«Είδες τη ζωγραφιά του μωρού μας; Δεν είναι ό,τι πιο όμορφο έχεις δει;», λέει η μητέρα με καμάρι στο μεγαλύτερο 5χρονο παιδί της όταν αντικρίζει τη πρώτη ζωγραφιά του μικρότερου νέου μέλους της οικογένειας. Και ναι, το λέει στο άλλο της παιδί!
«Ευτυχώς που υπάρχει ο Γιώργος σε αυτή την τάξη και έχω ελπίδες ότι θα παραδειγματιστείτε…», λέει ο καθηγητής στην υπόλοιπη τάξη καθιστώντας της σαφές ότι όλοι οι υπόλοιποι μαθητές υστερούν σε σχέση με τον Γιώργο.
Αρχικά, ας αντιμετωπίσουμε τη ζήλεια ως ένα φυσιολογικό συναίσθημα. Άλλωστε, υπάρχει ενήλικας που δεν έχει ζηλέψει ποτέ στη ζωή του; Ας μη λέμε ψέματα, έστω και λίγο όλοι έχουμε ζηλέψει κάτι!
Η ζήλεια είναι ένα τόσο αποδεκτό συναίσθημα δε, αν αναλογιστούμε ότι εμφανίζεται περίπου στους οκτώ πρώτους μήνες ζωής ενός ανθρώπου. Άρα, το μόνο που διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ο τρόπος έκφρασης και η δυναμική αυτού του συναισθήματος που διαφοροποιείται ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου.
Tι κάνουμε όταν το παιδί μας-μαθητής μας ζηλεύει;
«Τα καλά παιδιά δεν ζηλεύουν» είναι μια απόλυτα λανθασμένη φράση για να αποτρέψουμε ένα παιδί να ζηλεύει. Δηλαδή αυτό είναι ένα κακό παιδί; Αφού ζηλεύει! Είναι δεδομένο… δεν θα το απαξιώσουμε, ούτε θα το μηδενίσουμε ως συναίσθημα.
Η ανάγκη για υπεύθυνη αντιμετώπιση της ζήλειας των παιδιών-μαθητών από γονείς και εκπαιδευτικούς είναι επιβεβλημένη καθώς λανθασμένοι χειρισμοί μπορεί να αποβούν μοιραίοι και το συναίσθημα αυτό να ριζώσει αλλά και να διογκωθεί σε καταστροφικό βαθμό στη ζωή των παιδιών και να τα συντροφεύει στις οικογενειακές και διαπροσωπικές τους σχέσεις.
- Αρχικά ωθούμε ένα παιδί-μαθητή να μας εμπιστευτεί και να εξωτερικεύσει το συναίσθημα της ζήλειας που νιώθει απενοχοποιημένα και συνειδητοποιημένα. Όσο λιγότερο ένοχα αισθάνονται για τα συναισθήματά τους, τόσο πιο εύκολα θα μπορέσουν να τα αποδεχτούν και να τα αποβάλλουν σε ικανοποιητικό βαθμό.
- Επιπρόσθετα, μπαίνουμε στη θέση του παιδιού που ζηλεύει! Μήπως έχει δίκιο τελικά; Μήπως δεν ήταν καλό να το συγκρίνουμε με το αδερφάκι του, μήπως στο αδερφάκι πήραμε καινούρια κασετίνα ενώ αυτό έχει την ίδια δύο χρόνια, μήπως συνέχεια κάνουμε πικρόχολα σχόλια σε συγκεκριμένους μαθητές ενώ αποθεώνουμε συστηματικά άλλους; Μήπως εμείς πυροδοτούμε τη ζήλεια του και δημιουργούμε ανασφάλειες;
- Τέλος, ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού με κάθε δυνατό τρόπο. Υποδεικνύουμε τα ισχυρά στοιχεία της προσωπικότητάς του, ζητάμε τη βοήθειά του, ενισχύουμε τις δεξιότητές του και το βοηθάμε να αγαπήσει τον εαυτό του και να αποφεύγει τις συγκρίσεις με τους υπόλοιπους.
Όλοι έχουν ξεχωριστή και δυνατή προσωπικότητα. Ας «ακούσουμε» την κραυγή ζήλειας των παιδιών ώστε να μπορούμε να τη διαχειριστούμε δυναμικά και αποτελεσματικά.
Η Βασιλική Βασιλειάδου είναι Μαθηματικός, τ. β. καθηγητή Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθύντρια Φροντιστηρίου «Πουκαμισάς» Καβάλας, Κάτοχος Μ.Α in education (Roehampton University), Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού