδα. Εύχομαι ο χρόνος να δικαιώσει αυτή μου την επιλογή…
Στράτε, για τον πρώτο σου προσωπικό δίσκο διάλεξες τον τίτλο «Νόστιμον ήμαρ». Αλήθεια, παρά το νεαρόν της ηλικίας σου, αισθάνεσαι νοσταλγία; Κι αν ναι, ποια είναι εκείνα τα πράγματα που νοσταλγείς; Την πατρίδα σου, την Καβάλα; Ανθρώπους; Συναισθήματα; Εποχές;
Αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω το KAVALA POST για τη φιλοξενία, εκφράζοντας ως Καβαλιώτης την ειλικρινή μου εκτίμηση στο ειδησεογραφικό του έργο. «Νόστιμον ήμαρ», όπως γνωρίζετε, σημαίνει ημέρα επιστροφής στην πατρίδα. Σε μια δική μου πρώτη ανάγνωση, είναι εμφανής η σύνδεση του τίτλου με το γεγονός ότι εδώ και λίγο καιρό αποφάσισα να δοκιμάσω και να δοκιμαστώ στο εξωτερικό, μακριά από οικείους ανθρώπους, τοπία, αισθήματα και, κυρίως, τη μητρική μου γλώσσα. Υπάρχει όμως μια εσωτερική και βαθύτερη σχέση που εξηγεί τον τίτλο. Έχοντας πριν τρία χρόνια, στο 25ο έτος της ηλικίας μου, δοκιμάσει ορισμένες άλλες επαγγελματικές προοπτικές, ασυναίσθητα δια της ατόπου απαγωγής κατέληξα να απαντώ στην πιο σημαντική ερώτηση θεωρώ που κάνει ο άνθρωπος στον εαυτό του, «Τι σε κάνει ευτυχισμένο;», με μια ολική κατάφαση στη Μουσική. Θέλω να πω ότι ο τίτλος σηματοδοτεί τη δική μου επιστροφή στην αφετηρία, σε μια αθώα συναισθηματική πατρίδα. Εύχομαι ο χρόνος να δικαιώσει αυτή μου την επιλογή.
Η Καβάλα φαίνεται να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις συνθέσεις σου. Την αναφέρεις και στο προσωπικό σου σημείωμα εντός του CD… Είναι για σένα η γενέτειρα πόλη μια πηγή έμπνευσης;
H Καβάλα αποτελεί τον σπουδαιότερο καμβά της ως τώρα ζωής μου: η σχέση μου με τους ανθρώπους και τα έργα τους, με τα στοιχεία της φύσης, με τον ίδιο μου τον εαυτό, όλα έλαβαν χώρα σε αυτό το μέρος. Καλλιέργησε το αίσθημα και την αισθητική μου. Eίναι η δική μου κιβωτός όπου φυλάω όλες τις ιερές μου μνήμες. Επομένως, σε κάθε μελωδία μου νιώθω ότι αναπόφευκτα θα βρίσκεται κρυμμένη μια όψη της πόλης μας ή, ακριβέστερα, το αποτύπωμά της στην ιδιοσυγκρασία μου.
Η Καβάλα είναι η δική μου κιβωτός όπου φυλάω όλες τις ιερές μου μνήμες…
Πού οφείλεις τη γνωριμία σου με τη μουσική; Θυμάσαι να μας πεις ποια ήταν η στιγμή εκείνη που την… ερωτεύτηκες;
Ο μεγαλύτερος αδερφός μου είχε ξεκινήσει μαθήματα κιθάρας με τον συντοπίτη μας κλασικό κιθαρίστα Κωνσταντίνο Χίζαρη, συνεπώς υπήρχε απ’ όσο θυμάμαι μια κλασική κιθάρα στο σπίτι. Ένα απόγευμα καλοκαιριού, γύρω στα οκτώ μου, θυμάμαι να ανασύρω κρυφά την κιθάρα κάτω από το κρεβάτι του, να ανοίγω τη θήκη και να αρχίζω οκλαδόν να γρατζουνάω τις χορδές ίσως και για ώρες, στο ίδιο μοτίβο… Δεν μπορώ να με θυμηθώ περισσότερο βυθισμένο και γαλήνιο. Ο συντονισμός μου με τις ταλαντώσεις των χορδών με μετέφερε αυτόματα σ’ ένα παράλληλο σύμπαν που από εκείνη τη στιγμή με είχε στοιχειώσει…
…και ποια ήταν η στιγμή που αποφάσισες να γίνεις μουσικός;
Πριν από τρία χρόνια περίπου ένιωσα ότι δεν θα μπορούσα να ευτυχήσω απόλυτα στη ζωή μου έχοντας την κιθάρα ως χόμπι και ασχολούμενος με οτιδήποτε άλλο ως επάγγελμα. Τότε ήταν που αποφάσισα να αφιερώσω όλη μου την ενέργεια σ’ έναν στόχο: να κατακτήσω την τεχνική του οργάνου ώστε να μπορώ να υλοποιώ τα μουσικά μου όνειρα. Έκτοτε, μαθητεύοντας στο πλάι ενός Δασκάλου και σπουδαίου καλλιτέχνη που εμπνέει, ενθαρρύνει και μοιράζεται αφειδώς τα «μυστικά» της τέχνης του, του Παναγιώτη Μάργαρη, μπορώ να πω ότι μέρα με τη μέρα πλησιάζω τον στόχο μου. Η απόφαση αυτή, βέβαια, δεν ήταν καθόλου εύκολη. Ήρθε μέσα από εφιαλτικά βράδια, όπου όταν έκλεινα τα μάτια υπήρχε ένα σκοτεινό κενό το οποίο έπρεπε να διασχίσω με θάρρος και πίστη ότι θα βγω κάπου καλύτερα. Και αυτό το «κάπου» ήταν η Μουσική. Από εκείνη τη στιγμή, όλα άρχισαν να παίρνουν έναν δρόμο με περισσότερο νόημα στη ζωή μου.
Από όλα τα μουσικά όργανα, διάλεξες την κιθάρα. Γιατί;
Αν και η πρώτη γνωριμία με το όργανο αυτό ήταν μάλλον θέμα συγκυριών, η δέσμευση σε αυτό δεν ήταν. Η κιθάρα έχει κάτι το εκφραστικά ανεξάντλητο. Με βάση την πολυφωνικότητά της και την τεράστια παλέτα ηχοχρωμάτων που προσφέρει, μπορεί να εκφράσει την οποιαδήποτε πιθανή διάθεση του μουσικού. Έπειτα, έχει κάτι το συντροφικό και αδέσμευτο, αφού μπορεί να σε ακολουθεί όπου και αν είσαι χωρίς τα πρακτικά εμπόδια μετακίνησης άλλων πολυφωνικών οργάνων, όπως του πιάνου. Ο ήχος, τέλος, των νυκτών οργάνων είναι μυστηριακός. Οι νότες που παράγονται από την κιθάρα –σε σύγκριση με τα υπόλοιπα μη νυκτά όργανα– έχουν πολύ μικρότερη διάρκεια. Κάθε νότα της κιθάρας είναι η γέννηση και ο σχεδόν ταυτόχρονος θάνατος ενός ήχου. Έτσι, μέλημα και πρόκληση για έναν καλό κλασικό κιθαρίστα είναι να παρατείνει όσο μπορεί και να «ομορφύνει» τη σύντομη ζωή ενός ήχου.
Ποιοι είναι οι μουσικοί σου «ήρωες»;
«Ήρωες» για μένα είναι όσοι με έχουν συγκινήσει· και είναι αμέτρητοι αυτοί. Όσο ασχολούμαι με τη μουσική, διαπιστώνω ότι αυτό που χρειάζεται ένα έργο τέχνης για να συγκινήσει και να «πείσει» είναι η ειλικρίνεια της πρόθεσης και η ακρίβεια της έκφρασης, όπως ακριβώς στον διάλογο μεταξύ δυο ανθρώπων. Τις πιο πειστικές αλήθειες τους μου έχουν αποκαλύψει ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Παύλος Παυλίδης, ο Mark Knopfler και ο Pat Metheny.
Σκεφτείτε μια ορχηστρική σύνθεση σαν ένα ζωντανό ποίημα, όπου η μελωδία είναι τα λόγια, ο ρυθμός είναι ο τρόπος που κατανέμονται οι λέξεις στον χρόνο και τα ηχοχρώματα των οργάνων είναι η χροιά της φωνής που το απαγγέλλει. Η κλασική κιθάρα μπορεί να υπηρετήσει και τα τρία στοιχεία με αρτιότητα…
Στην πρώτη σου δισκογραφική «κατάθεση» συνυπάρχουν δικές σου πρωτότυπες συνθέσεις μαζί με διασκευές σου σε δύο τραγούδια του διεθνούς ρεπερτορίου, ένα εκ των οποίων είναι του… Pat Metheny. Γιατί επέλεξες τα συγκεκριμένα; Μπορείς να μας πεις περισσότερα για αυτά;
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν αμέτρητα κομμάτια του διεθνούς ρεπερτορίου που λατρεύω. Ανάμεσα σε όλα, ξεχώρισα αυτά τα δύο γιατί πέρα από τη μελωδικότητά τους θεώρησα ότι εμπίπτουν απόλυτα στο ύφος και τη συνολική διάθεση του άλμπουμ. To “Τhis is not America” είναι τραγούδι των David Bowie και Pat Metheny, νοσταλγικό και μελωδικό, ενώ το “Andecy” είναι σύνθεση για κιθάρα του Andrew York, ενός από τους ελάχιστους σύγχρονους, κατά τη γνώμη μου, συνθέτες για κλασική κιθάρα που απευθύνεται στους μουσικόφιλους εν γένει και όχι μόνο στο κιθαριστικό κοινό.
Το «Νόστιμον ήμαρ» είναι ένας δίσκος ορχηστρικός. Κατά κύριο λόγο σε αυτόν υπάρχει η κιθάρα, είτε σόλο είτε ντουέτο. Ωστόσο, σε κάποια κομμάτια ζητάς τη «βοήθεια» και κάποιων άλλων μουσικών οργάνων. Από ανάγκη ή από επιλογή;
Η γοητεία της μουσικής για έμενα στηρίζεται στην απέραντη ελευθερία έκφρασης που προσφέρει. Μέσα σε αυτή την ελευθερία, ένας καλός συνθέτης οφείλει να αιφνιδιάζει τον ακροατή με το ευφάνταστο παιχνίδισμα των εκφραστικών μέσων. Σκεφτείτε μια ορχηστρική σύνθεση σαν ένα ζωντανό ποίημα, όπου η μελωδία είναι τα λόγια, ο ρυθμός είναι ο τρόπος που κατανέμονται οι λέξεις στον χρόνο και τα ηχοχρώματα των οργάνων είναι η χροιά της φωνής που το απαγγέλλει. Η κλασική κιθάρα μπορεί να υπηρετήσει και τα τρία στοιχεία με αρτιότητα. Ωστόσο, εάν ο ήχος της επαναλαμβάνεται, τότε όσο «έξυπνη» και αν είναι μία σύνθεση, αναπόφευκτα το αυτί του ακροατή δεν θα μπορεί να ξαφνιαστεί από το ηχόχρωμα και την ατμόσφαιρα άλλων οργάνων. Όσο σπουδαίος συγγραφέας και αν υπήρξε ο Ντοστογιέφσκι, δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον βιβλιόφιλο που θα διάβαζε μόνο Ντοστογιέφσκι!
Η κιθάρα έχει κάτι το εκφραστικά ανεξάντλητο. Με βάση την πολυφωνικότητά της και την τεράστια παλέτα ηχοχρωμάτων που προσφέρει, μπορεί να εκφράσει την οποιαδήποτε πιθανή διάθεση του μουσικού…
Επίσης, στον δίσκο έχεις συμπεριλάβει και ένα τραγούδι το οποίο ερμηνεύει ο Χρήστος Θηβαίος… Πιστεύεις, Στράτο, ότι υπάρχουν σκέψεις και συναισθήματα τα οποία η μουσική από μόνη της δεν επαρκεί για να περιγράψει και χρειάζεται ο λόγος;
Έχω την αίσθηση ότι η Μουσική πηγάζει πρωτογενώς από τη φύση, αφού στην πραγματικότητα είναι η αόρατη αρμονία των ηχητικών κυμάτων που δονούν το σώμα μας και το θεραπεύουν. Ο λόγος απ’ την άλλη, πηγάζει δευτερογενώς, αφού αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος βλέπει τη φύση. Και εφόσον ο άνθρωπος είναι ατελής και αποσπασματικός, ατελής και αποσπασματικός θα είναι και ο λόγος του. Η περίπτωση ενός τραγουδιού, όπου Μουσική και Λόγος συνυπάρχουν, νομίζω προκύπτει από την επιτακτική ανάγκη του τραγουδοποιού να απευθύνει ένα ατελές πλην συγκεκριμένο μήνυμα σε άνθρωπο. Στην περίπτωση μιας ορχηστρικής σύνθεσης, το μήνυμα του συνθέτη είναι ανοιχτό στην ερμηνεία του ακροατή χωρίς καμία σχηματοποίησή του από λόγια. Και τα δύο είναι θεμιτά αν και δεν κρύβω την προσωπική μου προτίμηση στις ορχηστρικές συγκινήσεις.
Θα σε ρωτούσα για τα επόμενα σχέδιά σου, αλλά φαντάζομαι ότι τώρα, λόγω κορονοϊού, και αυτά προφανώς θα έχουν αλλάξει…
Αυτή την περίοδο προετοιμάζομαι για την ουσιαστικά πρώτη μου σόλο εμφάνιση σε κοινό που θα γίνει στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Cosmopolis. Προφανώς κανείς δεν είναι σε θέση ακόμη να γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι, οπότε οφείλουμε να λειτουργούμε σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Παράλληλα, μελετάω εντατικά για το απαιτητικό πρόγραμμα Διπλώματος Κλασικής Κιθάρας που έχω ως βασικό στόχο. Ο κορονοϊός έχει να μας διδάξει τις νέες αξίες που θα κρατήσουν ζωντανό τον άνθρωπο. Ζώα κυκλοφορούν σε έρημες μεγαλουπόλεις διεκδικώντας ξανά τον ζωτικό τους χώρο, έχοντες ξεψυχάνε πλάι σε μη έχοντες…